του Γιάννη Πανάγου
Συστράτευση… δυνάµεων απαιτεί ο αµπελοοινικός κλάδος της χώρας, ο οποίος παρά τα σηµαντικά βήµατα ανάπτυξης και εξωστρέφειας που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια, κάθε χρόνο χάνει από τις παραγωγικές του δυνάµεις καταγράφοντας µείωση αµπελουργικών εκτάσεων, εξαιτίας πολυεπίπεδων και αλληλοσυναρτώµενων παραγόντων που καθορίζουν εν τέλει τη βιωσιµότητα του. Ενδεικτικό ότι η αµπελοκαλλιέργεια οινοποιήσιµων σταφυλιών παρουσιάζει αρνητικά δεδοµένα τις τελευταίες δεκαετίες, µε κύριο χαρακτηριστικό την πρωτοφανή µείωση των εκτάσεων, οι οποίες από το 1990 έως σήµερα, παρουσιάζουν µείωση της τάξης του 26,88%.
Τα παραπάνω αποτελούν µέρος µιας σειράς επισηµάνσεων στο διήµερο συνέδριο (23-24/5) στα Γιάννενα, για τη βιωσιµότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αµπελουργίας που συνδιοργάνωσαν ο Κλαδικός Εθνικός Αγροτικός Συνεταιρισµός Αµπελοοινικών Προϊόντων και η Εθνική ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση Αµπέλου και Οίνου, σε συνεργασία µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Kοινός τόπος, στις διαπιστώσεις των εµπλεκοµένων του κλάδου, η σύναψη ενός στρατηγικού σχεδίου µε νέες πολιτικές και καινοτόµες λύσεις.
«Η αµπελουργία έχει µεγάλες προοπτικές, στις οποίες και πιστεύουµε και επενδύουµε. Υπάρχουν πολλά περιθώρια εξέλιξης, και οφείλουµε να τα εκµεταλλευτούµε. Για αυτό είναι πολύ σηµαντικό, να εξετάσουµε όλα τα ζητήµατα, να αναπροσαρµόσουµε ενδεχοµένως πολιτικές αποφάσεις και πρακτικές, και να αντιµετωπίσουµε µε αυτόν τον τρόπο τις αδυναµίες.», είπε στην παρέµβαση του ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ∆ιονύσης Σταµενίτης, ο οποίος στάθηκε στις πολιτικές του ΥΠΑΑΤ, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ 2023 -2027. Αναφέρθηκε, στα οικολογικά προγράµµατα και τις τοµεακές παρεµβάσεις, που χρηµατοδοτούνται από τον α’ Πυλώνα και στις τοµεακές παρεµβάσεις αφορούν τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος, την αύξηση της τυποποίησης/πιστοποίησης και την ενίσχυση των δράσεων προώθησης σε τρίτες χώρες του β’ πυλώνα. Στο µείζον ζήτηµα των εγκαταλελειµµένων αµπελουργικών εκτάσεων επικεντρώθηκε ο ∆ιευθυντής της ΚΕΟΣΟΕ Παρασκευάς Κορδοπάτης. Στις επισηµάνσεις του:
- Η ανάγκη αναδιάρθρωσης της ελληνικής αµπελοκαλλιέργειας και σωστής αξιοποίηση των εργαλείων της ΚΑΠ για τους κατόχους των 149.000 αµπελοοινικών εκµεταλλεύσεων.
- Την δυναµική αύξηση σε νέες φυτέυσεις στις Περιφέρειες Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
- Η Ελλάδα έχει θεσµοθετήσει εκτάσεις σε ποσοστό 84,42% για οίνους µε ΓΕ (ΠΟΠ -ΠΓΕ) αξιοποιεί µόνο το 37% αυτών.
- Τις αδικαιολόγητες αποκλίσεις, οι οποίες αγγίζουν έως και τα 395.595,07 στρέµµατα αναφορικά µε τις βάσεις πληροφοριών Αµπελουργικού Μητρώου – ∆ηλώσεων Συγκοµιδής – ΟΣ∆Ε.
Αυτό το οποίο προκύπτει ξεκάθαρα από τις δεκάδες τοποθετήσεις καταξιωμένων στελεχών του κλάδου, είναι ότι, μετά από μια μακρά περίοδο ισχυρής ανάπτυξης που έφερε η ανασυγκρότηση του κλάδου προ 25ετίας περίπου, σήμερα, κρίνεται απαραίτητος, ένας επαναπροσδιορισμός της κατάστασης με βάση τα νέα δεδομένα.
Έτσι, η περαιτέρω θωράκιση του θεσμικού πλαισίου στη βάση των κοινοτικών κανόνων, ο συστηματικός έλεγχος της αγοράς και η πάταξη της παράνομης και χωρίς παραστατικά διακίνησης οίνων και η αποφασιστική μέριμνα για τη βελτίωση της θέσης του Έλληνα αμπελουργού (όταν αυτή δεν ταυτίζεται με του οινοποιού), είναι τα κυριότερα θέμα που ανέδειξε το Συνέδριο των Ιωαννίνων και για τα οποία σύντομα θα πρέπει να δρομολογηθούν λύσεις.
Μετά από αυτές τις εισηγήσεις δεν υπάρχει πίστωση χρόνου, τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΟΣΟΕ, Χρήστος Μάρκου, κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων του Συνεδρίου. Ο νέος Στρατηγικός Σχεδιασμός, τόνισε, είναι μονόδρομος. Απαιτείται άμεσα η από κοινού διαμόρφωση ενός οδηγού πρακτικών παρεμβάσεων, κυρίως θεσμικού χαρακτήρα, που θα ορίζει την έννοια του αμπελουργικού εισοδήματος, θα οριοθετεί τη διάρθρωση του αμπελώνα (κληρονομικά κ.α.) και θα επιλύει αποτελεσματικά τα θέματα λειτουργίας της αγοράς, δίνοντας αξία στην ταυτότητα του εγχώριου ποιοτικού οίνου και αμείβοντας όλους όσοι την τιμούν.
Αναλυτικά η εισήγηση του Αντιπροέδρου της ΕΔΟΑΟ, τον Κώστα Ευσταθίου
Τα σοβαρά και μεγάλα θέματα που έχει μπροστά του ο εγχώριος αμπελοοινικός τομέας, τέθηκαν διεξοδικά και μετ’ επιτάσεως στο 2ήμερο Συνέδριο αμπελουργίας που πραγματοποιήθηκε στα Γιάννενα στις 23 και 24 Μαίου.
Αυτό το οποίο προκύπτει ξεκάθαρα από τις δεκάδες τοποθετήσεις καταξιωμένων στελεχών του κλάδου, είναι ότι, μετά από μια μακρά περίοδο ισχυρής ανάπτυξης που έφερε η ανασυγκρότηση του κλάδου προ 25ετίας περίπου, σήμερα, κρίνεται απαραίτητος, ένας επαναπροσδιορισμός της κατάστασης με βάση τα νέα δεδομένα.
Έτσι, η περαιτέρω θωράκιση του θεσμικού πλαισίου στη βάση των κοινοτικών κανόνων, ο συστηματικός έλεγχος της αγοράς και η πάταξη της παράνομης και χωρίς παραστατικά διακίνησης οίνων και η αποφασιστική μέριμνα για τη βελτίωση της θέσης του Έλληνα αμπελουργού (όταν αυτή δεν ταυτίζεται με του οινοποιού), είναι τα κυριότερα θέμα που ανέδειξε το Συνέδριο των Ιωαννίνων και για τα οποία σύντομα θα πρέπει να δρομολογηθούν λύσεις.
Μετά από αυτές τις εισηγήσεις δεν υπάρχει πίστωση χρόνου, τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΟΣΟΕ, Χρήστος Μάρκου, κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων του Συνεδρίου. Ο νέος Στρατηγικός Σχεδιασμός, τόνισε, είναι μονόδρομος. Απαιτείται άμεσα η από κοινού διαμόρφωση ενός οδηγού πρακτικών παρεμβάσεων, κυρίως θεσμικού χαρακτήρα, που θα ορίζει την έννοια του αμπελουργικού εισοδήματος, θα οριοθετεί τη διάρθρωση του αμπελώνα (κληρονομικά κ.α.) και θα επιλύει αποτελεσματικά τα θέματα λειτουργίας της αγοράς, δίνοντας αξία στην ταυτότητα του εγχώριου ποιοτικού οίνου και αμείβοντας όλους όσοι την τιμούν.
Δείτε εδώ την είσηγηση του Παρασκευά Κορδοπάτη.
Αναλυτικά τα συμπεράσματα του συνεδρίου
Με απόλυτη επιτυχία και αξιοσημείωτη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στον αμπελοοινικό κλάδο, ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες του Συνεδρίου αμπελουργίας, που συνδιοργανώθηκε στα Ιωάννινα στις 23 και 24 Μαΐου 2024, από την ΚΕΟΣΟΕ, την ΕΔΟΑΟ και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αμπελουργίας, που βρίσκεται σε κίνδυνο».
Με ιδιαίτερη επιχειρηματολογία από τους συμμετέχοντες καταδείχθηκε η φθίνουσα πορεία μεγεθών του πρωτογενούς τομέα της αμπελοκαλλιέργειας οινοποιήσιμων ποικιλιών, στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, με ταυτόχρονη ανάλυση – τεκμηρίωση των αιτίων αυτής της εξέλιξης, που οδηγούν τους κατόχους αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, σε ένα φαύλο κύκλο ζημιογόνων αποτελεσμάτων, αποτέλεσμα του ισχνού αμπελουργικού εισοδήματος, που διαμορφώνεται σε ίδια επίπεδα, τις τελευταίες δεκαετίες.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου παρεσχέθη από τους εισηγητές τεράστιος όγκος πληροφοριών, που εξ αντικειμένου θα αποτελέσει το πρόπλασμα, για την τροφοδότηση της μελέτης για το Στρατηγικό Σχεδιασμό της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής αμπελουργίας, που σύμφωνα με τον παριστάμενο Υφυπουργό ΥΠΑΑΤ κ. Διονύση Σταμενίτη θα χρηματοδοτηθεί από το ΥΠΑΑΤ, ώστε να καταγραφεί με ακρίβεια η υφιστάμενη κατάσταση, προκειμένου οι αδυναμίες του πρωτογενούς τομέα να αντιμετωπισθούν και να μετατραπούν σε δυνατότητες και όραμα, μέσω του μετασχηματισμού και της νέας παραγωγικής διάρθρωσης της αμπελοκαλλιέργειας.
Τα κρίσιμα συμπεράσματα που συνοψίσθηκαν από τον πρόεδρο της ΚΕΟΣΟΕ κ. Χρίστο Μάρκου, προκειμένου η αμπελοκαλλιέργεια να ενταχθεί οργανικά και δυναμικά στο σύγχρονο γίγνεσθαι του αμπελοοινικού τομέα, αφορούν:
- την αντιμετώπιση των αιτίων που οδηγούν στη διαχρονική και συνεχή μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας
- την άρση του αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί ο ελληνικός αμπελώνας, εξαιτίας του ακραίου κατακερματισμού του
- την απουσία κερδοφορίας στα αποτελέσματα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, που οφείλεται:
- στις χαμηλές τιμές εξαγοράς της σταφυλικής παραγωγής σε όμοια επίπεδα με αυτά της δεκαετίας του 1990
- στο δραματικά αυξημένο κόστος παραγωγής της τελευταίας τετραετίας, ιδιαίτερα εξαιτίας των διαδοχικών κρίσεων και της κλιματικής συμπεριλαμβανομένης
- στην απουσία αποτελεσματικών πολιτικών, αλλά και στην απροθυμία των κατόχων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων να ενταχθούν σε συλλογικά σχήματα, ώστε να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακος και να αντιμετωπισθεί εν μέρει το πρόβλημα του κατακερματισμού
- την παραοικονομία που είναι παρούσα και καταλυτική και η οποία αναιρεί κάθε δυνατότητα ρύθμισης των τιμών με βάση τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης
- τις ανεπαρκείς διαδικασίες πιστοποίησης και ελέγχου της α΄ ύλης, που απορρέει εκτός των άλλων από την έλλειψη αξιοπιστίας και την ασυμφωνία των βάσεων δεδομένων που παρακολουθούν τον πρωτογενή τομέα (Αμπελουργικό Μητρώο, ΟΣΔΕ, Δηλώσεων Συγκομιδής)
- την έκδηλη ανάγκη υιοθέτησης νέων και καινοτόμων στρατηγικών και πολιτικών, που θα αντιμετωπίσουν τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες, που σχετίζονται με τη γη, τη διαδοχή, την είσοδο νέων αμπελουργών και το δικαίωμα προαγοράς, την εκπαίδευση και τους παράγοντες εν γένει που θα καταστήσουν την αμπελουργία, βιώσιμη και ανταγωνιστική
- την αξιοποίηση των σύγχρονων διαθέσιμων καινοτόμων εργαλείων, που σχετίζονται με την αμπελουργία ακριβείας και τη χρήση νέων τεχνολογιών, που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση πόρων και θα την καταστήσουν παραγωγικότερη και ανταγωνιστικότερη.
Την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η ΚΑΠ 2023-2027, ιδιαίτερα στην κατεύθυνση:
- της εισοδηματικής στήριξης των παραγωγών, της ηλικιακής ανανέωσης, του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, της προώθησης των συλλογικών σχημάτων
- της αξιοποίησης των τομεακών προγραμμάτων
- του προσανατολισμού των παραγωγών και των επιχειρήσεων του κλάδου σε επενδύσεις μεγάλης κλίμακος, στα συστήματα ποιότητας ΠΟΠ και ΠΓΕ και στα ποιοτικά συστήματα διαχείρισής του
- της ενίσχυσης της περιβαλλοντικής διάστασης μέσω των δράσεων μέσω των οικολογικών σχημάτων
- της ανακατεύθυνσης των νέων αγροτών στην αμπελοκαλλιέργεια
- της συμμετοχής των αμπελουργών σε συλλογικά σχήματα (ομάδες παραγωγών, οινοποιητικούς συνεταιρισμούς)
- της αποδοτικής αξιοποίησης των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων, αφού οι νέες τεχνολογίες ως νέος πυλώνας ανάπτυξης που επιτρέπουν την ανάλυση ενός νέου μοντέλου, απαιτούν περισσότερα κεφάλαια
- την αναγκαιότητα διατήρησης και ενδυνάμωσης του οικογενειακού μοντέλου παραγωγής που αποτελεί τον κορμό των τοπικών κοινωνιών, βασισμένου υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν, σε ένα νέο πλαίσιο βιωσιμότητας και ανάπτυξης.
Οι διαπιστώσεις αυτές τεκμηριώνουν την ανάγκη εκπόνησης ενός Στρατηγικού Σχεδίου, για μια αμπελουργία βιώσιμη και ανταγωνιστική.
Το στρατηγικό αυτό σχέδιο θα πρέπει να πληροί όπως αναφέρθηκε στο Συνέδριο τρεις βασικούς όρους και προϋποθέσεις:
1ος όρος: θα πρέπει να συμφωνήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία παραγωγικοί φορείς και αυτοί είναι οι αμπελουργοί οι οινοποιοί και η πολιτεία
2ος όρος: θα πρέπει το στρατηγικό σχέδιο να επικεντρώσει να στοχεύσει στην έννοια ενός ικανοποιητικού αμπελουργικού εισοδήματος το οποίο θα επανατροφοδοτήσει την συνέχιση της καλλιέργειας και την ανάπτυξη της ελληνικής αμπελουργίας
3ος όρος: το Στρατηγικό Σχέδιο να μην είναι ένα γραφειοκρατικό κείμενο μελέτης αλλά ένα εργαλείο διαχείρισης που θα κάνει τομές και θα δίνει λύσεις άμεσα υλοποιήσιμες, προκειμένου ο τομέας και κυρίως το κομμάτι της αμπελουργίας να βγει έξω από το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει.
Στο Συνέδριο Αμπελουργίας, μαγνητοσκοπημένο μήνυμα απηύθυνε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κος Λευτέρης Αυγενάκης, ενώ εκτεταμένη ήταν η παρέμβαση του παρευρισκόμενου Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύση Σταμενίτη, ο οποίος αναγνώρισε την αναγκαιότητα υιοθέτησης νέων Στρατηγικών επιλογών και ανακοίνωσε την πρόθεση χρηματοδότησης του Στρατηγικού Σχεδίου για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αμπελουργίας.
Τέλος σε ένα ομολογουμένως σημαντικό από άποψη πλήθους συνέδρων, επισημαίνουμε την παρουσία του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Α. Μακεδονίας κ. Λιάπη Σεραφείμ, του Δημάρχου Ιωαννιτών κ. Μπέγκα Θωμά, του τ. Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ηπείρου κ. Καψάλη Γεωργίου, του βουλευτή Κυκλάδων κ. Μάρκου Καφούρου, των τοπικών βουλευτών κ. Καλογιάννη Σταύρου και Τσίμαρη Ιωάννη, της ΕΘΕΑΣ κας Διαμάντως Κρητικού, της Γενικής Γραμματέως του ΓΕΩΤΕΕ κας Τσολιού Ηλιάνας, των εκπροσώπων των Περιφερειακών Ενοτήτων και των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας Ηπείρου και Θεσπρωτίας, καθώς και πλήθους εκπροσώπων Διοικήσεων συνεταιριστικών οινοποιείων και εκπροσώπων ιδιωτικών οινοποιείων.
Με αιχμή του δόρατος την καινοτομία εμφανίστηκε ο ΕΟΣ Σάμου στο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα του Ελληνικού Αμπελοοινικού τομέα.
Στην εισήγηση που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο από τον Δ/ντη Επιχειρησιακής Λειτουργίας και γεωπόνο Θεόδωρο Χαρμπή του Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Σάμου, μεταξύ άλλων τονίστηκαν τα εξής:
«ΕΟΣ Σάμου: Ας μιλήσουμε για καινοτομία
Στον ΕΟΣ Σάμου αντιλαμβανόμαστε την καινοτομία ως μια διαρκή παρακολούθηση των εξελίξεων της επιστήμης και συνάμα, ως αναζήτηση των τάσεων της αγοράς ώστε να παράγουμε προϊόντα ποιοτικά που να καλύπτουν τις σύγχρονες καταναλωτικές ανάγκες.
Η καινοτομία δεν είναι «μόδα» του σήμερα.
Καινοτομία ήταν 90 χρόνια πριν, η ίδρυση της Ε.Ο.Σ.Σ. Η πρωτοβουλία εκείνη έδωσε λύση στο πρόβλημα των μικρών και πολυτεμαχισμένων κλήρων που απαρτίζουν τον αμπελώνα της Σάμου, μέσω της συνένωσης και της από κοινού διαχείρισης της παραγωγής οινοποιήσιμων σταφυλιών του νησιού.
Καινοτομία ήταν στα τέλη της 10ετίας του 1960, η κατοχύρωση της επωνυμίας ΣΑΜΟΣ για τους γλυκούς οίνους του νησιού. Ήταν ουσιαστικά το πρώτο ελληνικό κρασί με κατοχυρωμένη Ονομασία Προέλευσης.
Καινοτομία ήταν στη 10ετία του 1970 η ανάληψη από την πλευρά της ΕΟΣΣ, πρωτοβουλιών για την αυθημερόν παράδοση των συγκομιζόμενων σταφυλιών στα οινοποιεία και η μεταφορά τους σε διάτρητα τελάρα. Μια πρωτοβουλία που ανέβασε κατακόρυφα την ποιότητα των παραγόμενων οίνων.
Καινοτομία ήταν στην 10ετία του 1990 η εφαρμογή μεθόδων ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας στους αμπελώνες, αφού βελτίωσε την ποιότητα της παραγωγής, μειώνοντας ταυτόχρονα σε ποσοστό άνω του 50% τις εισροές φυτοφαρμάκων.
Καινοτομία είναι στις μέρες μας η παραγωγή φυσικών οίνων. Οίνων δηλαδή που παράγονται από βιολογικά σταφύλια χωρίς προσθήκη ξένων οινολογικών υλικών και με ελάχιστες οινολογικές παρεμβάσεις. Ο συνεταιρισμός Σάμου έφτιαξε για το σκοπό αυτό ένα οινοποιείο μέσα στο οινοποιείο του όπου οινοποιούνται οι φυσικοί οίνοι. Ο όρος «Άθικτοι Οίνοι» που συνοδεύει τα κρασιά αυτά, αποδίδει άριστα τις ειδικές οινοποιήσεις με τις οποίες παράγονται. Μέσω αυτών των οινοποιήσεων, ο Συνεταιρισμός Σάμου παράγει ετησίως και διοχετεύει στην αγορά της Γαλλίας περισσότερες από 90.000 φιάλες οίνων. Το μέγεθος αυτό καθιστά τον Ε.Ο.Σ Σάμου το μεγαλύτερο παραγωγό φυσικών οίνων στην Ελλάδα.
Καινοτομία είναι επίσης οι Πιστοποιήσεις για παραγωγή οίνων Kosher που διοχετεύονται σε εβραϊκές κοινότητες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ο Ε.Ο.Σ Σάμου είναι η μοναδική στην Ελλάδα οινοποιητική επιχείρηση που έλαβε πιστοποίηση για παραγωγή οίνων Kosher…»
Στην παρουσίαση του Συνεταιρισμού στο Συνέδριο των Ιωαννίνων, τονίστηκε επίσης ο ρόλος του ΕΟΣ Σάμου στο σήμερα και το αύριο του αμπελοοινικού τομέα αλλά και της Σάμου γενικότερα:
«Ο ΕΟΣ Σάμου στο σήμερα…
Η αναζήτηση είναι διαρκής αφού οι εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης είναι ραγδαίες, αλλά και οι τάσεις της αγοράς μεταβάλλονται. Ο Συνεταιρισμός της Σάμου επωμίζεται την ευθύνη του θεματοφύλακα του σαμιακού αμπελώνα και στα πλαίσια αυτά:
Εφαρμόζει τιμολογιακή πολιτική με βάση την ποιότητα των σταφυλιών
Καλλιεργεί καθημερινά την άμεση επαφή των γεωπόνων και οινολόγων του με τους αμπελοκαλλιεργητές μέλη του και στέκεται δίπλα τους παρέχοντας τεχνική στήριξη
Συνεργάζεται με επιλεγμένους αμπελοκαλλιεργητές, πολλοί από τους οποίους είναι νέοι σε ηλικία, για την αξιοποίηση αμπελοτεμαχίων που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Μέσα από αυτές τις συνεργασίες αφενός δημιουργήθηκαν νέα κρασιά (τα «Αρχέγονα Εδάφη» αλλά και το μοντέρνο «Vin Doux Naturel») που αναδεικνύουν τη δυναμική της ποικιλίας και την πολυπλοκότητα των εδαφοκλιματικών παραγόντων οι οποίοι διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα, ενώ αφετέρου αναδεικνύεται και ο αμπελουργός που ο καθημερινός του κόπος βρίσκεται πίσω από το κρασί.
Κάνει ένα βήμα πέρα από τη βιολογική καλλιέργεια και παρουσιάζει κρασί Βιοδυναμικής Καλλιέργειας.
Επιλέγει ένα νέο δίκτυο διανομής (ΔΥΝΑΜΙΚΗ Α.Ε.) που έχει στόχο την τοποθέτηση των παραγόμενων οινικών προϊόντων σε περισσότερες και πιο ποιοτικές θέσεις στην αγορά.
Η συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα και πρωτίστως με το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, αποτελεί θέμα στρατηγικής σημασίας για το Συνεταιρισμό. Η εφαρμοσμένη έρευνα επιζητούμε να δώσει λύσεις για την ολιστική διαχείριση της παραγωγής, την πλήρη αξιοποίηση των υπολλειμάτων της καλλιέργειας και των υποπροϊόντων της παραγωγικής διαδικασίας με στόχο την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την εφαρμογή στην πράξη των αρχών κυκλικής οικονομίας.
Τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. προγράμματα που προάγουν την συνεργασία ερευνητικών φορέων με επιχειρήσεις είναι πολύτιμα εργαλεία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων.
Στα πλαίσια αυτά ο Ε.Ο.Σ. Σάμου:
α) Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ερευνά την ύπαρξη φυσικών συντηρητικών στο σταφύλι με στόχο την μείωση της χρήσης θειώδους για τη συντήρηση των οίνων.
β) Συμμετέχει σε ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάδειξη και αξιοποίηση γηγενών οινοποιήσιμων ποικιλιών. Στο πρόγραμμα αυτό συντονιστής είναι το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και συμμετέχουν ερευνητικοί φορείς και οινοποιητικές επιχειρήσεις από διάφορες αμπελουργικές περιοχές της χώρας.
γ) Συνεργάζεται με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και οργανισμούς Πιστοποίησης προκειμένου να δημιουργηθεί πρότυπο, να πιστοποιηθεί και να ενσωματωθεί στην ετικέτα οίνου, ως πληροφορία για τον καταναλωτή, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από την παραγωγή του συγκεκριμένου οίνου.
δ) Αξιοποιώντας δράσεις του Π.Α.Α. επιχειρεί να εισάγει στην καλλιέργεια της αμπέλου συστήματα γεωργίας ακριβείας και εφαρμογές φυτοπροστασίας – ιχνηλασιμότητας με χρήση του ολοκληρωμένου γεωγραφικού πληροφοριακού συστήματος. Επιχειρεί επίσης σε συνεργασία με ερευνητικούς φορείς την μελέτη και αξιοποίηση των γηγενών στελεχών ζυμομυκήτων.
Με το βλέμμα στο αύριο…
Οι αμπελώνες της Σάμου δημιουργούν ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα. Η καλλιέργεια σε αναβαθμίδες ξηρολιθιάς, ο αμπελώνας που ξεκινά από το επίπεδο της θάλασσας και φτάνει ως τα 1000 μέτρα υψόμετρο , ο μοναδικός στον κόσμο συνδυασμός νησιωτικού και ορεινού αμπελώνα δημιουργούν ένα φυσικό οικοσύστημα που δημιουργήθηκε από ανθρωπογενή παρέμβαση αλλά βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία και προάγει το φυσικό περιβάλλον του νησιού. Οι αμπελουργοί του νησιού αξιοποιώντας παραδόσεις αιώνων συντηρούν αυτό τον αμπελώνα. Ο Συνεταιρισμός των αμπελουργών της Σάμου, βλέπει το μέλλον του μέσα από την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος του νησιού και σχεδιάζει δράσεις:
Για την ολιστική αξιοποίηση των υποπροϊόντων της καλλιέργειας και της παραγωγικής διαδικασίας
Την επαναχρησιμοποίηση του νερού
Την εγκατάσταση συστημάτων Α.Π.Ε. στα οινοποιεία του
Την παραγωγή νέων προϊόντων
Την μείωση των εκπομπών άνθρακα καθώς και την ρύθμιση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιριακών του εγκαταστάσεων (πράσινες στέγες/φυτεμένα δώματα).
Την εναλλακτική αξιοποίηση των ακίνητων περιουσιακών του στοιχείων με στόχο την δημιουργία ενός νέου τουριστικού προϊόντος που θα αξιοποιεί την οινική παράδοση της Σάμου, το μοναδικό περιβάλλον που δημιουργούν οι σκαρφαλωμένοι στα βουνά αμπελώνες και την αξεπέραστη οινική τέχνη των στελεχών του Συνεταιρισμού…»
Αναλυτικά οι παρουσιάσεις των εισηγητών στην ιστοσελίδα της ΚΕΟΣΟΕ
Ανταγωνιστική αμπελουργία (Γραπτή παρέμβαση Γιάννη Βογιατζή, Προέδρου Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου)
Η φιλοσοφία και οι επιδιώξεις της νέας ΚΑΠ 2023-2027 (Νικόλαος Μανέτας, Προϊστάμενος ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ)
Ομάδες Παραγωγών (Αθανασία Μερεμέτη, Προϊσταμένη Μονάδας Συνεργασίας και Καινοτομίας, ΕΥΕ ΠΑΑ)
