του Ζήση Πανάγου
Λίγοι Γάλλοι αμπελουργοί θα θυμούνται το 2021 με αγάπη. Φέτος η Γαλλία κατέγραψε τη μικρότερη συγκομιδή οινοποιήσιμων σταφυλιών από το 1957. Και ήταν μόνο ένα από τα πολλά έθνη που παρήγαγαν λιγότερο κρασί φέτος χάρη στις προκλήσεις σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης που περιλάμβαναν παγετό όψιμης άνοιξης, χαλάζι, ξηρασία, ασθένειες αμπέλου και πυρκαγιές.
Μιλώντας από το Παρίσι την περασμένη εβδομάδα για την καλλιέργεια του κρασιού στον κόσμο του κρασιού το 2021, ο Pau Roca, ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (OIV), προσέφερε ανάμεικτες ειδήσεις. Εκτός από την μέτρια και την πολύ κακή χρονιά της Γαλλίας, οι καλλιέργειες στην Ισπανία και την Ιταλία μειώθηκαν κατά 9%. «Το 2021 αποδείχθηκε πολύ ατυχές για τις τρεις μεγαλύτερες οινοπαραγωγικές χώρες της ΕΕ, όπως την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία, που αντιπροσωπεύουν το 45% της παγκόσμιας παραγωγής», δήλωσε ο Roca. Η παγκόσμια παραγωγή κρασιού ήταν κάτω από το μέσο όρο για τρίτη συνεχή χρονιά.
Αυτός όμως δεν είναι λόγος για να πάει κάποιος τρέχοντας στην γωνιακή του κάβα και να αρχίσει να αγοράζει πανικόβλητα. Καθώς, το Νότιο Ημισφαίριο γνώρισε μεγάλη συγκομιδή και άλλες περιοχές τα πήγαν μια χαρά. Ενώ ταυτόχρονα, και οι αμπελουργοί σε όλο τον κόσμο δεν βλέπουν να έρχονται αυξήσεις τιμών. Θα πρέπει απλώς να είναι πιο δημιουργικοί με τη διανομή.
Ωστόσο, μια νότα ανησυχίας παραμένει, γιατί πολλές από τις κρίσεις που έπληξαν περιοχές φέτος μπορούν να αναχθούν στην κλιματική αλλαγή. Ο Roca και άλλοι πιστεύουν ότι είναι πλέον καιρός για τους αμπελουργούς να προσαρμοστούν και να εξελιχθούν. Εκτός και αν θέλουν η φετινή μικρή σοδειά να γίνει η νέα κανονικότητα.
Μία σκληρή χρονιά για τους μεγαλύτερους παραγωγούς της Ευρώπης.
Στο βόρειο ημισφαίριο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα, η Αυστρία, η Κροατία και η Σλοβενία υπέστησαν χαμηλότερες αποδόσεις το 2021. Βέβαια, είναι πολύ νωρίς για να καθοριστεί η οικονομική επίπτωση για τους πληγέντες καλλιεργητές, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να είναι δραματική και αποκαρδιωτική.
Στην Ιταλία, όπου ξέσπασε παγετός στις 7 Απριλίου, ο Marchesi Antinori ανέφερε πτώση 15% στις αποδόσεις. «Το 2021 ήταν μια εξαιρετική σοδειά όσον αφορά την ποιότητα, ενώ οι αποδόσεις ήταν ελαφρώς χαμηλότερες από τον μέσο όρο», δήλωσε η Alessia Antinori, αντιπρόεδρος της Marchesi Antinori. Καλλιεργούν σε αρκετά μέρη που δεν επηρεάστηκαν όλα. Μερικά από τα αμπέλια τους στο Chianti Classico και στο Bolgheri σώθηκαν, χάρη στο υψόμετρο στο Tignanello και στην εγγύτητα της Μεσογείου στο Bolgheri.
Στη Γαλλία, η Αλσατία καταστράφηκε από ασθένειες που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες. «Περιμέναμε μια αξιοπρεπή σοδειά, με την Αλσατία να φαινόταν γλιτωμένη από τον ισχυρό παγετό τον περασμένο Απρίλιο», δήλωσε ο Jean Frédéric Hugel, οινοπαραγωγός 13ης γενιάς στο Hugel et Fils. «Αλλά η υγρή άνοιξη και οι αρχές του καλοκαιριού προκάλεσαν τις περισσότερες ζημιές, με το ωίδιο να καταστρέφει τους αμπελώνες». Το ωίδιο ακολούθησε ξηρασία τριών μηνών. Αυτό οδήγησε σε «εξαιρετικά καλή ποιότητα και πολύ καλή συγκομιδή, αλλά δυστυχώς ακόμη χαμηλότερη σοδειά», ανέφερε ο Hugel. Δήλωσε επίσης ότι οι αποδόσεις τους είναι μειωμένες κατά 55% σε σύγκριση με το 2020.
Παρότι, άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία, απολάμβαναν καλύτερες καιρικές συνθήκες και καλλιέργειες. Η Ευρώπη θα εξακολουθεί να προμηθεύει το 58% του παγκόσμιου τρύγου για το 2021.
Θα πρέπει να κρατήσουμε απόθεμα;
Η απάντηση είναι όχι. Αυτό είναι πρόβλημα για το εμπόριο, όχι για τους καταναλωτές. «Τέτοιες σοδειές συμβαίνουν κάθε τόσο και είναι απρόβλεπτες», είπε ο Αντινόρι. «Από την πλευρά μας, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό, όσον αφορά τη διανομή».
Μερικά κρασιά μπορεί να είναι σπάνια, ανάλογα με το απόθεμά τους και τις επιλογές διανομής τους. «Νομίζω ότι, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο τομέα, η αμπελοκαλλιέργεια ήταν πάντα πολύ ανθεκτική στη φύση του κάθε αγρότη. Ειδικά στην περίπτωσή μας, δεδομένης της πολύ μεγάλης ιστορίας και παράδοσης που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, έχουμε συνηθίσει να ασχολούμαστε με αυτά τα είδη των καταστάσεων και ως εκ τούτου το να χειριστείς μια διακύμανση από 15% έως 20% είναι μέρος του παιχνιδιού», σημειώνει ο Antinori.
Ο αντίκτυπος στους καταναλωτές θα είναι περιορισμένος, είπε ο Hugel, «καθώς κανένας παραγωγός δεν σκέφτεται να αναπληρώσει τον χαμένο τζίρο μέσω της αύξησης των τιμών». Στις ΗΠΑ, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός ώθησε τις συνολικές τιμές σε άνοδο 6% τον Οκτώβριο, οι τιμές του αλκοόλ στην πραγματικότητα μειώθηκαν ελαφρά.
Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες ανησυχίες και πως αντιμετοπίζονται;
Ενώ ελπίζουμε ότι τα χειρότερα της πανδημίας είναι πίσω μας, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τον καιρό του πλανήτη. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), η κλιματική αλλαγή έχει κάνει πιο πιθανά τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτό σημαίνει αναστάτωση στις επιχειρήσεις, αποτυχίες των καλλιεργειών, εκτοπισμένους πληθυσμούς και κατεστραμμένα οικοσυστήματα που προκαλούνται από τα κύματα καύσωνα, την ξηρασία, τις ακραίες βροχοπτώσεις, τις ξαφνικές πλημμύρες, τις πυρκαγιές και τα παράσιτα. Η καλλιέργεια οινοποιήσιμων σταφυλιών δεν αποτελεί εξαίρεση.
«Η προσωρινή έκθεση του WMO State of the Global Climate 2021 αντλείται από τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία για να δείξει πώς ο πλανήτης μας αλλάζει μπροστά στα μάτια μας», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών António Guterres στην COP26. «Από τα βάθη των ωκεανών μέχρι τις βουνοκορφές, από το λιώσιμο οι παγετώνες σε αδυσώπητα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οικοσυστήματα και οι κοινότητες σε όλο τον κόσμο καταστρέφονται. Η COP26 πρέπει να είναι ένα σημείο καμπής για τους ανθρώπους και τον πλανήτη.»
Ενώ, η COP26 μπορεί να είναι ή να μην είναι ένα σημείο καμπής για τους πολιτικούς ηγέτες, πολλοί στο εμπόριο κρασιού έχουν ήδη ξεκινήσει την στροφή προς ένα βιώσιμο μέλλον. «Ο τομέας θα πρέπει να προσαρμοστεί, και προσαρμόζεται. Ενώ παράλληλα δείχνει να είναι και ανθεκτικός», δήλωσε ο Roca.
Κλωνική επιλογή, ανθεκτικές στις ασθένειες και τις ανθεκτικές στην ξηρασία ποικιλίες σταφυλιών, αυτοί είναι μόνο λίγοι από τους τρόπους με τους οποίους προσαρμόζονται οι επιστήμονες και οι αμπελουργοί. «Το φυτό είναι τόσο προσαρμόσιμο, έχουμε τόσες πολλές ποικιλίες και γενετική ποικιλότητα», είπε ο Roca.
Οι αμπελουργοί έχουν εισαγάγει πειραματικές, πιο ανθεκτικές ποικιλίες στην εμπορική παραγωγή. Οι παραγωγοί χτίζουν κελάρια με συμπαγή γη, δοκιμάζουν πειραματικά σχέδια κτιρίων, πειραματίζονται με τη δέσμευση άνθρακα και διασώζουν παλιές ποικιλίες.
Οι Ευρωπαίοι καλλιεργητές έχουν επίσης στη διάθεσή τους μια νέα πλατφόρμα, που ονομάζεται Med-Gold. Με τη βοήθεια του δορυφόρου Copernicus της Ε.Ε, το πρόγραμμα χρησιμοποιεί μεγάλα δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη για να βοηθήσει τους καλλιεργητές να «προβλέψουν και να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις» της κλιματικής αλλαγής. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ και παρέχει κλιματικές υπηρεσίες, όπως βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τον καιρό, ειδικά για την τοποθεσία ενός καλλιεργητή. «Είναι μια τεράστια ποσότητα δεδομένων», είπε ο Roca. «Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις λύσεις».
Πηγή: winespectator.com
