του Ζήση Πανάγου
Τα τέλη Ιουλίου ήταν μια κρίσιμη περίοδος για τους αγρότες των Μελάμπων στην Κρήτη, καθώς έβλεπαν τις πυρκαγιές να καταστρέφουν τα προφυλλοξηρικά αμπέλια τους.
Η είδηση για τις ζημιές, διαδόθηκε με τη βοήθεια του Χρήστου Φατούρου (του οποίου το δοκίμιο για την περιοχή της Κρήτης υποβλήθηκε στον Διαγωνισμό Συγγραφής Κρασιού του Jancis Robinson 2022) και δημοσιεύτηκε την περασμένη Τετάρτη μαζί με τα καταστροφικά νέα για τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς. Ο Φατούρος έγραψε σε ένα μήνυμα που δημοσιεύτηκε μαζί με το πρωτότυπο δοκίμιό του: «Σχεδόν το 80% των αμπελιών της προφυλλοξήρας που ανήκαν σε χωρικούς που είχε συγκεντρώσει η κυρία Μαλιχίν, κάηκαν από πυρκαγιές, μαζί με αιωνόβιες ελιές. Οι κάτοικοι των Μέλαμπων είναι αγρότες και τώρα αντιμετωπίζουν ένα ζοφερό μέλλον».
«Η φωτιά που ξεκίνησε στις 15 του Ιουλίου, κατέστρεψε το 90% των παλιών προφυλλοξηρικών αμπελώνων στους Μέλαμπες. Η ζημιά είναι άφατη… Η καρδιά μας έχει γίνει χίλια κομμάτια. Πολλές οικογένειες πλήττονται από αυτήν την απώλεια. Θα πάρει χρόνια, αλλά θα αγωνιστούμε για τη γη μας και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε τα πράγματα καλύτερα απ’ό,τι πριν. Ευχαριστώ για την υποστήριξή σας» έγραψε η Ηλιάνα Μαλίχιν, μια οινοποιός που παράγει το κρασί των Μελάμπων.
Η Μαλιχίν μιλώντας στο drink business είπε ότι προτρέπει για κυβερνητική υποστήριξη, ιδιαίτερα όσον αφορά τα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας, από το 2019, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
«Αυτό είναι κάτι που ζητούσαμε εγώ και η ομάδα μου από το 2019, και οι ντόπιοι πολλά χρόνια πριν φτιάξω το οινοποιείο, επειδή το χωριό τους κάηκε πολλές φορές στο παρελθόν», είπε. Η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει. Δεν έδωσαν κανένα λόγο γιατί το έκαναν αυτό και γιατί άφησαν αυτό το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς για να γίνουν στάχτη», σημείωσε.
Η Μαλιχίν είχε προηγουμένως προσπαθήσει να υποβάλει αίτηση για ένταξη των αμπελώνων στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, «αλλά τίποτα εκτός από την καταστροφή δεν συνέβη», είπε
Έτσι, 300 στρέμματα αυτόριζων αμπελώνων έγιναν στάχτη και από τις καταπράσινες εκτάσεις των ντόπιων ποικιλιών σταφυλιών, απέμειναν τα καμένα κουφάρια των κλημάτων. Ωστόσο, συνεργάτες και φίλοι δημιούργησαν μια σελίδα για συγκέντρωση χρημάτων, ώστε να επισπευθούν οι διαδικασίες ανασύστασης της γης και να ορθοποδήσουν γρηγορότερα οι οικογένειες της περιοχής που ζουν από τα αμπέλια.
Όπως περιγράφεται στη διαδικτυακή εκστρατεία, «η ιδιαίτερη αξία του αμπελώνα των Μελάμπων ίσως δεν είναι σε όλους γνωστή. Πριν από τέσσερις δεκαετίες, η περιοχή διέθετε περισσότερα από 700 στρέμματα με αυτόριζα κλήματα, τα οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος τους είχαν καταστραφεί από πυρκαγιές με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί η αμπελουργία και η οινοπαραγωγή στην περιοχή.
Το 2019 η Ηλιάνα επέλεξε να διασώσει τα αμπέλια που είχαν εγκαταλειφθεί, με προσωπικό κόπο και συντάσσοντας συμβόλαια με τους παραγωγούς. Επένδυσε στο χωριό Μέλαμπες φτιάχνοντας ένα οινοποιείο, δίχως πλάτες και χωρίς κεφάλαιο, αλλά με πολλή γνώση, αγάπη για την αμπελουργία και αρκετό πείσμα και έπεισε νέους και παλιούς καλλιεργητές του χωριού να στηρίξουν το όραμά της ώστε να ξαναγεννηθεί ο μοναδικός αμπελώνας της συγκεκριμένης περιοχής του Ρεθύμνου. Η ίδια κατάφερε μέσα σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια να στήσει όχι μόνο την επιχείρησή της αλλά και ένα δίκτυο ντόπιων παραγωγών εξασφαλίζοντάς τους αξιόλογο εισόδημα. Έδωσε κίνητρα στους νέους να μην εγκαταλείψουν το χωριό, ενώ ταυτόχρονα τα εδάφη και το γύρω περιβάλλον, μέσω της βιολογικής αμπελουργίας, ξαναγεννήθηκαν».
Τώρα που ο φόβος των δασικών πυρκαγιών έχει γίνει αντιληπτός, η Μαλιχίν και οι συνάδελφοί της στράφηκαν ξανά στην ελληνική κυβέρνηση για χρηματοδότηση, τόσο για να ανοικοδομήσουν τη γη όσο και για να στηρίξουν τους αγρότες των οποίων τα προς το ζην έχουν εξαντληθεί για τουλάχιστον τρία έως πέντε χρόνια.
«Τουλάχιστον αυτά είναι που χρειαζόμαστε πολύ γρήγορα. Τα μέτρα πυροπροστασίας είναι αυτονόητα», είπε.
Ο Μαλιχίν εργάζεται ήδη για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. «Είμαι ήδη κοντά στην ομάδα μου και τους υποστηρίζω σε ψυχολογικά και γεωργικά μέσα», είπε.
«Καθώς δεν έχουμε σύστημα άρδευσης στο βουνό, κουβαλάμε νερό καθημερινά με τα αυτοκίνητά μας για να το δώσουμε στα αμπέλια και να βοηθήσουμε την ανάκαμψη. Δεν πρόκειται να ξαναφυτέψουμε (ελπίζω). Θέλουμε να διατηρήσουμε τα παλιά προφυλλοξήρα αμπέλια. Τον Οκτώβριο θα δούμε αν έχουμε νέα σπασίματα μπουμπουκιών και αν ναι, θα κόψουμε τον κορμό κοντά στο χώμα και θα δημιουργήσουμε έναν νέο, κρατώντας την παλιά ρίζα».
Να σημειωθεί, ότι έχει δημιουργηθεί μια σελίδα συγκέντρωσης χρημάτων για την ενίσχυση της ανάκαμψης, με στόχο τα 55.000 ευρώ. Τη στιγμή της δημοσίευσης (8 Αυγούστου) είχαν συγκεντρωθεί 24.555 ευρώ.
Για την περαιτέρω βοήθεια των Μελαμπών, ο Φατούρος διοργάνωσε φιλανθρωπική δημοπρασία. «Προσωπικά έχω μερικά vintage που είχα συλλέξει για μια ειδική περίσταση», εξήγησε. Η διαδικασία για τη δημοπρασία, η οποία θα πραγματοποιηθεί μέσω livestream στο Facebook, έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο.
