«Θα μπορούσαμε να κλείσουμε την αγορά της ΕΕ στις εισαγωγές κρασιών από τις ΗΠΑ, αλλά αυτό θα έδινε περιορισμένη ανακούφιση στους οινοπαραγωγούς της ΕΕ. Οι εισαγωγές κρασιών από την ΕΕ ανήλθαν μόνο σε 168 εκατομμύρια δολάρια το 2024, σε σύγκριση με τις εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ αξίας 5,7 δισ. δολαρίων.», τονίζει ο καθηγητής από το Πανεπιστήμιο Τρίνιτι στο Δουβλίνο.
Σύμφωνα με τον Μάθιους, η παγκόσμια κατανάλωση κρασιού μειώνεται, όπως και η παγκόσμια παραγωγή κρασιού (OIV, 2024). Η παραγωγή κρασιού στην ΕΕ δεν επηρεάζεται μόνο αρνητικά από αυτές τις συνθήκες της αγοράς, αλλά και από την ανάγκη προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ειδικά δεδομένου ότι οι αμπελώνες αποτελούν μια επένδυση πολλών δεκαετιών (Wine Market Observatory, 2024). Η ομάδα υψηλού επιπέδου για τον αμπελοοινικό τομέα, η οποία υπέβαλε έκθεση τον Δεκέμβριο του 2024, αναγνώρισε ότι, υπό το πρίσμα αυτών των προκλήσεων, υπήρχε διαρθρωτική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στην αγορά της ΕΕ σε ορισμένες περιοχές παραγωγής και σε ορισμένα τμήματα της αγοράς. Συνέστησε τη θέσπιση μόνιμων καθεστώτων εκρίζωσης που θα υποστηρίζονται από εθνικές κρατικές ενισχύσεις.
«Είναι σαφές ότι οι δασμοί 25% στις εξαγωγές κρασιών της ΕΕ στις ΗΠΑ απλώς θα επιδεινώσουν αυτά τα προβλήματα ανισορροπίας της αγοράς.», υπογραμμίζει. Κατά τον ίδιο, η επιβολή γενικών πρόσθετων δασμών 25% στις περισσότερες εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα προκαλέσει οικονομική ζημιά στην ΕΕ. Για τον αγροδιατροφικό τομέα, αυτό θα υπερβεί τις άμεσες συνέπειες για την πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ. Οι δασμοί μπορεί κάλλιστα να ρίξουν την οικονομία της ΕΕ σε ύφεση, αν και δεν έχω δει ακόμη αξιόπιστη ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων αυτών των δασμών 25% σε ολόκληρη την οικονομία. Έτσι, θα υπάρξουν έμμεσες επιπτώσεις στην εγχώρια κατανάλωση καθώς και στη ζήτηση εξαγωγών σε αγορές εκτός ΗΠΑ, καθώς η παγκόσμια οικονομία συρρικνώνεται ως απάντηση τόσο στους αρχικούς δασμούς των ΗΠΑ όσο και σε τυχόν αντίποινα από άλλες χώρες.
«Τα αντίποινα της ΕΕ με την αύξηση των δασμών στις εισαγωγές των ΗΠΑ θα έχουν σκοπό να πείσουν την αμερικανική κυβέρνηση ότι οι αυξημένοι δασμοί της δεν αξίζουν την φασαρία θα πρέπει να ακυρωθούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται αποφασισμένη να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, αν και δεν βλέπω μεγάλη πιθανότητα να αλλάξει η θέση των ΗΠΑ βραχυπρόθεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, θα είναι σημαντικό να στοχεύσουμε τα αντίποινα των δασμών για να ελαχιστοποιήσουμε οποιαδήποτε αυτοπροκαλούμενη ζημία στην οικονομία της ΕΕ.». αναφέρει ο καθηγητής.
Ούτε τα αντίποινα θα προσφέρουν μεγάλη ανακούφιση σε εκείνους τους τομείς των αγροδιατροφικών προϊόντων που ενδέχεται να επηρεαστούν ιδιαίτερα από τους δασμούς των ΗΠΑ. Ενώ οι πρόσφατες υψηλές τιμές εξαγωγής του ελαιολάδου υποδηλώνουν κάποιο περιθώριο απορρόφησης των δασμών και διατήρησης της πρόσβασης στην αγορά, αυτή η επιλογή δεν είναι πιθανό να είναι διαθέσιμη για τους εξαγωγείς κρασιού, οινοπνευματωδών ποτών, γαλακτοκομικών προϊόντων, ζυμαρικών και επεξεργασμένων φρούτων και λαχανικών. Όπου τα προϊόντα έχουν μια συγκεκριμένη αναγνώριση επωνυμίας και, επομένως, κάποια ισχύ στην αγορά, ενδέχεται να είναι δυνατό να μετακυλίεται το πρόσθετο κόστος των δασμών σε υψηλότερες τιμές, οι οποίες διατηρούν ακόμη όγκους εξαγωγών. «Θα είναι σημαντικό να παρακολουθούνται οι εξελίξεις της αγοράς μέσω των διαφόρων Παρατηρητηρίων Αγοράς βασικών εμπορευμάτων και να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε διορθωτικά μέτρα όπως απαιτείται.», καταλήγει ο Άλαν Μάθιους.
