Όντας είδος εξαιρετικά πολυφάγο, η µύγα της Μεσογείου (Ceratitis capitata) εφορµά και στο αµπέλι από γειτονικούς δενδρώνες µε εσπεριδοειδή και µηλοειδή όπου έχει ήδη δηµιουργήσει µεγάλους πληθυσµούς και προβλήµατα τη φετινή χρονιά. Εξαιτίας της καταπόνησης των πρέµνων και των ζηµιών στις ράγες που προκάλεσε το προηγούµενο διάστηµα στις επιτραπέζιες ποικιλίες, οι αµπελοκαλλιεργητές καταβάλλουν τις µέγιστες προσπάθειες για να θέσουν το έντοµο υπό έλεγχο και να µη θρηνήσουν κι άλλο κοµµάτι της παραγωγής τους. Τα περισσότερα προβλήµατα εντοπίζονται σταθερά στην Κρήτη (Μαλάδες, Φοινικιά, Σταυράκια, Αθάνατοι, Προφ. Ηλίας, Αρχάνες) που έχει γνωστό ιστορικό προσβολών, αλλά και σε αµπελώνες όπου τα σχήµατα µόρφωσης όπως η κρεβατίνα, διατηρούν αυξηµένη υγρασία.
Οι ζηµιές είναι διάσπαρτες, ενώ η ένταση και οι θέσεις των προσβολών µπορεί να διαφέρουν από έτος σε έτος. Χαρακτηριστικό σύµπτωµα που µαρτυρά την παρουσία και δραστηριότητα του εντόµου είναι τα νύγµατα ωοτοκίας στις ράγες. Τα εκκολαπτόµενα σκουλήκια δηµιουργούν στοές διατροφής που επειδή είναι κάτω από την επιδερµίδα των σταφυλιών είναι ευδιάκριτες. Τα προσβεβληµένα σταφύλια χάνουν την εµπορική τους αξία, ενώ µάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τα εξαγώγιµα φορτία δεν γίνονται εξ’ ολοκλήρου αποδεκτά από ορισµένες χώρες καθώς το έντοµο αποτελεί οργανισµό καραντίνας σ’ αυτές. Την ίδια στιγµή οι διαρρηγµένες από το έντοµο ράγες είναι ευάλωτες σε δευτερογενείς µυκητολογικές προσβολές (σήψεις), όπως από βοτρύτη. Όταν η ζηµιά αυτή συντελείται κοντά στη συγκοµιδή, οι οπές προσελκύουν σφήκες και µέλισσες που επιθυµούν να τραφούν από το ζαχαρώδες περιεχόµενό τους.
Αντιµετώπιση σε συνδυασµό µε την ευδεµίδα
Για τα επιτραπέζια σταφύλια, οι γεωπόνοι του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών Ηρακλείου συνιστούν την τοποθέτηση παγίδων Mc Phail ή δελτοειδείς τύπου Jackson ή αυτοσχέδιες (µπουκάλια πλαστικά) για να διαπιστωθεί η εµφάνιση του εντόµου και η δυναµική των πληθυσµών του. Παράλληλα, οι ετοιµόχρηστες παγίδες που βρίσκονται διαθέσιµες στο εµπόριο µπορούν να προσφέρουν ικανοποιητικά αποτελέσµατα, λόγω µαζικής παγίδευσης και θανάτωση των εντόµων. Την παρούσα περίοδο, οι παραγωγοί πρέπει να επιβλέπουν µε ιδιαίτερη επιµέλεια, κυρίως τα χοντρόραγα σταφύλια κοντά στην ωρίµανση και να επιλέγουν -όπου κρίνεται απαραίτητο- ένα συνδυαστικό πρόγραµµα επεµβάσεων και κατά της ευδεµίδας, µε επαναληπτικούς ψεκασµούς στους επιβαρυµένους αµπελώνες. Επίβλεψη του δικτύου φεροµονικών παγίδων και εφαρµογή ψεκασµών όταν η προσβολή ξεπεράσει το κατώτατο όριο επέµβασης συνίσταται και στους καλλιεργητές οινοποιήσιµων σταφυλιών καθώς η δεύτερη καρπόβια γενιά της ευδεµίδας µπορεί να προκαλέσει εκτεταµένα προβλήµατα στις αναπτυσσόµενες ράγες.
Υπενθυµίζεται ότι την παρούσα περίοδο η πυκνότητα επέµβασης ορίζεται η προσβολή από το έντοµο του 3-5% των βότρυων και επανάληψη του ψεκασµού µετά από 10-15 ηµέρες ανάλογα την συµπεριφορά και τον πληθυσµό του εχθρού.
Πρόγραµµα 4 ψεκασµών για τον βοτρύτη
Μεγάλο κίνδυνο διατρέχουν από τον βοτρύτη, ιδιαίτερα την παρούσα περίοδο, λόγω του βροχερού καιρού, τα πρέµνα µε πυκνόραγους βότρεις καθώς και αυτά που φέρουν πληγές από έντοµα ή χαλαζοπτώσεις. Η ασθένεια νεκρώνει φύλλα, βλαστούς, ταξιανθίες και προκαλεί σήψη στους βότρεις, γνωστή ως «τεφρά σήψη». Στα φύλλα είναι δυνατό να παρατηρηθούν κυκλικές ή ακανόνιστες κηλίδες, συνήθως στην περιφέρεια του ελάσµατος, που γρήγορα ξηραίνονται και παίρνουν καστανό χρώµα. Η κάλυψη των ραγών µε τεφρό επίχρισµα µαρτυρά την προσβολή του µύκητα και την ανάπτυξη των καρποφοριών του.
Για την καταπολέµησή του απαιτούνται τόσο καλλιεργητικά µέτρα που προάγουν τον καλό αερισµό της κόµης των πρέµνων, όσο και χηµικές επεµβάσεις µε κατάλληλα σκευάσµατα. Ικανοποιητικά αποτελέσµατα δίνει το πρόγραµµα τεσσάρων ψεκασµών που πραγµατοποιούνται στο τέλος της άνθισης, στο κλείσιµο των σταφυλιών, στην αλλαγή του χρώµατος και τρεις εβδοµάδες πριν από τον τρύγο.
Πλήρης θρέψη για ανενόχλητη ωρίµανση ραγών
Τα αµπέλια, οινοποιήσιµα ή επιτραπέζια, έχουν πλέον πάρει το δρόµο τους για την ωρίµανση. Κατά τους µήνες Ιούλιο και Αύγουστο ολοκληρώνεται η εφαρµογή και των τελευταίων λιπάνσεων, για το άζωτο, το κάλιο και το φώσφορο µε το σύστηµα της υδρολίπανσης. Στο στάδιο της ωρίµανσης των σταφυλιών εµφανίζεται σε αρκετούς αµπελώνες της Ελλάδας τροφοπενία καλίου. Τα συµπτώµατα µπορούν να εµφανιστούν και νωρίτερα -σε περίπτωση που έλλειψη είναι έντονη- και περιλαµβάνουν περιφερειακή και µεσονεύρια χλώρωση του ελάσµατος, ιδίως στα µέσης ηλικίας φύλλα. Εκτός από την χλώρωση µπορεί να παρατηρηθεί συστροφή του ελάσµατος των φύλλων προς τα κάτω και νεκρώσεις στη ράχη και την άκρη των βοτρύων.
∆ιαφυλλικοί ψεκασµοί µε µαγνήσιο για την αντιµετώπιση της «ξήρανσης ράχης»
Παράλληλα, η διαταραχή της σχέσης καλίου-ασβεστίου-µαγνησίου µπορεί να προκαλέσει τη σηµαντικότερη µη παρασιτική (φυσιολογική) ασθένεια της αµπέλου, µε την ονοµασία «ξήρανση ράχης»,
που της καταλογίζονται ετησίως εκτεταµένες ζηµιές σε πολλές περιοχές. Η ασθένεια ευνοείται από το θερµικό στρες και την έντονη ηλιοφάνεια που έπονται περίοδο δροσερού και υγρού καιρού, ένα µοτίβο που µάλλον θα ικανοποιηθεί στην ερχόµενη εβδοµάδα.
Τα προληπτικά µέτρα για την αντιµετώπιση της πάθησης αφορούν επεµβάσεις όπως η προσθήκη καλά χωνεµένης κοπριάς, η ορθολογική εφαρµογή χειµερινού και θερινών κλαδεµάτων για τη σωστή ρύθµιση της ζωηρότητας των πρέµνων, η αποφυγή πλούσιας λίπανσης και ειδικότερα περιορισµός των καλιούχων λιπασµάτων και τέλος αποφυγή υπερβολικής και ακανόνιστης άρδευσης. Στην περίπτωση που ο παραγωγός έχει παρατηρήσει ευαισθησία της ποικιλίας του στην πάθηση και έχει αντιµετωπίσει επαναλαµβανόµενα προβλήµατα τα προηγούµενα έτη, µπορεί να παρέµβει συµπληρωµατικά µε δύο ως τρεις ψεκασµούς µε άλατα του µαγνησίου ή µε διαφυλλικά λιπάσµατα υψηλής περιεκτικότητας σε µαγνήσιο.
Η εφαρµογή των επεµβάσεων τοποθετείται χρονικά σε τρία αναπτυξιακά στάδια, µε την πρώτη να πραγµατοποιείται πριν από την έναρξη ωρίµανσης
των σταφυλιών, την δεύτερη στην αρχή της ωρίµανσης και µια τρίτη 7-10 ηµέρες αργότερα.
Ισορροπία και προστασία µε τα κοκτεΐλ βιοδιεγερτών
Πέρα από τα συµβατικά λιπάσµατα που µπορούν να εφαρµοστού από εδάφους ή και διαφυλλικά, οι παραγωγοί µπορούν να συµπληρώσουν τις ανάγκες των φυτών τους σε θρεπτικά µε τη χρήση βιοδιεγερτών. Παράλληλα, σηµαντική είναι η συµβολή τους στην αύξηση της πρόσληψης των θρεπτικών στοιχείων και του νερού από το φυτό, καθώς και στην υποστήριξή του σε περιόδους αβιοτικών καταπονήσεων και εναντίων εχθρών. Η εφαρµογή
θα πρέπει να γίνεται κατόπιν φυλλοδιαγνωστικής.
Αναλυτικά το αφιέρωμα διαθέσιμο εδώ
