Στην επαρχία της Μεντόζα, κοντά στην οροσειρά των Άνδεων, βρίσκεται το οινοποιείο του Raúl Iúdica, στην καρδιά της κύριας οινοπαραγωγικής περιοχής της Αργεντινής. Από το 2016, ο 61χρονος επιχειρηματίας παράγει, σε 13 εκτάρια, Malbec, Bonarda (μια ποικιλία μαύρων σταφυλιών), Torrontés, Sauvignon blanc και με όψιμο τρύγο Pedro Jiménez, ένα καμάρι του, με νότες από «αποξηραμένα φρούτα, μέλι και γαρύφαλλο». Παρά την πανδημία Covid-19 και την απουσία τουριστών, οι πωλήσεις του οινοποιού αυξήθηκαν κατά 10% μεταξύ 2020 και 2021.
Σε άνοδο οι εξαγωγές…
Μια ιδιαίτερη δυναμική αν θέλουμε να πιστέψουμε τα στατιστικά του κλάδου. Σε ένα χρόνο, οι εξαγωγές εμφιαλωμένου κρασιού αυξήθηκαν κατά 21% σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε τον Νοέμβριο του 2021 η Bodegas de Argentina, το εργοδοτικό επιμελητήριο που εκπροσωπεί τον αμπελοοινικό τομέα. «Προβλέπουμε νέο ρεκόρ εξαγωγών για φέτος», αισιοδοξεί το Υπουργείο Εξωτερικών σε δελτίο τύπου στις 20 Δεκεμβρίου.
Στην εσωτερική αγορά –η οποία απορροφά τα τρία τέταρτα της εθνικής παραγωγής– η κατανάλωση αυξήθηκε κατά σχεδόν 10% μεταξύ 2019 και 2021. Μια επίδοση σε μια χώρα πολύ επικεντρωμένη στην μπύρα. Αυτό το άλμα στην κατανάλωση –η οποία ανακάμπτει στα επίπεδα του 2017– οφείλεται στο εμφιαλωμένο κρασί μεσαίας και υψηλής ποιότητας, όπως αυτά του Raúl Iúdica.
…αλλά οι παραγωγοί δεν είναι στο πάρτι
Ωστόσο, οι αμπελουργοί και οι οινοποιοί δεν είναι στο πάρτι: για αυτόν, όπως και για πολλούς άλλους Αργεντινούς παραγωγούς, αυτοί οι δείκτες είναι στάχτη στα μάτια. Όλοι αναφέρουν ότι η κερδοφορία τους υπονομεύεται όλο και περισσότερο. «Αυτή η χώρα είναι αδύνατη!», επιμένει ο Raul Iúdica.
Στην είσοδο του οινοποιείου του, έχει αποθηκεύσει σωρούς από μπουκάλια, από ανάγκη λόγω της έλλειψης που πλήττει τον κλάδο εδώ και ένα χρόνο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μια πυρκαγιά στη Verralia, έναν κατασκευαστή γυαλιού στη Μεντόζα, αύξησε την ένταση στην αγορά. «Οι φιάλες λείπουν», επιβεβαιώνει ο Francisco Do Pico, αντιπρόεδρος της Bodegas de Argentina. Στα μέσα Αυγούστου, πέρυσι, «η τιμή αυξήθηκε κατά 10% σε μια εβδομάδα», εξηγεί ο Raúl Iúdica, επισημαίνοντας τον καλπάζοντα πληθωρισμό που εμποδίζει τη δημιουργία αξιόπιστων προβλέψεων, όπως και στους άλλους τομείς της οικονομίας της Αργεντινής.
Μια χώρα που μαστίζεται από τον πληθωρισμό
Η χώρα υπονομεύεται από τον πληθωρισμό. Από τον Ιούλιο του 2021, υπερέβη το ετήσιο μέγιστο που είχε ορίσει η κυβέρνηση. Τον Νοέμβριο, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 51% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. «Όλες οι προμήθειες μας πλήττονται από τον πληθωρισμό: σταφύλια, βενζίνη, μεταφορές, σημειώνει ο Daniel Pi, οινολόγος στο οινοποιείο Trapiche, του ομίλου Peñaflor, ενός από τους πιο σημαντικούς στον κλάδο. Οι εξαγωγές μας γίνονται σε δολάρια».
Η Bodegas de Argentina σημειώνει μια «αρνητική διακύμανση της απόδοσης» το 2021 για τα μέλη της. «Οι παραγωγοί χύμα κρασιού υποφέρουν περισσότερο, οι τιμές είναι ιδιαίτερα χαμηλές», αναφέρει ο αντιπρόεδρος του εργοδοτικού επιμελητηρίου.
Η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία
Για να αποκρυπτογραφηθεί αυτή η δυσκολία, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε το νομισματικό σύστημα της Αργεντινής: από τη μία πλευρά, ισχύει η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ του πέσο και του δολαρίου που ελέγχεται από την κεντρική τράπεζα. Αφετέρου, η «παράλληλη» ισοτιμία που οι αγορές θεωρούν δίκαιη και η οποία χρησιμοποιείται για τον καθορισμό μιας σειράς τιμών… σε πέσος. Ωστόσο, το πέσο αξίζει το μισό στην παράλληλη αγορά από ό,τι στην επίσημη, γεγονός που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και κάνει τις εξαγωγές, που πρέπει να τιμολογηθούν σύμφωνα με την επίσημη ισοτιμία, να χάνουν αξία.
«Οι εξαγωγές μας είναι καλές, αλλά η επίσημη ισοτιμία μας επιβαρύνει», τονίζει ο Maximiliano Hernandez Toso, πρόεδρος της Wines of Argentina, ενός οργανισμού που προωθεί το αργεντίνικο κρασί διεθνώς. Μια επιλογή θα ήταν να μετακυλίσουμε τον πληθωρισμό της Αργεντινής στις τιμές εξαγωγής, αλλά θα κινδυνεύαμε να χάσουμε τους πελάτες μας. Ο πληθωρισμός είναι πρόβλημά δικό μας, όχι των αγοραστών μας. Ως αποτέλεσμα, μεταξύ του πληθωρισμού και της συναλλαγματικής ισοτιμίας, οι εξαγωγές δεν είναι πολύ κερδοφόρες σήμερα».
«Οι εξαγωγές είναι ασύμφορες σήμερα»
Ο Eduardo Sancho, πρόεδρος της Fecovita, μιας ομοσπονδίας 29 συνεταιρισμών που συγκεντρώνει 5.000 παραγωγούς, κορυφαίος παίκτης σε όγκο, συμφωνεί: «Όχι, η οικονομική εξίσωση δεν είναι κερδοφόρα για τους παραγωγούς. Ενώ εμφιαλώνονται 16.000 μπουκάλια την ώρα, ο Eduardo Sancho επισημαίνει ένα άλλο πρόβλημα: την έλλειψη χρηματοδότησης από την οποία υποφέρει ο κλάδος. «Είναι πραγματικό πρόβλημα, ειδικά για την ανανέωση του αμπελώνα».
Ελλειψη χρηματοδότησης
Ζητεί επίσης, όπως και τα επιμελητήρια των εργοδοτών, την πλήρη άρση των εξαγωγικών φόρων και τη θέσπιση προτιμησιακών δασμών με τις χώρες εξαγωγής, ιδίως την Κίνα. Τον Μάιο του 2021, οι εξαγωγείς κέρδισαν. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατάργηση των φόρων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εξάγουν έως και 500.000 δολάρια και τη μείωση τους κατά 50% για αυτές που εξάγουν μεταξύ 500.000 και ένα εκατομμύριο δολάρια.
Ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο
Στα 1.100 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στους πρόποδες του Cordillera, η Mariana Onofri γεύεται ένα Grenache που ωριμάζει σε βαρέλια. «Ελέγχω ότι δεν έχει ελαττώματα», αναφέρει η σομελιέ και παραγωγός 11 εκταρίων, δύο εκ των οποίων νοικιάζει. Βοηθά επίσης τους γείτονες –για τη συντριπτική πλειοψηφία, ξένους– να φροντίσουν το κρασί τους. Παρά τις αυξανόμενες πωλήσεις, αναφέρει σχεδόν μηδενική κερδοφορία. Όμως, το ίδιο αισιόδοξη, συνεχίζει με τη φιλοσοφία της ελπίδας ενός καλύτερου αύριο και με το εγχείρημα να στήσει το δικό της οινοποιείο.
Ενάμιση χρόνο χωρίς τουρίστες
Μεταξύ Μαρτίου 2020 και Οκτωβρίου 2021, η Αργεντινή έκλεισε τα σύνορά της λόγω της πανδημίας της Covid. Τα άνοιξε ξανά σε όλες τις ξένες χώρες μόλις στις αρχές Νοεμβρίου 2021. Στη Μεντόζα, ο Raúl Iúdica υπέφερε, όπως πολλοί άλλοι παραγωγοί. Ενώ στο παρελθόν τουρίστες, ειδικά Βραζιλιάνοι, έρχονταν για να δοκιμάσουν κρασί, ο Raúl Iúdica δεν έχει δει τη σκιά ενός ξένου επισκέπτη για περισσότερο από ενάμιση χρόνο. «Ο τουρισμός θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει έως και το 20-25% του τζίρου μας», επισημαίνει ο οινοποιός που ευτυχώς για εκείνον βρήκε άλλες αγορές τοπικά και για εξαγωγή.
Πηγή: ΚΕΟΣΟΕ
