Η ιδέα να θεσπιστεί η παγκόσμια ημέρα Ξινόμαυρου, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην ραγδαία ανάπτυξη που έχουν βιώσει τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες οινοποιοί, οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει άλματα προόδου, τα οποία είναι αισθητά στην παραγωγή και την ποιότητα των εκλεκτών κρασιών που κερδίζουν διαρκώς έδαφος στις διεθνείς αγορές. Όπως αναφέρει η ένωση παραγωγών, το Ξινόμαυρο ως πρεσβευτής της ελληνικού αμπελώνα, ήδη, εκτιμάται και εξελίσσεται στις αγορές του εξωτερικού και για αυτό και επιλέχθηκε για να αποκτήσει την δική του ημέρα ανάμεσα στις εγχώριες ποικιλίες.
Η 1η Νοεμβρίου δεν έχει επιλεχθεί τυχαία, αφού τότε θεωρητικά ολοκληρώνεται και ο τρύγος της ποικιλίας στους αμπελώνες της Βόρειας Ελλάδας. Σήμερα συναντάται, κυρίως, στην Νάουσα της Μακεδονίας, όμως η παρουσία του είναι αισθητή και σε άλλες περιοχές όπως το Αμύνταιο, η Γουμένισσα και η Ραψάνη, με τις τέσσερις περιοχές να έχουν καθιερωθεί ως ζώνες ΠΟΠ για την ποικιλία. Συγκεκριμένα, στην Νάουσα και το Αμύνταιο παράγονται μονοποικιλιακοί οίνοι ΠΟΠ από 100% Ξινόμαυρο, ενώ στην Γουμένισσα τα ΠΟΠ κρασιά πρέπει να περιλαμβάνουν, τουλάχιστον, 20% την ποικιλία Νεγκόσκα. Τέλος, στην Ραψάνη αναμιγνύεται με τις ποικιλίες κρασάτο και σταυρωτό.
Πέρα από τις ζώνες ΠΟΠ, το ξινόμαυρο χρησιμοποιείται και για την παρασκευή οίνων με ένδειξη ΠΓΕ σε περιοχές όπως το Άγιο Όρος, τα Μετέωρα, η Επανομή, ο Βελβεντός και η Σιάτιστα, αλλά και σε περιφερειακές ενότητες, όπως η Θεσσαλονίκη, η Καστοριά, η Ημαθία, η Πιερία και η Μαγνησία.
Ιστορική αναδρομή και δυσκολίες
Η ιστορία του Ξινόμαυρου ξεκινάει, ήδη, από την αρχαία Ελλάδα και τους Μακεδόνες βασιλείς, και επί χιλιάδες χρόνια καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στις πλαγιές των βουνών της Μακεδονίας.
Η πιο δύσκολη περίοδος για την ερυθρή ποικιλία ήρθε κατά το 1898, όταν το έντομο φυλλοξήρα εμφανίστηκε στους αμπελώνες της Βόρειας Ελλάδας, τους οποίους και κόντεψε να αφανίσει. Παρά τις δυσκολίες το Ξινόμαυρο κατάφερε να επιβιώσει, με το Αμύνταιο να είναι η μόνη περιοχή που άντεξε την επιδρομή του εντόμου, και την δεκαετία του 1960 άρχισαν οι επαναφυτεύσεις. Σημαντικός σταθμός για την πορεία της ποικιλίας είναι και η μετατροπή 520 στρεμμάτων σε αμπελώνες όπου καλλιεργείται Ξινόμαυρο από τον Γιάννη Μπουτάρη.
Μια απαιτητική ποικιλία
Όπως αναφέρεται και στην σελίδα του δικτύου Wines of Greece το Ξινόμαυρο είναι μια απαιτητική ποικιλία που χρειάζεται συχνή φροντίδα, χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, το κατάλληλο terroir και τις ιδανικές καιρικές συνθήκες προκειμένου να μπορέσει να αναδείξει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, που παραπέμπει στην ιταλική ποικιλία Nebbiolo από το Πιεμόντε. Οι ομοιότητες των δύο ποικιλιών, φυσικά, δεν σταματούν εκεί, αφού μεταξύ άλλων μοιράζονται και το ρουμπινί χρώμα τους, την υψηλή τους οξύτητα και τον πλούτο σε τανίνες.
Το ξινόμαυρο είναι μια ευέλικτη ποικιλία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ροζέ, ερυθρών, και λευκών κρασιών, και ανάλογα και με την εκδοχή του είναι ιδανικό για να συνοδεύει διάφορους τύπους φαγητού.
Εκδηλώσεις από τους Οινοποιούς Βορείου Ελλάδος
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος τιμάνε δεόντος το Ξινόμαυρο και διοργανώνουν δύο εκδηλώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί το masterclass «Aspects of Xinomavro» με τον μάστερ σομελιέ Ελευθέριο Χανιαλίδη, ο οποίος θα αναλύσει 15 μονοποικιλιακούς οίνους της ποικιλίας Ξινόμαυρο στο «Divani Caravel Hotel» (18.30-20.30, με κράτηση και κόστος συμμετοχής 40 ευρώ), ενώ στη Θεσσαλονίκη θα διοργανωθεί γευστική δοκιμή, στον χώρο «The Wine Hub» (η δοκιμή θα πραγματοποιηθεί σε τρεις διαφορετικές ροές, στις 16:00, 18:00 και 20:00, κατά τη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τις εκφράσεις της ποικιλίας.
