Κατά τον ίδιο, η εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την αµπελοκαλλιέργεια θα πρέπει να λαµβάνει υπ’ όψιν: την υφιστάµενη κατάσταση τις ιδιαιτερότητες της χώρας τα οικονοµικά δεδοµένα (κόστος καλλιέργειας, κόστος απόκτησης γης) τον πλούτο των γηγενών ποικιλιών την αλλαγή στο κλίµα τις διεθνείς εξελίξεις. Παράλληλα θα απαντάει σε µια σειρά ζητηµάτων, όπως πόσα στρέµµατα χρειαζόµαστε, πόσους αµπελουργούς, συνεταιρισµούς, οµάδες παραγωγών, ποιες ποικιλίες και σε ποιες περιοχές, θέλουµε αµπελουργούς, αµπελουργούς – οινοποιούς, αµπελουργούς – οινοποιούς – ξενοδόχους;
«Συνήθως στα συνέδρια γίνονται συζητήσεις για τις εξελίξεις στην τεχνολογία, την επιστήµη, τους νέους τρόπους παραγωγής. Εµείς αντίθετα βρισκόµαστε στη δύσκολη θέση να πρέπει να µιλήσουµε για βιωσιµότητα-ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αµπελουργίας και να αναζητήσουµε την κατάλληλη πρόταση προς τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν ή ήδη ασχολούνται µε τον πρωτογενή τοµέα, ώστε να έχουν ένα καλό επίπεδο ζωής και να µην εγκλωβιστούν σε επιλογές χωρίς µέλλον», είπε στο ξεκίνηµα της οµιλίας του, ο Κώστας Ευσταθίου. Κατά τον ίδιο, το εν λόγω Συνέδριο συνέβη µε καθυστέρηση 18 ετών (από το αντίστοιχο συνέδριο από το οποίο προέκυψε το Στρατηγικό Σχέδιο για το marketing του Ελληνικού κρασιού), αν και µάλλον θα έπρεπε να είχε προηγηθεί. Στην εισήγησή του ο κ. Ευσταθίου, µεταξύ άλλων, αναλύει τα αδύναµα σηµεία του εγχώριου αµπελοοινικού κλάδου, τα οποία εντοπίζει ως ακολούθως, εντάσσοντας σηµειωτέον σε αυτά και γενικότερες αδυναµίες της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα, όπως ο κατακερµατισµός του κλήρου, η κλιµατική αλλαγή, οι αλλαγές στην ΚΑΠ, η αύξηση του κόστους καλλιέργειας αλλά και η απόσταση ανάµεσα στην πανεπιστηµιακή έρευνα και την παραγωγή:
1.Ελλιπή στοιχεία αµπελοκαλλιέργειας
Κοιτάζοντας τα στοιχεία των δηλώσεων συγκοµιδής, των δηλώσεων παραγωγής, του ΟΠΕΚΕΠΕ και του Αµπελουργικού Μητρώου οι αποκλίσεις µεταξύ τους είναι τεράστιες, πράγµα που σηµαίνει ότι δεν ξέρουµε την πραγµατικότητα ή δεν την αποδεχόµαστε.
2.Εµπόδιο η γραφειοκρατία
Η γραφειοκρατία, η έλλειψη προσωπικού, η αλλαγή πολιτικής κάθε φορά που αλλάζει η πολιτική ηγεσία, δεν βοηθάει στην ανάπτυξη κανενός κλάδου.
Είναι λογικό, αναρωτιέται ο κ. Ευσταθίου, να χρειάζονται 8 µήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία αναδιαρθρώσεων ή νέων φυτεύσεων και να ζητούνται από τους παραγωγούς στοιχεία που ήδη έχει το υπουργείο;
3.Έλλειψη ελέγχων
Οι έλεγχοι για την εφαρµογή της νοµοθεσίας είναι ελάχιστοι και ουσιαστικά γίνονται κατόπιν καταγγελιών ενώ επαφίεται στον πατριωτισµό του αµπελουργού και του οινοποιού η τήρησή τους ή όχι. Ενδιαφέρον θα είχε, σηµειώνει ο κ. Ευσταθίου, να βλέπαµε αν τα 240.000 στρµ. που υπάρχουν στο Μητρώο και δεν δηλώνονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ ως οινοποιήσιµα µήπως δηλώνουν κάποια άλλη καλλιέργεια;
4.∆ιαρκής εκπαίδευση
Είναι αδήριτη η ανάγκη διαρκούς εκπαίδευσης του φάσµατος του ανθρώπινου δυναµικού, από τους αµπελουργούς, τους εργαζοµένους και τους οινοποιούς. Το τελευταίο διάστηµα έχουν ξεκινήσει οι εκπαιδεύσεις των νέων αγροτών διάρκειας 150 ωρών. Όπως σηµειώνει ο κ. Ευσταθίου, είναι λογικό πέραν τούτου να µην έχουν καµία άλλη υποχρέωση εκπαίδευσης στο υπόλοιπο του εργασιακού τους βίου;
5.Οινοτουρισµός/Αγροτουρισµός
Αν και αναπτύσσεται στη χώρα ο Αγροτουρισµός/ Οινοτουρισµός, η επικρατούσα λογική υποστηρίζει ότι αυτή η διαδικασία αφορά µόνο τα οινοποιεία και αυτό είναι τελείως λάθος σηµειώνει ο κ. Ευσταθίου. Στην πραγµατικότητα αφορά ολόκληρες περιοχές διότι ο επισκέπτης έρχεται να ζήσει την εµπειρία όπου µέσα σε αυτή εντάσσεται προφανώς η επίσκεψη στο οινοποιείο αλλά και η επίσκεψη σε αµπελώνες όπως και στα αξιοθέατα και τα καταστήµατα µιας περιοχής. Μέσα από την διαδικασία αυτή στόχος είναι η αύξηση της προστιθέµενης αξίας του κρασιού η και κατ’ επέκταση και της τιµής του σταφυλιού. Όπως τόνισε ο κ. Ευσταθίου, η Ε∆ΟΑΟ προωθεί τον Οινουρισµό µέσα από τη λειτουργία της ΕΘΕΠΟ υπό την προεδρία της Μαίρης Τριανταφυλλοπούλου µε σηµαντικά αποτελέσµατα όπως τη πρότασή της για τη δηµιουργία του σήµατος επισκέψιµου οινοποιείου και Εθνικού Συµβουλίου Οινοτουρισµού.
6.Νοοτροπία µη συνεργασίας
Πολύς λόγος έχει γίνει και γίνεται για συνεταιρισµούς, οµάδες παραγωγών, συµβολαιακή γεωργία και έχουν δοθεί και κίνητρα από την πολιτεία, όµως τα αποτελέσµατα είναι πενιχρά. Ίσως δεν επαρκούν ή δεν είναι στη σωστή κατεύθυνση είτε δεν υπάρχει διάθεση συνεργασίας, σηµειώνει ο κ. Ευσταθίου.
7.Έλλειψη κεντρικού σχεδιασµού
Η έλλειψη σχεδιασµού, οργάνωσης και πραγµατικής συνεργασίας είναι προφανής, µε αποτέλεσµα να τρέχουµε πίσω από τις εξελίξεις που πραγµατοποιούνται στην αγορά µε χαρακτηριστική καθυστέρηση και µε την γνωστή ελληνική πατέντα-προσαρµοστικότητα.
Μείωση 26,88% των αµπελώνων από το 1990 µέχρι και σήµερα
Παρά τα σηµαντικά βήµατα ανάπτυξης και εξωστρέφειας που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια ο εγχώριος αµπελοοινικός κλάδος, κάθε χρόνο χάνει από τις παραγωγικές του δυνάµεις καταγράφοντας µείωση αµπελουργικών εκτάσεων, Ενδεικτικό ότι η αµπελοκαλλιέργεια οινοποιήσιµων σταφυλιών παρουσιάζει αρνητικά δεδοµένα τις τελευταίες δεκαετίες, µε κύριο χαρακτηριστικό την πρωτοφανή µείωση των εκτάσεων, οι οποίες από το 1990 έως σήµερα, παρουσιάζουν µείωση της τάξης του 26,88%. Τα παραπάνω αποτέλεσαν καρδιά των επισηµάνσεων στο διήµερο συνέδριο (23-24 Μαΐου) στα Γιάννενα, για τη βιωσιµότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αµπελουργίας που συνδιοργάνωσαν ο Κλαδικός Εθνικός Αγροτικός Συνεταιρισµός Αµπελοοινικών Προϊόντων και η Εθνική ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση Αµπέλου και Οίνου,
σε συνεργασία µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Kοινός τόπος, στις διαπιστώσεις των εµπλεκοµένων του κλάδου, η σύναψη ενός Στρατηγικού Σχεδίου µε νέες πολιτικές και καινοτόµες λύσεις.
«Χρυσάφι» οι επίµονοι Έλληνες αµπελουργοί
Σύµφωνα µε τον κ. Ευσταθίου, ο εγχώριος αµπελοοινικός κλάδος θα πρέπει να εκµεταλλευτεί τα συγκριτικά του πλεονεκτήµατα που έχουν ως εξής:
- Τους αµπελουργούς που µε αγάπη γι’ αυτό που κάνουν έχουν κρατήσει τους αµπελώνες τους ακόµα και σε περιόδους που το εισόδηµά τους ήταν µικρό ή στην ουσία ανύπαρκτο. Παρ’ όλα αυτά δεν άλλαξαν καλλιέργεια δεν πούλησαν τη γη τους και συνέχισαν µε πίστη και επιµονή.
- Την ποιότητα των αµπελώνων.
- Τις γηγενείς ποικιλίες που παράγουν οίνους ποιότητας και που µπορούν να µας διαφοροποιήσουν από τον ανταγωνισµό
- Το ανάγλυφο της χώρας, τη δυνατότητα µέσα σε µισή ώρα να βρεθεί κανείς από τη θάλασσα στο βουνό, παράγοντας κρασιά από διαφορετικές ποικιλίες ή εκφράσεις της ίδιας ποικιλίας.
- Τα 30 εκατοµµύρια τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα και οι οποίοι εκτός από τον ήλιο και τη θάλασσα θα πρέπει να γνωρίσουν και τα ελληνικά επώνυµα προϊόντα όπως το κρασί όχι ως χύµα προϊόν αλλά µε την ετικέτα, την περιοχή που το παράγει και τον άνθρωπο που καλλιεργεί τη γη.
Είναι τελικά βιώσιµη η καλλιέργεια αµπελιού στην Ελλάδα;
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο αντιπρόεδρος της Ε∆ΟΑΟ Κώστας Ευσταθίου ανέφερε τα εξής: «Άφησα για το τέλος το πιο σηµαντικό, την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την αµπελοκαλλιέργεια όπου θα λαµβάνει υπ’ όψιν του την υφιστάµενη κατάσταση, τις ιδιαιτερότητες της χώρας, τα οικονοµικά δεδοµένα (κόστος καλλιέργειας, κόστος απόκτησης γης), τον πλούτο των γηγενών ποικιλιών, την αλλαγή στο κλίµα, τις διεθνείς εξελίξεις και θα απαντάει σε µια σειρά ζητηµάτων, όπως πόσα στρέµµατα χρειαζόµαστε, πόσους αµπελουργούς, συνεταιρισµούς, οµάδες παραγωγών, ποιες ποικιλίες και σε ποιες περιοχές, θέλουµε αµπελουργούς – αµπελουργούς οινοποιούς – αµπελουργούς οινοποιούς ξενοδόχους; Νοµίζω ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα δηµιουργήσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και στο τέλος της ηµέρας θα απαντά στο ερώτηµα, εάν η καλλιέργεια αµπελιού στη χώρα µας είναι βιώσιµη ή όχι και υπό ποιες προϋποθέσεις».
