Του Λάζαρου Γατσέλου
Πριν από περίπου δύο χρόνια πολλοί έσπευσαν να προδικάσουν το παρόν και το μέλλον των αφρωδών κρασιών και ιδιαίτερα των πολυπόθητων Champagne. Οι αριθμοί έδειχναν αμείλικτοι και η αλήθεια είναι πως η ρηχότητα των αναγνωσμάτων και του τρόπου ανάγνωσης που χαρακτηρίζει την εποχή φάνταζε σε απόλυτη συνάφεια με την πραγματικότητα. Οι διαδυκτιακές αγορές του συνόλου των αφρωδών οίνων υπέστησαν αρχικά καθίζηση κατά τη διάρκεια των περιορισμών λόγω κορωνοϊού σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας , του Ηνωμένου Βασιλείου και των Η.Π.Α, παραδοσιακών και θεμελιωδών αγορών για τα αφρώδη κρασιά και ιδιαίτερα για την Champagne. Ωστόσο, η ξαφνική πτώση ακολουθήθηκε γρήγορα από μια σημαντική αντιστροφή των κλήσεων των καμπυλών που προδιαγράφουν μια νέα εποχή για το σύνολο των αφρωδών κρασιών παγκοσμίως.
Αρχικά, το αρνητικό οικονομικό σοκ που προκάλεσε η πανδημία επηρέασε αρνητικά την κατανάλωση ειδών πολυτελείας όπως οι αφρώδης οίνοι και ιδιαίτερα η Champagne. Aκολούθως, ένα σημαντικό μέρος οινόφιλων και καταναλωτών, οι οποίοι είχαν λιγότερες ευκαιρίες πλέον να ξοδέψουν σε πολιτιστικές δραστηριότητες, γιορτές, ταξίδια-επαγγελματικά και μη- και ούτω καθεξής, μειώνουν ή και σχεδόν μηδενίζουν τις αντίστοιχες καταναλώσεις και αρχικά αντικαθιστούν προϊόντα πολυτελείας. Σταδιακά όμως και προς το τέλος του πρώτου Lock dοwn το κλίμα ξεκινά να αντιστρέφεται. Την αρχή έκανε η συντριπτική πλειοψηφία όσων εργάζονταν σε βιομηχανίες που δεν επηρεάστηκαν σε επίπεδο καθημερινότητας από την πανδημία (για παράδειγμα, εκείνοι όπου οι εργαζόμενοι μπορούσαν να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι), καθώς τα συγκεκριμένα άτομα όχι μόνο άτομα δεν έχασαν εισόδημα αλλά μπορούσαν να αποταμιεύσουν με σημαντικότερη ευκολία.
Με το εναρκτήριο λάκτισμα να έχει δοθεί καθώς μπορεί να έπαυσαν οι επαφές όχι όμως και η επικοινωνία , σταδιακά οινόφιλοι και καταναλωτές φαίνεται να άρχισαν να προθυμοποιούνται να καλύψουν την ευχαρίστηση και το κενό των συνηθειών των κοινωνικών συνανστροφών στο σπίτι. Όσοι κρατούν στατιστικά ανά περίοδο σχετικά με τα Google Trends σε διαφορετικές χώρες μπορούν να διαπιστώσουν το εντυπωσικά αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη λέξη sparkling και ακόμα το ακόμα εντονότερο ενδιαφέρον για τη λέξη Champagne ιδιαίτερα μετά το τέλος των κατά χώρα lockdown.Έτσι, με αποκορύφωμα , όπως και ήταν αναμενόμενο την Champagne.
Φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ
Ταυτόχρονα όμως, όλοι οι σημαντικοί παίχτες αφρωδών οίνων ανά τον πλανήτη (Champagne, Cava, Prosecco κτλ) δείχνουν ιδιαίτερα ανήσυχοι για τις σπειροειδείς αύξησεις του κόστους μεταφορών, ιδιαίτερα για τις θαλάσσιες μεταφορές, τα οποία παρατηρούνται και σε κάποιες περιπτώσεις συντελεστές σχεδόν 10πλασιάστηκαν. Εάν αυτό διαρκέσει πέραν του επόμενου εξαμήνου, οι θεσμικά σημαντικοί παραγωγοί ενδέχεται να χρειαστεί να αυξήσουν τις τιμές. Αυτό αναμφίβολα συνεπάγεται και ορισμένες μη προβλέψιμες συνέπειες για τις εξαγωγές σε μη ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και της Κίνας. Γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ανακατατάξεις και χαραμάδες για εισαγωγές ή και παραγωγή νέων προϊόντων σε αυτές τις σημαντικές αγορές.
Ωστόσο, η προσωρινή αυξημένη οικονομική δύναμη πολλών πολιτών διατήρησε τη στεγανότητα των παραδοσιακών δυνάμεων. Οδήγησε Π.Χ. τις συνολικές εξαγωγές Champagne το 2021 να αυξηθούν στις 322 εκατομμύρια φιάλες, σημειώνοντας αύξηση 32% σε σχέση με το 2020. Η αγορά στη Γαλλία αυξήθηκε κατά 25% σε σχεδόν 142 εκατομμύρια φιάλες, μια επιστροφή στα επίπεδα του 2019.
Καθώς οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις σε τουρισμό και διοργάνωση εκδηλώσεων δείχνουν να εξαφανίζονται οριστικά από την καθημερινότητα η οικιακή κατανάλωση θα παρουσιάσει μια αναμενόμενη περίοδο χαλάρωσης. Ωστόσο, η πλειοψηφία δοκίμασε νέα άγνωστα προϊόντα, ποιοτικών και τιμολογιακών επιπέδων που πιθανά να μην είχε ποτέ φανταστεί. Αυτό από μόνο του αφήνει μια παρακαταθήκη για το μέλλον όλων των αφρωδών κρασιών . Μένει να δούμε ποιοι θα έχουν τη διορατικότητα να καρπωθούν ότι βρίσκεται στα νέα μονοπάτια ανάπτυξης.
Συμφωνία για περισσότερα κιλά σταφύλια στην παραγωγή Champagne
Κάθε χρόνο, οι εκπρόσωποι της ένωσης αμπελοκαλλιεργητών σαμπάνιας (Syndicat Général des Vignerons) συναντούν αυτούς των οίκων σαμπάνιας (Union des Maisons de Champagne) τον Ιούλιο, περίπου δύο μήνες πριν από την έναρξη του τρύγου. Διαπραγματεύονται την ποσότητα σταφυλιών (σε κιλά) που επιτρέπεται να τρυγήσουν οι αμπελουργοί – το ανώτατο όριο απόδοσης.
Αυτός ο μηχανισμός ρύθμισης χρησιμοποιείται για την αποφυγή της υπερπαραγωγής και για τη διατήρηση ενός βιώσιμου εισοδήματος για τους αμπελουργούς και ενός βιώσιμου κόστους σταφυλιών για τους οίκους σαμπάνιας. Το ετήσιο ανώτατο όριο απόδοσης ορίζεται κατά τη διάρκεια συνεδρίασης στα κεντρικά γραφεία του περιφερειακού φορέα που ελέγχει την AOC Champagne ( Comité Champagne).
To 2020 μετά από έναν ασυνήθιστα μακρύ γύρο διαπραγματεύσεων, οι οίκοι σαμπάνιας και οι αμπελουργοί συμφώνησαν μια απόδοση συγκομιδής για εκείνη τη χρονιά κατά 20% χαμηλότερη από ό,τι το 2019. Σκοπός ήταν να αποφευχθεί η υπερπροσφορά σταφυλιών. Η ιστορική συμφωνία του 2020 αντιστοιχούσε σε 8.000 κιλά/στρέμμα, που ισοδυναμεί με 230 εκ. φιάλες.
Ωστόσο, στις αρχές του 2021 ακολούθησε μια προσαρμογή επιπλέον 400 κιλών, ανεβάζοντας την απόδοση στα 8.400 κιλά/στρέμμα. Τον Ιούλιο του 2021, αποφασίστηκε να αυξηθεί ξανά αυτό το ανώτατο όριο στα 10.000 κιλά/εκτάριο, αναγνωρίζοντας έτσι με τον πιο θεσμικό τρόπο όχι απλά και μόνο μια σαφή ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης αλλά την νέα εποχή άνθισης της Champagne και κατ’ επέκταση όλων των αφρωδών οίνων.
Το μέλλον στη ράχη της φυσαλίδας
Ισχυρό το Ελληνικό αποτύπωμα
Αντίστοιχη , αν όχι πολλαπλάσια ανάπτυξη , προβλέπεται για τα Ελληνικά αφρώδη κρασιά ανεξάρτητα από τη μέθοδο παραγωγής τους. Το συμπέρασμα προκύπτει από το συνδυασμό τεσσάρων συγκεκριμένων και ιδιαίτερα σταθερών παραγόντων τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον.
Πρώτα από όλα η σταθεροποίηση μιας διευρυμένης τουριστικής περιόδου σε διαρκώς αυξανόμενο αριθμό τοποθεσιών σε συνδυασμό με τη διατήρηση μιας σταθερά υψηλής επισκεψμότητας αποτελεί από μόνη της παράγοντα συνολικής αύξησης της κατανάλωσης.
Ακολούθως, ο Ελλαδικός χώρος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την εναλλασσόμενη παραλλακτικότητα και την αίσθηση μοναδικότητας που αποπνέει. Αυτό ενισχύει το συναίσθημα των επισκεπτών να θέλουν να καταναλώσουν προϊόντα ταυτόσημα με τον τόπο επίσκεψης . Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών αφρωδών παράγεται από , μονοποικιλιακά ή συνδυασμούς, Ελληνικών ποικιλιών σταφυλιού.
Ένα επιπλέον στοιχείο που υποδεικνύουν σταθερά οι διεθνείς έρευνες που αναλύουν τις συμπεριφορές και τις αγοραστικές συνήθειες του συνόλου των τουριστών ανά χώρα και περιοχή , τόσο πριν την εμφάνιση της νόσου COVID-19 όσο και μετά, είναι η σταθερή ύπαρξη «εορταστικής διάθεσης», κάτι που αυτόματα συνεπάγεται αυξημένη αγοραστική τάση για αφρώδη κρασιά.
Οι ιδιαιτερότητες του Ελληνικού αμπελώνα έχουν τοποθετήσει τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών ετικετών αρκετά υψηλότερα από αυτό που ονομάζεται διεθνώς φθηνό εμφιαλωμένο κρασί . Ωστόσο αν κάποιος συγκρίνει τις τιμές των Ελληνικών σφρωδών οίνων με αντίστοιχης μεθόδου κρασιά από το διεθνή αμπελώνα, εύκολα θα διαπιστώσει πως τα πράγματα ισορροπούν .
Το pet nat του Βασσάλτη, οι sparkling εκδοχές της παράγκας και της ακακίας του Κυρ-Γιάννη, Η Amalia του κτήματος Τσέλεπου, το botanic του κτήματος Νικολού και ο βυθισμένος αφρώδης με 2η ζύμωση κάτω από την επιφάνεια της Θάλασσας του κτήματος Αφιανέ μπορούν να είναι μόνο η αρχή της επιτυχίας, ανάμεσα σε άλλα, για την επόμενη ημέρα του σύγχρονου Ελληνικού κρασιού.
