Η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για την πολιτική του οίνου στην ΕΕ εξέδωσε την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου σημαντικές συστάσεις για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του αμπελοοινικού τομέα στην Ευρώπη, λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο οίνος , όπως οι κλιματικές αλλαγές, οι οικονομικές πιέσεις και ο διεθνής ανταγωνισμός. Αυτές οι συστάσεις, που εγκρίθηκαν από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, αποτελούν ουσιαστικό βήμα για την ενίσχυση της πολιτικής στήριξης προς τους οινοπαραγωγούς και τις περιοχές που εξαρτώνται από την αμπελοκαλλιέργεια.
Οι βασικές κατευθύνσεις της Ομάδας περιλαμβάνουν την ανάγκη για πιο στοχευμένη υποστήριξη και χρηματοδότηση, ώστε οι οινοπαραγωγοί να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Ειδικότερα, αναδεικνύεται η σημασία της ενίσχυσης των στρατηγικών προσαρμογής και καινοτομίας, καθώς και της προώθησης της βιωσιμότητας μέσω της υιοθέτησης πράσινων πρακτικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να εξετάσει πώς αυτές οι προτάσεις θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στην ευρωπαϊκή πολιτική για τον οίνο, προσδιορίζοντας τα επόμενα βήματα για την εφαρμογή τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών και της εκπαίδευσης για τους οινοπαραγωγούς, καθώς και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των οινοπαραγωγικών περιοχών της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι συστάσεις της Ομάδας αποτελούνται από μια σειρά στοχευμένων δράσεων πολιτικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο αμπελοοινικός τομέας και επικεντρώνονται σε τρεις βασικούς τομείς: ευθυγράμμιση της παραγωγής οίνου με τη ζήτηση, ενίσχυση της ανθεκτικότητας στις προκλήσεις της αγοράς και του κλίματος και προσαρμογή στις τάσεις για την αξιοποίηση νέων ευκαιριών της αγοράς.
Οι συστάσεις αναγνωρίζουν ότι τα υφιστάμενα εργαλεία πολιτικής, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και τα προγράμματα στήριξης για την ποιότητα και την καινοτομία, έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά και έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του τομέα. Ωστόσο, υπογραμμίζουν την ανάγκη για βελτιστοποίηση της εφαρμογής τους ώστε να καταστούν πιο ευέλικτα και προσαρμοσμένα στις συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες του τομέα.
Οι προτάσεις εστιάζουν στη δυνατότητα τροποποίησης και ενίσχυσης αυτών των εργαλείων για να ανταποκριθούν σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η μείωση της βιοποικιλότητας, η ψηφιοποίηση και η εξυγίανση των παραγωγικών διαδικασιών. Ειδικότερα, προτείνεται η ενσωμάτωση νέων προσεγγίσεων που θα ενθαρρύνουν την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, καθώς και η ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα του αμπελοοινικού τομέα.
Η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου αναγνωρίζει την αυξανόμενη ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των αμπελουργών, καθώς ο τομέας αντιμετωπίζει κινδύνους τόσο από την ασταθή αγορά όσο και από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα, οι προτάσεις εστιάζουν στην ανάγκη για πιο αποτελεσματική καταπολέμηση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, οι οποίες συχνά πλήττουν τους παραγωγούς και περιορίζουν τη βιωσιμότητα της αγοράς, καθώς και στην ενίσχυση των μηχανισμών που επιτρέπουν στους αμπελοκαλλιεργητές να διαχειρίζονται τους κινδύνους που συνδέονται με τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τις διακυμάνσεις των τιμών και άλλες αναταράξεις των αγορών.
Όσον αφορά τον προϋπολογισμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για τον αμπελοοινικό τομέα, η Ομάδα συνιστά να δοθεί ευελιξία στη δημοσιονομική διαχείριση και την τροποποίηση των εθνικών προγραμμάτων στήριξης που προορίζονται για τον οίνο, ώστε να είναι δυνατή η ταχύτερη αντίδραση σε γεγονότα της αγοράς ή του κλίματος.
Τέλος, η Ομάδα υπογραμμίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί η προσαρμογή του τομέα στις μεταβαλλόμενες προτιμήσεις των καταναλωτών και στις παγκόσμιες τάσεις της αγοράς με τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, τη διευκόλυνση των τεχνικών και της προώθησης προϊόντων αμπέλου που ανταποκρίνονται στις νέες προτιμήσεις και απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αποαλκοολωμένων οίνων, και τη στήριξη της καινοτομίας. Επισημαίνει επίσης τις ευκαιρίες για τον τομέα στην προώθηση των οίνων της ΕΕ ως αγγελιοφόρων της αειφορίας, της προστασίας του τοπίου, της αγροτικής ανάπτυξης και του πολιτισμού, τη σημασία της διευκόλυνσης των άμεσων πωλήσεων από τους παραγωγούς στους καταναλωτές,
Ιστορικό
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ αποτελεί πυλώνα της πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ και συμβάλλει ζωτικά στην οικονομία, την κοινωνία και τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ. Το κρασί της ΕΕ συνδέεται με αξίες όπως η παράδοση, η βιωσιμότητα, η προστασία του τοπίου, ο πολιτισμός, η γαστρονομία και ο τουρισμός και έχει τεράστια σημασία για την οικονομική βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών και του πληθυσμού.
Η ομάδα υψηλού επιπέδου για την πολιτική οίνου συστάθηκε για να συζητήσει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για τον αμπελοοινικό τομέα. Σκέφτηκε τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να υποστηριχθεί καλύτερα ο τομέας για την αντιμετώπιση των τρεχουσών προκλήσεων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη διερεύνηση νέων ευκαιριών της αγοράς. Η μείωση της κατανάλωσης και οι αλλαγές στα πρότυπα κατανάλωσής της απαιτούν την προσαρμογή του παραγωγικού δυναμικού και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης προϊόντων που ανταποκρίνονται περισσότερο στις προτιμήσεις των καταναλωτών, γεγονός που απαιτεί ένα αντιδραστικό νομικό πλαίσιο και καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών.
Ενώ η ΕΕ είναι παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή οίνου (60%), στην κατανάλωση (48%) και στην αξία των εξαγωγών (60%), οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές επηρεάζουν την ποσότητα, την ποιότητα και τα είδη οίνου που καταναλώνονται. Η κατανάλωση κρασιού βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών. Οι καταναλωτές προτιμούν όλο και περισσότερο πιο φρέσκα και ελαφριά κρασιά ή άλλα ποτά που είναι πιο εύκολο να προμηθευτούν και να πιουν.
Οι παραδοσιακές εξαγωγικές αγορές για τους οίνους της ΕΕ επηρεάζονται από ένα συνδυασμό μείωσης της κατανάλωσης και γεωπολιτικών παραγόντων, οδηγώντας σε πιο αβέβαια πρότυπα εισαγωγών. Επιπλέον, η παραγωγή γίνεται απρόβλεπτη, δεδομένης της ακραίας ευπάθειας του αμπελοοινικού τομέα στην κλιματική αλλαγή. Η Επιτροπή συνεργάζεται με τα κράτη-μέλη της ΕΕ για να βοηθήσει τον αμπελοοινικό τομέα να προσαρμοστεί σε αυτές τις πολύπλοκες νέες πραγματικότητες.
