Συνέντευξη του Ντίνου Στεργίδη από τον Γιάννη Πανάγο
Ψαχνόµαστε να αποδοµήσουµε τρόπους οργάνωσης, θεσµούς του οίνου όπως είναι οι ονοµασίες προέλευσης, γιατί έχουµε σκεφτεί κάτι που είναι πιο… σέξι. Να αποδοµήσουµε ανθρώπους του χώρου γιατί θεωρούµε ότι είναι ξεπερασµένοι. Και νοµίζουµε ότι όλα πάνε καλά επειδή πουλάµε. Αλλά η πραγµατικότητα είναι ότι η Νο1 χώρα στο χώρο του οίνου, δηλαδή η Γαλλία, παραµένει Νο1 σε όλα και στην ποιότητα των κρασιών της και στο εύρος των ετικετών που µπορεί να προσφέρει και σε αυτά που κάνει και στον τρόπο που τα επικοινωνεί, γιατί βλέπει το κρασί ως ένας συλλογικός παραγωγός που βασίζεται σε απαράβατους κανόνες», σηµειώνει ο Ντίνος Στεργίδης, επικεφαλής της εταιρείας Vinetum.
Κύριε Στεργίδη, 30 χρόνια Oινόραµα. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Ζούσα στη Γαλλία. Έκανα master στην Πολεοδοµία. Κι ερωτεύτηκα το κρασί. Άρχισα λοιπόν να επισκέπτοµαι εκθέσεις, όπου στη Γαλλία η παράδοση είναι σπουδαία. Όταν ήρθα στην Ελλάδα το ‘90, υπήρχε τότε µόνο η έκθεση Τρόφιµα και Ποτά, στην οποία ο κόσµος δεν δοκίµαζε. Τα κρασιά ήταν στα ράφια, ποτήρια δεν υπήρχαν. Τότε µου γεννήθηκε η ιδέα να κάνω το Οινόραµα και έτσι το ‘94 έγινε η πρώτη έκθεση στο Ολυµπιακό Στάδιο.
Πείτε µας δυο στοιχεία παραπάνω για τη δική σας διαδροµή.
Γεννήθηκα στην Αυστραλία από γονείς Αιγυπτιώτες. Ο πατέρας µου στο Περθ είχε το καλύτερο εστιατόριο το οποίο δεν ήταν ελληνικό. Μετά, όταν ήρθαµε στην Ελλάδα, φτιάξαµε το ξενοδοχείο Marathon Beach στη Νέα Μάκρη, που ήταν από τα καλύτερα της Αττικής. Οι πρώτες σπουδές ήταν Πολιτικές Επιστήµες στην Αµερική και µετά, όπως είπαµε, στη Γαλλία γνώρισα το κρασί. Εκεί έκανα µαθήµατα Γευσιγνωσίας και Οινολογίας σε σχολές στο Παρίσι και άρχισα να γράφω για το κρασί για το Αθηνόραµα σαν ανταποκριτής. Ήταν το πρώτο µου άρθρο. ∆ηµοσιεύτηκε το 1987 και αφορούσε τις σχολές γευσιγνωσίας κρασιού στο Παρίσι. Πρόσφατα το διάβαζα και δεν νοµίζω ότι θα άλλαζα και πολλά πράγµατα. Η διαπίστευση ως δηµοσιογράφος ανταποκριτής µού άνοιξε πολλές πόρτες. Όταν ήρθαµε στην Ελλάδα. ήταν πραγµατικά η αρχή αυτού που πλέον αποκαλούµε αναγέννηση του ελληνικού κρασιού.
Ας επιστρέψουµε στο Οινόραµα. Τι προσέφερε αυτή η έκθεση στον κλάδο και τι αποτέλεσε για εσάς αυτός ο θεσµός;
Το τι προσέφερε στον κλάδο θα προτιµούσα να το πούνε άλλοι. Ξέρω ότι εισήγαγε πολλές καινοτοµίες. Έχοντας τα πρότυπα τα γαλλικά, αλλά έχοντας κατά νου επίσης ότι εξυπηρετούµε πάνω απ’ όλα το κρασί. Καταρχάς οι ώρες λειτουργίας. Ανοίγουµε νωρίς και κλείνουµε νωρίς γιατί θέλουµε να δείξουµε στον κόσµο ότι εδώ έρχεσαι για να δουλέψεις. ∆οκιµάζεις καλύτερα το πρωί έτσι κι αλλιώς. Φέραµε το ποτήρι γευσιγνωσίας για να δοκιµάσεις µε σωστό τρόπο και από την Αγγλία φέραµε τα πρώτα δοχεία, τα οποία φυσικά όλοι χρησιµοποιούσαν ως δοχεία απορριµµάτων. Μέσα στις εκθέσεις δώσαµε µάχες, ατέλειωτες µε τους ίδιους τους εκθέτες να µην καπνίζουν. Θεσπίσαµε την έννοια της προεγγραφής του επισκέπτη οκιµάζουν όλη µέρα και πολλά πολλά ακόµη.
Φέτος στα 30 χρόνια τι νέο κοµίζει το Οινόραµα;
Η βασική διαφορά είναι ότι ανοίγουµε µια µέρα πιο νωρίς. Η έκθεση θα ανοίξει Παρασκευή απόγευµα, έξι µε δέκα, όπου η είσοδος θα είναι µόνο µε πρόσκληση και ο στόχος µας είναι να προσκαλέσουµε την επιχειρηµατική κοινότητα της χώρας. Με διασκεδάζει το γεγονός ότι έρχονται διάφοροι στην έκθεση που δεν είναι του χώρου και µένουν µε το στόµα ανοιχτό βλέποντας πόσα οινοποιεία υπάρχουν, πόσα κρασιά υπάρχουν, πόσος κόσµος είναι εκεί και δοκιµάζει.
Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε κάποιους ανθρώπους για τη συµβολή τους στην εξέλιξη του κλάδου, ποιους θα ξεχωρίζετε;
Κοιτάξτε, υπάρχει ένα άτοµο το οποίο είναι υπεράνω όλων, το οποίο είναι χιλιόµετρα µπροστά. Το οποίο είναι φυσικά η Σταυρούλα Κουράκου. Θέλω επίσης να ξεχωρίσω τη γενιά των οινολόγων. Τη γενιά που επέστρεψε στην Ελλάδα κυρίως από τη Γαλλία. Αυτοί έφεραν την επανάσταση, δηλαδή την τεχνογνωσία για να γίνει αυτή η µεγάλη αλλαγή. Τη µεγάλη αλλαγή σκέψης για το τι θα πει κρασί σήµερα. Επίσης θα µιλήσω για συνάδελφους δηµοσιογράφους του κρασιού, Γάλλους, που κατά βάση µε έβαλαν στο σωστό δρόµο θα έλεγα ως προς το πώς βλέπω εγώ το κρασί.
Υπήρξατε ακρογωνιαίος λίθος, κατά την άποψή µου, και στο στρατηγικό σχέδιο για την αναδιάρθρωση του οινικού κλάδου πριν από µερικά χρόνια. Να θυµηθούµε λίγο αυτή την υπόθεση.
Έγινε µια µελέτη µε αρκετό κόπο, όχι από εµάς. Από ανεξάρτητη εταιρεία. Εγώ προσωπικά συµµετείχα, όπως και πολλοί άλλοι. Παρουσιάστηκε επίσηµα το Μάρτιο του ‘10 µε το απαράδεκτο για µένα όνοµα «New Wines of Greece». Τι θα πει; Όλα έγιναν έτσι επειδή υπήρχε µία βιασύνη να τελειώσει το πράγµα όλο; Αλλά, τέλος πάντων, άφησε ένα αποτύπωµα. Όχι ότι είχε εφαρµοστεί δηλαδή πλήρως, αλλά άφησε ένα αποτύπωµα. Βέβαια πλέον δείχνει τελείως ξεπερασµένη.
Πώς αποτιµάτε σήµερα το έργο που έχει γίνει στον εγχώριο αµπελοοινικό κλάδο; Εννοώντας τόσο την πρόοδο που συντελέστηκε, αλλά και τι λείπει.
Η πρόοδος είναι τεράστια. Το ‘90, τι ήταν το ελληνικό κρασί; Ήτανε τέσσερις πέντε µεγάλες εταιρείες που έφτιαχναν κρασιά σούπερ µάρκετ, θα τα λέγαµε σήµερα. Και από την άλλη ένα σωρό οινοποιητικοί συνεταιρισµοί, οι οποίοι φτιάχνανε αυθεντικά κρασιά, ενίοτε πολύ καλής ποιότητας, αλλά ως επί το πλείστον µέτρια. Και ξαφνικά έχουµε, ας πούµε, 600-700 κτήµατα ανά την επικράτεια. Που δηµιουργούν κρασιά τα οποία πολύ συχνά έχουν κάτι να πουν. Αυτό από µόνο του είναι ένα τεράστιο επίτευγµα. Είναι επίσης τεράστιο επίτευγµα το ότι ο κόσµος αντιµετωπίζει το ελληνικό κρασί τόσο θετικά. ∆ηλαδή είναι πολύ µεγάλος ο δρόµος που έχει διανυθεί. Από κει και ύστερα τα αρνητικά είναι και αυτά πολλά.
Τι θα µπορούσε να έχει γίνει ή να γίνει ακόµα;
Η επιφανειακή θεώρηση των πραγµάτων είναι ότι όλα πάνε πάρα πάρα πολύ καλά, γιατί πράγµατι οι πωλήσεις είναι πολύ καλές. Όλοι πουλάνε, γιατί ο κόσµος γύρισε στο κρασί, γιατί υπάρχει τουρισµός, γιατί έχουµε δραστηριοποιηθεί στις εξαγωγές. Αυτό όµως δεν σηµαίνει τίποτα. Υπάρχουν πολύ σοβαρά δοµικά προβλήµατα, από την κατάσταση του αµπελώνα µέχρι τους εξωγενείς παράγοντες, δηλαδή την αµφισβήτηση του αλκοόλ που έχει ξεκινήσει πολύ έντονη από διάφορους κύκλους. Και άλλα προβλήµατα οργάνωσης και νοοτροπίας του κλάδου. Ας πούµε π.χ. για µένα πολύ µεγάλο πρόβληµα ότι δεν υπάρχει κρίσιµη µάζα οινοποιείων στις βασικές ονοµασίες προέλευσης. ∆εν µπορεί να κατέβει µια περιοχή όπως η Σαντορίνη, να πάει σε µια έκθεση µε150 παραγωγούς για να φανεί η δύναµή της.Υπάρχει µια επανάπαυση. Και αυτό γιατί πουλάνε. Και υπάρχει και µια δυστοκία στη συλλογική δράση γύρω από συλλογικές ιδιοκτησίες-εµπορικά σήµατα που είναι οι ονοµασίες προέλευσης.
Σε τι βαθµό ανταποκρίνεται ο κλάδος σε αυτό που είχατε στο νου σας όταν επιλέξατε να τον υπηρετήσετε µε τις δράσεις σας;
Ο κλάδος έχει αγκαλιάσει τις δράσεις µας. Αλλά όχι από καλοσύνη γιατί οι δράσεις µας είναι πολύ στοχευµένες και δίνουµε πολύ µεγάλη έµφαση στη σωστή διοργάνωση του οτιδήποτε κάνουµε και πιστεύω ότι αυτό είναι ένα προϊόν το οποίο βρίσκει απήχηση. ∆ε νοµίζω ότι κανείς από καλοσύνη στις εκθέσεις µας.
Υπάρχει χώρος για νέους οινοποιούς; Ή µήπως είναι ήδη πολλοί;
Ψυχρά αντικειµενικά, ο αριθµός των οινοποιών δεν είναι µεγάλος. ∆ηλαδή, άλλες χώρες ή άλλες περιοχές έχουν πολύ περισσότερα οινοποιεία απ’ ό,τι έχουµε εµείς σε σχέση µε τα καλλιεργούµενα στρέµµατα. Άρα λοιπόν υπάρχει χώρος, ναι. Αλλά αυτό που γίνεται είναι ότι εδώ πέρα ο καθένας πάει και κάνει ένα κτήµα εκεί που κληρονόµησε από τον παππού του πέντε στρέµµατα και φτιάχνει ένα κρασί το οποίο πολλές φορές αναρωτιέσαι ποιος είναι ο λόγος ύπαρξής του. ∆ηλαδή δεν κινούνται φιλοσοφικά, δεν κινούνται µε αφετηρία το κρασί. Το κίνητρό τους είναι άλλο. Ουσιαστικά, αυτό κάνει κακό γιατί πάει να κλέψει κάποια µερίδια από οινοποιεία σοβαρά τα οποία έχουν κάτι να πουν.
Πιστεύετε ακόµα στην ονοµασία προέλευσης και στα ΠΟΠ;
Η ερώτηση είναι πάρα πολύ σωστή. Έχω γράψει πάνω σ αυτό. Εγώ συνεχίζω να είµαι υπέρµαχος των ονοµασιών προέλευσης. Επαναλαµβάνω, δεν τις έχουµε εκµεταλλευτεί. Η εύκολη λύση είναι τραβάω το δρόµο µου και πουλάω γιατί εγώ είµαι. Έχω καλό µάρκετινγκ και τραβάω µπροστά και δεν µε ενδιαφέρει τι κάνουν οι άλλοι. Είναι µια κοντόφθαλµη θεώρηση, η οποία µπορεί να συνεχίσει και να λειτουργεί για πολλά χρόνια για κάποιους, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο ωφελεί το σύνολο του ελληνικού κρασιού.
Ποια θεωρείτε χώρα-πρότυπο στην οργάνωση του κλάδου;
Η Γαλλία. Μόλις επέστρεψα από την έκθεση Wine Paris Vine Expo, όπου η Γαλλία έκανε µια επίδειξη δύναµης µε τα κρασιά της που είχα χρόνια να δω. Eίναι φυσιολογικό κάποιοι που µπαίνουν νέοι σε έναν κλάδο να θέλουν να αποδοµήσουν αυτό που υπάρχει είτε σαν άτοµα είτε και σαν θεσµούς και κρασιά και οτιδήποτε. Άρα υπάρχει αυτήν τη στιγµή η τάση να µην πίνουµε Bordeaux και να ψάχνουµε πράγµατα που δεν τα ξέρει κανένας. Υπάρχει τάση να αποδοµήσουµε τρόπους οργάνωσης, θεσµούς όπως είναι οι ονοµασίες προέλευσης, γιατί έχουµε σκεφτεί κάτι που είναι πιο σέξι. Να αποδοµήσουµε κάποιους γνωστούς ή ανθρώπους του χώρου γιατί είναι ξεπερασµένοι. Αλλά η πραγµατικότητα είναι ότι µια χώρα, η Γαλλία, ό,τι και να λένε, για µένα παραµένει νούµερο ένα σε όλα και στην ποιότητα των κρασιών της και στο εύρος των κρασιών που µπορεί να προσφέρει και σε αυτά που κάνει και στον τρόπο που τα επικοινωνεί. Είναι µια µεγάλη συζήτηση γιατί έχει να κάνει µε τους Αγγλοσάξονες, οι οποίοι έχουν ταυτιστεί µε το πάνω χέρι στο χώρο του κρασιού και έχουν επιβάλει τον δικό τους τρόπο σκέψης και µέσα από τις σχολές που έχουν επικρατήσει δικές τους και µέσα από τη γλώσσα τους και το ότι είναι µια ουσιαστικά καταναλωτική χώρα και βλέπουν το κρασί ως καταναλωτές και όχι ως παραγωγοί, αυτό είναι πάρα πολύ σηµαντικό.
Εµείς πώς το βλέπουµε λοιπόν το κρασί σαν καταναλωτές ή σαν παραγωγοί; Και ποιο θα βλέπατε ότι είναι η πιο µεγάλη µας αδυναµία αυτή τη στιγµή; Αν έπρεπε να βρούµε µια.
Κατ΄ αρχάς η Ελλάδα, παραδόξως, παρά το ότι είναι µια ευρωπαϊκή και µεσογειακή χώρα και παρά το γεγονός ότι η Κουράκου µας άφησε παρακαταθήκη όλο το σύστηµα των ονοµασιών προέλευσης, ουσιαστικά λειτουργεί σαν µια χώρα του Νέου Κόσµου στο χώρο του κρασιού. Είναι απίστευτο. Λειτουργεί µε τις µάρκες, δηλαδή υπερέχει η µάρκα του παραγωγού πάνω στη συλλογική µάρκα της ονοµασίας προέλευσης. Λειτουργεί µε τον παραγωγό µπροστά. Αυτό είναι βασισµένο περισσότερο στον τρόπο που λειτουργεί ο Νέος Κόσµος και όχι σαν ευρωπαϊκή χώρα. Αυτό είναι κάτι που δεν ξέρω αν µπορεί να αλλάξει, γιατί εξυπηρετεί και τη νοοτροπία µας.
Θα το χαρακτηρίζαµε ως επιπολαιότητα;
Όχι. Σκέφτονται οι Έλληνες πολύ τι κάνουν. Απλά κοιτάνε πολύ το δικό τους συµφέρον. Και έξω στο Νέο Κόσµο δεν είναι έτσι. Εκεί δεν υπήρχαν οι δοµές, ήταν αλλιώς. Αλλά εδώ πέρα θα µπορούσε. Θα µπορούσε να είναι αλλιώς.
Τι συστήνετε λοιπόν στους σηµερινούς συντελεστές;
∆εν µπορώ να δίνω µαθήµατα. Εντάξει, δεν ξέρω. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνει µία νέα µελέτη στρατηγικής. Όπως κάνουν όλες οι χώρες που παράγουν κρασί. Ξέρω ότι αυτή τη στιγµή συζητιέται να γίνει µία µελέτη στρατηγικής για το αµπέλι, το οποίο δεν θα διαφωνήσω ότι είναι απόλυτη προτεραιότητα.
Τι όπλα διαθέτει η Ελλάδα σε αυτόν το σκληρό ανταγωνισµό στο κρασί;
Πριν απαντήσω, αναρωτιέµαι αν η πλειονότητα των Ελλήνων οινοπαραγωγών έχει συνειδητοποιήσει τι θα πει διεθνής ανταγωνισµός. ∆ηλαδή µε εξαίρεση ας πούµε τα οινοποιεία που εξάγουν συστηµατικά, πάνε σε ξένες εκθέσεις µεγάλες, όλοι οι άλλοι, που είναι εκατοντάδες, δεν έχουν αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Κρασί βγάζουν όλες οι χώρες και πολύ ωραία κρασιά. Και ωραίες ετικέτες και concept προχωρηµένα. Βέβαια περάσαµε την περίοδο που οι συνειρµοί ήταν πολύ κακοί και ένα προϊόν σαν το κρασί είναι άµεσα συνυφασµένο µε την εικόνα µιας χώρας. Τώρα, αυτό έχει αλλάξει. ∆εν είµαστε ας πούµε Ρουµανία στο µυαλό του δυτικού κόσµου. Είµαστε µια χώρα η οποία έχει αρχίσει να έχει µια εικόνα λίγο πιο σοφιστικέ. Αυτό είναι το νούµερο ένα. Το νούµερο δύο είναι ότι υπάρχει µια µια στροφή προς την αναζήτηση λιγότερο γνωστών ποικιλιών αµπέλου, πράγµα το οποίο έχει βοηθήσει στο να πλασάρουµε και εµείς το Ασύρτικο και δύο τρεις άλλες ποικιλίες. Και ότι είµαστε τουριστικός προορισµός και ενδεχοµένως σε έναν βαθµό η ελληνική γαστρονοµία.
Αρκούν αυτές οι τρεις τέσσερις ποικιλίες για να βρει η Ελλάδα µια θέση στην αγορά;
Όχι, δεν αρκούν κι από εκεί ξεκινά κατά κάποιο τρόπο το λάθος. ∆ώσαµε ίσο ή ίδιο βάρος στην ποικιλία. Ας πούµε στη Γαλλία οι ονοµασίες προέλευσης πουλάνε καταρχάς το όνοµα της ονοµασίας προέλευσης. Αυτό έρχεται πρώτο. Όχι η ποικιλία. ∆ηλαδή, άµα πας στη Βουργουνδία και πας να αγοράσεις ένα Chablis, δεν γράφει πάνω στην ετικέτα Chardonnay, µάλιστα απαγορεύεται. To Chablis από µόνο του έχει δηµιουργήσει ένα τέτοιο ειδικό βάρος, µια τέτοια δύναµη, δεν µπορεί να αποδοµηθεί τόσο εύκολα. Η ποικιλία είναι ένας από τους παράγοντες που δηµιουργούν το ειδικό βάρος.
Βλέπετε να έρχεται σοβαρή συγκέντρωση του κλάδου;
Όχι. Κι είµαι κατηγορηµατικός γι’ αυτό. Από τότε που έχω µπει στο κρασί, ακούω από εξπέρ που έρχονται από άλλους κλάδους και κάνουν µελέτες να λένε «α, ναι, είναι κατακερµατισµένος κλάδος, ο µόνος τρόπος για να σωθεί είναι να γίνουν… βιοµηχανίες», «να συγκεντρωθούν…». Αυτά όλα δεν ισχύουν. Το κρασί είναι ένα προϊόν, το οποίο από τη φύση του απαιτεί αυτό το πράγµα. Η δύναµή του είναι ακριβώς ότι είναι κατακερµατισµένο και ότι είναι ένα σύνολο από άπειρα, αν θέλεις, σε παγκόσµιο επίπεδο, χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες οινοποιεία. Ο φίλος του οίνου δεν είναι απόλυτα πιστός στη µάρκα. ∆ηλαδή θα δοκιµάσει σήµερα αυτό, θα δοκιµάσει αύριο κάτι άλλο. Επειδή είναι και η έννοια της ιστορίας που κάθε χρόνο αλλάζει το κρασί, είναι πολύ δύσκολο να είσαι πιστός, γιατί αλλάζει συνέχεια. Μπορεί βέβαια κάποια οινοποιεία να κλείσουν.
Είδαµε πάντως το τελευταίο διάστηµα ενδιαφέρον από κάποια funds να µπουν σε οινοποιεία, τα οποία αντιµετώπιζαν προβλήµατα ή και να συγκεντρώσουν µεγαλύτερες δυνάµεις από αυτές που ξέραµε µέχρι τώρα ότι είχε ο καθένας.
Ας µπουν. Και στο εξωτερικό υπάρχουν και στη Γαλλία ένα σωρό οινοποιεία ανήκουν σε ασφαλιστικές εταιρείες, ανήκουν σε funds, ανήκουν σε βιοµηχάνους, σε Κινέζους, σε ό,τι µπορείς να φανταστείς. Αλλά όλοι αυτοί λειτουργούν µε τους κανόνες του κρασιού. ∆εν λειτουργούν µε τους δικούς τους κανόνες. Και όσοι το προσπαθήσανε, σπάσαν τα µούτρα τους. Και στην Ελλάδα, στο παρελθόν, πολλοί εταιροεπαγγελµατίες, µεγαλοβιοµήχανοι µπήκαν στο χώρο. Ένα παράδειγµα η αλευροµηχανία Μάρας, κάποια στιγµή, είχε γεµίσει όλη η Αθήνα µε αφίσες για τα κρασιά Μάρα. Τα οποία ήταν κρασιά χωρίς χαρακτήρα. Βιοµηχανικού τύπου, ας το πούµε. Εµφιαλωµένο χύµα κρασί ήταν. Το οποίο δεν είχε κανένα σκεπτικό από πίσω. Μετά από λίγα χρόνια τίποτα…εξαφανίστηκε.
Ξεφυλλίστε το τεύχος 38 του WineTrails
Πόσοι ακόµη χωράνε στο ελληνικό κρασί;
Ας πούµε, αν στη Σαντορίνη δεν υπήρχε ο συνεταιρισµός, θα µπορούσαν να την αντικατασταθούν από άλλους 12-15 οινοποιούς. Το ίδιο πράγµα στη Νεµέα. Να σας δώσω ένα παράδειγµα. Το Châteauneuf-du-Pape το οποίο είναι 35.000 στρέµµατα, έχει 350 οινοποιεία, που παράγουν και εµφιαλώνουν κρασί. Η Νεµέα, που είναι 25.000 στρέµµατα, έχει 30-35. Άρα βλέπεις τη διαφορά. Θα έπρεπε κανονικά και η Νεµέα να έχει, αν όχι 350, να έχει τουλάχιστον 100-150. Αν ήµασταν στην Ιταλία, στη Γαλλία, έτσι θα ήταν. Άρα υπάρχει χώρος.
Ποιο είναι το καλύτερο κρασί που έχετε πιεί, κύριε Στεργίδη;
Κοίτα έχω γράψει ένα άρθρο, το οποίο το αναδηµοσιεύω κάθε τόσο, που λέει «Το καλύτερο κρασί στον κόσµο δεν υπάρχει». Οπότε δεν µπορώ να απαντήσω έτσι αλλά θα πω ότι σε αντίθεση µε πολλούς άλλους εµένα το κρασί το οποίο µε έβαλε στο παιχνίδι δεν ήταν κάποιο πανάκριβο γαλλικό Chateaux, ήταν ένα ταπεινό κόκκινο κρασί από τον Λίγηρα, από την ονοµασία προέλευσης St Nicolas de Bourgueil. Ένα Cabernet πάρα πολύ φρουτώδες το οποίο ως φοιτητής είχα αγοράσει από έναν καρβουνιάρη της γειτονιάς. Τότε υπήρχαν ακόµα στο Παρίσι καρβουνιάρηδες που πουλούσαν κρασί χύµα και µου είχε ανοίξει τα µάτια είπα «είναι δυνατόν να υπάρχει τέτοιο πράγµα», τόσο έντονα φρουτώδες, τόσο ευχάριστο κόκκινο κρασί και στη συνέχεια τα κρασιά τα οποία συστηµατικά µε συγκλονίζουνε είναι τα µεγάλα γαλλικά κρασιά της υφηλίου κυρίως αυτά που είναι από βοτρύτη ή καθυστερηµένο τρυγητό.
Μήπως θυµάστε και την καλύτερη στιγµή µε ένα ποτήρι κρασί;
Όχι ακριβώς. Αλλά θυµάµαι µια από τις ανεπανάληπτες γευσιγνωσίες που έχω κάνει. Ήταν µια κάθετη Rioja που µας είχαν οργανώσει οι Ισπανοί, µέσα σε µια εκκλησία στο Saint-Jean de Compostela, από όπου περνούν οι προσκυνητές που περπατάνε για να φτάσουν σε αυτό το τεράστιο µοναστήρι που βρίσκεται στην βόρεια Ισπανία. Που στην Ελλάδα νοµίζω ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να γίνει κάτι τέτοιο. Μας είχαν οργανώσει µια τέτοια δοκιµή -ήταν τόσο επιβλητικός ο χώρος.
Τα επόµενα όνειρα του Ντίνου Στεργίδη περνούν από το κρασί;
Ναι δεν βλέπω κάτι άλλο στον ορίζοντα.
Τελευταία ερώτηση. Είχατε πει κάποτε ότι θα µετακοµίζατε στο Τέξας όπου όλοι οπλοφορούν και πίνουν µπύρες. Ήρθε ο καιρός να το κάνετε;
Είναι από τα όνειρα που µένουν απραγµατοποίητα αλλά δεν έχει αλλάξει κάτι σε ό,τι αφορά τα πιστεύω αυτά.
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
