Μεγάλες οινοπαραγωγικές χώρες και πρωτοπόρα οινοποιεία έχουν εδώ και χρόνια στραφεί σε νέες μεθόδους καλλιέργειας και στην αναζήτηση αμπελώνων σε μεγάλα υψόμετρα προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της. Το ίδιο επιχειρούμε και εμείς στο Οινοποιείο Ρούβαλη από την αρχή της κλιματικής κρίσης, στον ευλογημένο για την αμπελουργία τόπο της ορεινής Αιγιάλειας. Όπως ο καταλανός παραγωγός Torres και οι οινοπαραγωγοί Planeta της Νότιας Ιταλίας, επιλέγουμε συνειδητά την ορεινή αμπελουργία αξιοποιώντας το πλεονέκτημα υψομέτρων που φτάνουν μέχρι και 1.100 μ. Δίνουμε έμφαση στις όψιμες αυτόχθονες ποικιλίες και καινοτομούμε με νέες από βόρεια κλίματα που βρίσκουν στην Αιγιάλεια ένα ιδανικό terroir για να ριζώσουν και να δώσουν μοναδικά κρασιά.
Το πλεονέκτημα των ορεινών αμπελώνων. Ενώ στις πεδινές περιοχές αλλά και στις πρώιμες ποικιλίες, οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν ασυνήθιστα πρώιμη ωρίμανση, στα ορεινά της Αιγιάλειας οι ωριμάνσεις διατήρησαν και φέτος έναν πιο αργό και σταθερό ρυθμό. Στα υψόμετρα 500-650μ. ο τρύγος ήταν περίπου είκοσι ημέρες πιο πρώιμος ενώ στα πιο ορεινά αμπέλια (800-1.100μ.), ήταν γύρω στις δέκα ημέρες πιο πρώιμος.
Η υπεροχή των όψιμων ποικιλιών. Σε αντίθεση με τις περισσότερες διεθνείς ποικιλίες που χαρακτηρίζονται πρώιμες, η πλειονότητα των γηγενών ποικιλιών της Αιγιάλειας και ευρύτερα της Πελοποννήσου (Ροδίτης, Μαυροδάφνη, Κυδωνίτσα) είναι όψιμες, δηλαδή χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ωριμάσουν, κάτι που τις κάνει ανθεκτικότερες στις υψηλές θερμοκρασίες και στην κλιματική αλλαγή.
Πρόσφατη ημερίδα (Οινοξένεια, Πανεπιστήμιο Πατρών, Περιφέρειας Δυτ. Ελλάδας) ανέδειξε τη Μαυροδάφνη σε κορυφαία οινολογικά ελληνική ποικιλία, με καλή προσαρμογή στην κλιματική κρίση και στο θερμικό στρες, με σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις υπόλοιπες ερυθρές ποικιλίες που μελετήθηκαν. Αντίστοιχα και ο ορεινός Ροδίτης, η βασική και πιο όψιμη ποικιλία της Αιγιάλειας, αξιοποίησε φέτος τις πρώτες καλές βροχές του φθινοπώρου και ωρίμασε κανονικά πλεονεκτώντας σε ποσότητα και ποιότητα σε σχέση με άλλες ποικιλίες.
Σε γενικές γραμμές, η παραγωγή των αμπελώνων μας αλλά και των συνεργαζόμενων αμπελουργών το 2024 ήταν αρκετά μειωμένη ποσοτικά, διατηρώντας την υψηλή ποιότητα και την αυξημένη αρωματική ένταση. Το μηλικό οξύ, το οποίο καίγεται σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες, στα ορεινά αμπέλια όπου η διαφορά θερμοκρασίας ημέρας-νύχτας είναι μεγάλη, διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα με αποτέλεσμα ευχάριστες οξύτητες και όμορφες μηλογαλακτικές ζυμώσεις.
Ο τρύγος στους ιδιόκτητους αμπελώνες Ρούβαλη: Φραγκοσυκιά και Σύρραχο
Αμπελώνας Φραγκοσυκιά
Στον πατροπαράδοτο ιδιόκτητο αμπελώνα της οικογένειας Ρούβαλη, πριν από 30 χρόνια ο Άγγελος Ρούβαλης αντικατέστησε την παραδοσιακή καλλιέργεια της μαύρης κορινθιακής σταφίδας με νέες οινοποιήσιμες ποικιλίες. Σήμερα, στη «Φραγκοσυκιά» καλλιεργούμε τις ποικιλίες Κυδωνίτσα, Μαλβαζία και Μαυροδάφνη, και διερευνούμε διαφορετικούς τρόπους οινοποίησής τους. Έτσι οδηγηθήκαμε στο πιο πρόσφατο δημιούργημα του οινοποιείου μας, ένα λιαστό γλυκό κρασί από Κυδωνίτσα που μας παραπέμπει κατευθείαν στον Malvazia οίνο του Μεσαίωνα, με ειδικά διακριτή προσωπικότητα (διαφοροποιημένο από τα γλυκά Μοσχάτα ή το Vinsanto της Σαντορίνης). Φέτος οι συνθήκες κατά τη διάρκεια του τρύγου ήταν ιδανικές για το λιάσιμο των σταφυλιών επί δέκα ημέρες στις τζιβιέρες (την παραδοσιακή τεχνική της περιοχής, που δίνει και το όνομά της στο νέο μας κρασί) και έτσι πετύχαμε υγιή σταφύλια υψηλής συμπύκνωσης. «Πολύτιμο νέκταρ» καθώς από 5kg σταφυλιού παράγεται μόλις μία φιάλη 500mL οίνου!
Αμπελώνας Σύρραχο
Στην καρδιά της αμπελουργικής ζώνης και σε υψόμετρο 950-1050 μ., πάνω από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, στο «σύρραχο» των Αγίων Θεοδώρων, έχουμε δημιουργήσει έναν πρότυπο βιολογικό αμπελώνα όπου εφαρμόζουμε πρωτοποριακές αμπελουργικές τεχνικές, ενώ συνεχίζουμε να διερευνούμε τρόπους αντιμετώπισης των επιπτώσεων της ανομβρίας, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης του βρόχινου νερού σε ειδικά κατασκευασμένες λιμνοδεξαμενές.
Για το πολύ εκφραστικό terroir του Σύρραχου, επιλέγουμε ποικιλίες «σφουγγάρια» όπως ο Ροδίτης, η Ρομπόλα, το Riesling, η Τσιγκέλω (Μαυροδάφνη) και το Ξινόμαυρο. Κάποιες από αυτές είναι παραδοσιακές γηγενείς ποικιλίες ή από κοντινές περιοχές, άλλες είναι φερμένες από λιγότερο ή περισσότερο μακριά, με την πεποίθηση πως θα εγκλιματιστούν ιδανικά στην ορεινή Αιγιάλεια. Καλλιεργούνται σε πυκνές φυτεύσεις (550–800 φυτά/στρ.), με στόχο μια αμπελουργία ποιότητας, με χειρωνακτική φροντίδα και πολύ μικρές αποδόσεις (κατά μέσο όρο για το 2024 250kg/στρ.!) για να μας προσφέρουν ξεχωριστά premium κρασιά.
Μετά την εξαιρετική προσαρμογή του Riesling στο terroir του Σύρραχου, το νέο μας εγχείρημα φέρνει στον ορεινό μας αμπελώνα μία από τις σπουδαιότερες ποικιλίες της Βόρειας Ελλάδας, το Ξινόμαυρο. Τα πρώτα στοιχεία μάς δίνουν ένα πολύ τυπικό Ξινόμαυρο υψηλής ποιότητας, με εμφανή επιπλέον τα χαρακτηριστικά της Αιγιάλειας.
Ο τρύγος έχει πια ολοκληρωθεί και γευόμαστε τα πρώτα κρασιά. Η κλιματική αλλαγή επιβάλλει τον δρόμο για αλλαγές στην αμπελουργία και την παραγωγή του κρασιού και πολύ περισσότερο για τους αμπελώνες της χώρα μας. Νιώθουμε τυχεροί που από νωρίς προχωρήσαμε συνειδητά προς αυτή την κατεύθυνση. Εστιάσαμε στην ορεινή αμπελουργία και τις όψιμες ποικιλίες, στον σεβασμό των φυσικών ρυθμών σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας του αμπελιού και της οινοποιίας, στην αξιοποίηση των παραδοσιακών τεχνικών και στο πάντρεμά τους με τον πειραματισμό και τα πιο σύγχρονα μέσα που προσφέρει η επιστήμη και η τεχνολογία. Ανταμοιβή μας, εκφραστικά κρασιά που αποδίδουν την μοναδική προσωπικότητα του terroir της Αιγιάλειας.
