Το αμπέλι όταν ξεπεράσει τα 40-50 χρόνια θεωρείται πλέον «παλιό». Παρόλ’αυτά έχει παρατηρηθεί ότι στον κύκλο του αμπελιού, συμβαίνουν κάποιες αλλαγές που χαρίζουν στα παλιά αμπέλια μοναδικές ιδιότητες.
Όσο μεγαλώνει το αμπέλι, δίνει όλο και λιγότερο φρούτο, έχει δηλαδή μειωμένη παραγωγή. Αυτός ο παράγοντας αυξάνει τη συγκέντρωση του φρούτου και δίνει κρασιά με μεγαλύτερη συγκέντρωση αρωμάτων και πιο πλούσια γευστικά. Λόγω της παλαιότητάς τους, οι ρίζες βρίσκονται βαθιά κάτω από το έδαφος που σημαίνει ότι αντλούν τα θρεπτικά συστατικά και το νερό που χρειάζονται βαθιά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό τα καθιστά πιο ανθεκτικά στη ξηρασία. Τέλος, λέγεται ότι το κόκκινο σταφύλι φτάνει σε καλύτερη φυσιολογική ωριμότητα. Έτσι τα κρασιά που παράγονται δεν έχουν «πράσινες» στυφές τανίνες.
Το πρόβλημα με τα παλιά αμπέλια είναι ότι δίνουν μειωμένη παραγωγή σταφυλιού, κάτι που οι αμπελουργοί δεν επιδιώκουν διότι δεν συμφέρει οικονομικά.
Η αρχαιότερη ρίζα αμπελιού στον κόσμο στο Maribor (Stara Trta) είναι 400 χρονών και καταγράφηκε στο βιβλίο Guiness ως τέτοια. Φωτογραφία από Dudva
Η Σαντορίνη αποτελεί το παράδειγμα παλαιότερων αμπελώνων στην Ελλάδα, όπου μάλιστα χρησιμοποιείται μια μορφή καλλιέργειας μοναδική στον κόσμο. Τα φυτά ακουμπούν κοντά στο έδαφος και κλαδεύονται σε μορφή καλαθιού, με το αμπέλι να μεγαλώνει μέσα στο καλάθι.
Το «Συνέδριο Παλιών Αμπελιών» (The Old Vine Conference) είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που προσπαθεί να αναδείξει το έργο των καλλιεργητών παλαιών αμπελιών, να υποστηρίξει την επιστημονική – οινολογική προσέγγιση όσον αφορά τα παλιά αμπέλια, να θέσει τα κρασιά που προέρχονται από τα αμπέλια αυτά ως μια ξεχωριστή αναγνωρισμένη από τους καταναλωτές κατηγορία και να επιβραδύνει την απώλεια του παλαιού αμπελώνα παγκοσμίως.
Η πρωτοβουλία θα ξεκινήσει τον Μάρτιο με ένα συνέδριο που θα συντονιστεί από τους Tim Atkin MW, Dr Jamie Goode και Sarah Abbott MW, σηματοδοτώντας την πρώτη σειρά εκδηλώσεων που έχουν προγραμματιστεί για το 2021. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη και το συνέδριο υπόσχεται να συγκεντρώσει κάποιους από τους πιο αξιόλογους υποστηρικτές του παλαιού αμπελώνα ανά τον κόσμο που θα μοιραστούν την εμπειρία και τις απόψεις τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε εκδήλωση σκοπεύει να συγκεντρώσει επαγγελματίες της βιομηχανίας κρασιού για «να μοιραστούν την γνώση, να χτίσουν συμμαχίες και να αναπτύξουν νέα εργαλεία για τη συντήρηση, την προστασία και την καλλιέργεια τέτοιων αμπελοτοπίων».
Μετά το συνέδριο, θα αναπτυχθεί ένα παγκόσμιο πρόγραμμα γευσιγνωσίας κρασιών από παλιά αμπέλια μαζί με επισκέψεις σε αμπελοτόπια. Η δράση αυτή θα συμπληρωθεί από ένα project «crowdfunding» που θα αναπτυχθεί για τη στήριξη της αμπελουργικής κληρονομιάς που βρίσκεται σε κίνδυνο.
«Τα τελευταία χρόνια, μια ομάδα αμπελουργών παλαιών αμπελιών από όλο τον κόσμο έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για τη διατήρηση της αμπελουργικής κληρονομιάς, στη προσπάθεια να δώσει φως στην επιστήμη γύρω από αυτά και να ενδυναμώσει τις κοινοτήτες των μικρών καλλιεργητών», δήλωσε η Abbott.
Αυτές, πρόσθεσε, «ήταν μερικές από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες στη βιομηχανία μας». «Η έρευνα έδειξε ότι πολλοί οινόφιλοι ακόμα δεν καταλαβαίνουν την σημασία των παλιών αμπελιών και συχνά απορρίπτουν τον όρο ως τέχνασμα marketing. Το αποτέλεσμα είναι η από-ισορροπημένη βιομηχανία όσον αφορά τα οικονομικά και η απώλεια αναντικατάστατων παλιών αμπελιών κάθε χρόνο».
Ο Austin πρόσθεσε: «Μπορούμε να αλλάξουμε την οικονομία γύρω από τη διαχείρηση των παλιών αμπελιών και μέσω αυτού να αλλάξουμε και τις ζωές των καλλιεργητών σε όλο τον κόσμο. Πρέπει να αναπτύξουμε την ζήτηση από μεριάς καταναλωτών. Ελπίζουμε να δημιουργήσουμε υποστήριξη και μαζί να κάνουμε τη διαφορά».
Περαιτέρω πληροφορίες για τα συνέδρια παρατίθενται στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.oldvines.org/
Με στοιχεία από harpers.co.uk
