Επιμέλεια: Ζήσης Πανάγος
Νωρίτερα αυτό το μήνα, χίλιοι θυμωμένοι αμπελουργοί και οι σύμμαχοί τους παρέλασαν στους δρόμους του κέντρου του Μπορντό, καλώντας σε βοήθεια για να σώσουν τα προς το ζην. Όταν έφτασαν στις πόρτες του Bordeaux Wine Council (CIVB), της τοπικής εμπορικής οργάνωσης, κρέμασαν ένα ομοίωμα από ένα δέντρο έξω, που αντιπροσώπευε οικονομικά προβληματικούς αμπελουργούς, που κινδυνεύουν να αυτοκτονήσουν, και στοίβαξαν νεκρά αμπέλια στο κατώφλι.
Με αυτήν την κίνηση γίνεται κατανοητό, ότι οι καλλιεργητές απαιτούν οικονομική αποζημίωση σε αντάλλαγμα για την εκρίζωση των αμπελιών τους και κανείς στην Place de Bordeaux δεν εξεπλάγη. (Πολλοί αξιωματικοί της CIVB συμμετείχαν στην πορεία.) Η περιοχή αντιμετωπίζει κρίση και η εκρίζωση αμπέλων φαινόταν η πιο άμεση και δίκαιη λύση, με τις συναλλαγές για χύμα Bordeaux έχουν σταματήσει.
Οι αμπελουργοί καλούν τη γαλλική κυβέρνηση να επιδοτήσει το τράβηγμα των αμπελιών στις λιγότερο γνωστές περιοχές του Μπορντό. Ενώ, ζητούν 10.000 ευρώ ανά εκτάριο, την στιγμή, που η κυβέρνηση είπε ότι οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμποδίζουν τέτοια κονδύλια. Με το γεγονός αυτό να οδηγεί σε κρίση και θυμό.
Σαν Déjà Vu
Άραγε πώς έφτασε σε αυτό το σημείο μια από τις πιο διάσημες οινοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου; «Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι η τιμή. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν συναλλαγές», δήλωσε ο Christophe Chateau, εκπρόσωπος της CIVB. Οι πωλήσεις χύδην Bordeaux είναι τόσο σπάνιες, είπε, που η CIVB δεν είχε δημοσιεύσει προσφορές τιμών από τον Οκτώβριο.
Αν έχετε την αίσθηση του déjà vu, δεν κάνετε λάθος. Για δεκαετίες τώρα, το Μπορντό παλεύει με τη συρρίκνωση των πωλήσεων κρασιών αξίας. «Υπάρχουν τακτικά παρόμοιες κρίσεις κάθε 10 έως 15 χρόνια, επειδή οι εξαγωγές δεν επαρκούν για να αντισταθμίσουν τη μείωση της κατανάλωσης στη Γαλλία», δήλωσε ο Jean-Pierre Rousseau, Διευθύνων Σύμβουλος της négociant Diva.
Στα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο μέσος Γάλλος ενήλικας έπινε 150 λίτρα κρασί ετησίως, κυρίως κόκκινο επιτραπέζιο κρασί, δηλαδή σχεδόν 17 κουτιά ανά άτομο ετησίως ή μισό μπουκάλι την ημέρα. Σήμερα καταναλώνουν 40 λίτρα, δηλαδή τεσσεράμισι κιβώτια το χρόνο. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία έχουν σημειώσει παρόμοια πτώση. Στη Γαλλία, οι πότες όχι μόνο πίνουν λιγότερο, αλλά πίνουν διαφορετικά, η μπύρα και τα κοκτέιλ γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, και όταν πίνουν κρασί, δείχνουν μια προτίμηση για καλύτερα κόκκινα, καθώς και λευκό, ροζέ και αφρώδες κρασί.
Το 2010, μετά από μια παρόμοια κρίση τιμών, το Μπορντό ξεκίνησε μια στρατηγική που σήμαινε διαρθρωτικές αλλαγές. Θα εξαλείψουν τη χαμηλότερη κατηγορία κρασιού και θα βελτιώσουν την ποιότητα και το γευστικό προφίλ της επόμενης κατηγορίας, καθώς και θα επεκτείνουν την παραγωγή ροζέ και αφρωδών οίνων. Μέχρι εδώ καλά. Οι πωλήσεις του αφρώδους κρασιού του Μπορντό ή του κρεμαντέ έχουν πολλαπλασιαστεί επί τέσσερις σε δέκα χρόνια. «Δεν ξέρουμε καν αν θα έχουμε αρκετό απόθεμα για να ανταποκριθούμε στη ζήτηση της αγοράς», δήλωσε ο Chateau.
Την ίδια στιγμή, οι διαπραγματευτές έχουν επιφορτιστεί να βρουν πελάτες εξαγωγής για το κρασί που δεν πίνουν οι Γάλλοι. Έκαναν πολύ καλή δουλειά, σηκώνοντας πωλήσεις ρεκόρ, στέλνοντας σε περισσότερες από 100 χώρες, από την Αμερική στη Σουηδία μέχρι τον Παναμά. Και η ζήτηση για κρασιά πολυτελείας είναι ιδιαίτερα δυναμική, αλλά όχι κρασιά αξίας. «Η ζήτηση παραμένει πολύ υψηλή για τα εκλεκτά κρασιά του Μπορντό προς εξαγωγή», είπε ο Rousseau, «[Αλλά] πολύ λιγότερη για κρασιά εισαγωγικού και μεσαίου επιπέδου, σε τιμή εκκίνησης 20 ευρώ και κάτω».
Η Αμερική είναι μια κερδοφόρα αγορά για το Μπορντό, ιδιαίτερα τα μεσαίας κατηγορίας έως premium cuvé. Είναι η κορυφαία εξαγωγική αγορά σε αξία. Αλλά η Αμερική δεν ενδιαφέρεται για το κάτω μέρος της παραγωγής του Μπορντό. Πριν από μια δεκαετία, η Κίνα έλυσε την κρίση του Μπορντό.
Η Κίνα εισήλθε για πρώτη φορά στην αγορά του Μπορντό σε ισχύ μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Οι καταναλωτές εκεί αρχικά απορρόφησαν μια πλημμύρα φθηνού κρασιού που κανείς άλλος δεν ήθελε. Αλλά όχι πια. «Για την Κίνα, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022, έχουμε πτώση 27% σε όγκο και 12% σε αξία», δήλωσε ο Chateau.
Δεν είναι μόνο η πανδημία που επηρεάζει τις πωλήσεις. «Η Κίνα ήταν πράγματι ένας τεράστιος αγοραστής πριν από μια δεκαετία, αλλά υπήρξε μια σταδιακή μείωση της κατανάλωσης και μια μεταφορά σε επώνυμα κρασιά από άλλες χώρες», είπε ο Rousseau. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ξεκίνησε μια εκστρατεία κατά της διαφθοράς και των επιδεικτικών δαπανών μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Το Κομμουνιστικό Κόμμα θέσπισε αθόρυβα κανόνες σχετικά με το πόσα χρήματα θα μπορούσαν να δαπανηθούν για αλκοόλ στα συμπόσια. Οι μέσοι καταναλωτές άρχισαν να μειώνουν τις δαπάνες για κρασί.
«Η κατανάλωση μειώθηκε πολύ απότομα, πέφτοντας σε 5 χρόνια από 1,9 δισεκατομμύρια λίτρα σε 1 δισεκατομμύριο. Η ίδια η τοπική παραγωγή κρασιού έχει σχεδόν μειωθεί στο μισό, και αυτός είναι ο κύριος ανταγωνιστής του φθηνού Μπορντό», δήλωσε ο Rousseau σε πρόσφατη δήλωση του.
Για τη χαμηλότερη κατηγορία κρασιού που παρασκευάζεται στο Μπορντό, το πρόβλημα στην Κίνα αφήνει λίγες άλλες επιλογές. «Το Μπορντό δεν κερδίζει χρήματα σε αυτήν την κατηγορία. Πρέπει να ξεφύγουμε από αυτό», δήλωσε ο Chateau.
Άραγε για πόσο πλεονάζον κρασί μιλάμε;
Ο υπολογισμός είναι αρκετά απλός, σύμφωνα με τον Allan Sichel, πρόεδρο της CIVB και διαπραγματευτή. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η μέση ετήσια καλλιέργεια για την περιοχή είναι περίπου 480 εκατομμύρια περιπτώσεις, αλλά έχουν πουλήσει μόνο 440 εκατομμύρια. Και από το ποσό που πουλήθηκε, 22 εκατομμύρια υποθέσεις πηγαίνουν σε τιμές πώλησης. «Πωλείται σε πολύ χαμηλές τιμές, μόνο και μόνο για να μετατραπεί το κρασί σε μετρητά», είπε ο Sichel. «Είναι αντιοικονομικό να παράγεις, αλλά είναι εντελώς απελπισμένοι».
Εάν, σκεφτεί κανείς το κρασί που πωλείται σε μη βιώσιμες τιμές, συν το κρασί που δεν πωλείται καθόλου, έχετε μείνει με σχεδόν 60 εκατομμύρια περιπτώσεις περίσσειας κρασιού ετησίως, ή 500.000 εκατόλιτρα. «Σε 50 εκατόλιτρα ανά εκτάριο κατά μέσο όρο, αυτό σημαίνει ότι θα ανέβουν 10.000 εκτάρια [αμπέλια]», σημείωσε ο Sichel.
Εν συνεχεία, στελέχη τοπικών τραπεζών λένε ότι περίπου 500 ντόπιοι καλλιεργητές βρίσκονται σε σοβαρή οικονομική στενότητα, χωρίς καμία προοπτική ανάκαμψης. Έπειτα, υπάρχουν οι καλλιεργητές που πλησιάζουν στη σύνταξη, οι οποίοι δεν έχουν αγοραστές για τα αμπέλια τους ή ζήτηση για μίσθωση των αμπελιών τους, που σημαίνει ότι η σύνταξη δεν είναι δυνατή. Ενώ, η αξία των αμπελώνων σε γνωστές ονομασίες όπως το St.-Emilion ή το Margaux έχει εκτοξευθεί στα ύψη τις τελευταίες δεκαετίες, οι τιμές της γης σε περιοχές όπως το Fronsac και το Médoc έχουν πράγματι μειωθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ούτε οι καλλιεργητές μπορούν απλά να εγκαταλείψουν τα αμπέλια τους, καθώς αυτό είναι παράνομο. Τα εγκαταλελειμμένα αμπέλια είναι φορείς για παράσιτα και ασθένειες, που εξαπλώνονται εύκολα σε άλλους αμπελώνες. Πρέπει να καλλιεργήσουν το αμπέλι τους ή να το εκριζώσουν και το κόστος εκρίζωσης των αμπελιών είναι 2.000 ευρώ το στρέμμα, χρήματα που δεν έχουν…
Ποια Στρατηγική Εξόδου;
Αυτό που χρειάζεται το Μπορντό για αυτούς τους καλλιεργητές ήταν μια στρατηγική εξόδου και μετά από πολλές συζητήσεις επινοήθηκε ένα σχέδιο για κεφάλαια από τη γαλλική κυβέρνηση. Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα.
«Ελπίζαμε σε ένα γενικό μέτρο 10.000 ευρώ ανά εκτάριο για 10.000 εκτάρια. Αυτό έγινε για να μπορέσουμε να συμμετάσχουμε σε μια μεγάλη επιχείρηση και σε διάστημα 12 έως 18 μηνών θα είχαμε λύσει το πρόβλημα», είπε ο Sichel. «Αυτό που γίνεται πλέον σαφές είναι ότι δεν πρόκειται να συμβεί όπως ελπίζαμε».
Μετά από κλήσεις με τον Γάλλο Υπουργό Γεωργίας και άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους, η απάντηση ήταν κατηγορηματική αρνητική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτούσε προηγουμένως τέτοια σχέδια, αλλά η τρέχουσα πολιτική απαγορεύει στα κράτη μέλη της να χρησιμοποιούν, είτε κοινοτική, είτε εθνική χρηματοδότηση για να επιδοτούν την καταστροφή γεωργικών περιουσιακών στοιχείων. «Είναι περίπλοκο», είπε
Αντίθετα, οι αξιωματούχοι σχεδιάζουν ένα λιγότερο ξεκάθαρο, πιο τραβηγμένο, καλάθι μέτριων εναλλακτικών μέτρων – κεφάλαια για την εγκατάσταση μιας φάρμας ηλιακών πάνελ. φύτευση συγκομιδής δέντρων? αναδιαμόρφωση κοντά σε αστικές περιοχές· καλλιέργεια εναλλακτικών καλλιεργειών. και για όσους χρειάζονται βοήθεια καθώς εξετάζουν το μέλλον τους, τις υπηρεσίες ελέγχου και συμβουλευτικής, ώστε να μην αισθάνονται τόσο μόνοι.
«Υπάρχει επίσης μια κοινωνική διάσταση. Αυτοί οι άνθρωποι καλλιεργούν τους αμπελώνες τους για γενιές. Τώρα φτάνουν στο τέλος της επαγγελματικής τους καριέρας, χωρίς προοπτικές, εντελώς κολλημένοι», τόνισε ο Sichel.
Τέλος, η απαίτηση των καλλιεργητών 10.000 € ανά στρέμμα; «Δεν είναι δυνατόν και δεν είναι δίκαιο να αφήνουμε τους ανθρώπους να ελπίζουν ότι θα συμβεί», είπε ο Sichel. Που σημαίνει ότι καθώς το Μπορντό συνεχίζει τη μετάβαση, περισσότερος πόνος και περισσότερες διαμαρτυρίες είναι αναπόφευκτες.
ΠΗΓΗ: winespectator.com
