Το επίσημο αίτημα εκ μέρους της εταιρείας υποβλήθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης (σ. σ. κατ’ άλλους στις 26 Ιουλίου και κατ’ άλλους στις αρχές της βδομάδας) από εκπρόσωπο της νέας διοίκησης, μια και η προηγούμενη που κρατούσε το τιμόνι της επιχείρησης από την ημέρα που αποβίωσε ο Ευάγγελος Τσάνταλης έχει παραιτηθεί και όπως έγινε γνωστό θα συζητηθεί ενώπιων της Έδρας στις 11 Οκτωβρίου.
Η εξέλιξη, που μοιάζει με το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου, βάζει ένα οριστικό τέλος σε μια πορεία 134 ετών, που έχει σημαδέψει την ιστορία της ελληνικής αμπελουργίας και οινοποιίας. Ταυτόχρονα, όμως, αφήνει και απόνερα, καθώς μεταξύ των πιστωτών της, δεν είναι μόνο τράπεζες, το δημόσιο και οι εργαζόμενοί της, αλλά κι αμπελουργοί οι οποίοι έδιναν τα σταφύλια τους στο πλαίσιο εμπορικών συνεργασιών και φέρονται να έχουν να λαμβάνουν ποσά από απλήρωτους τρύγους.
Τα πρώτα δυσοίωνα σημάδια στον ορίζοντα της οινοποιίας ουσιαστικά άρχισαν να φαίνονται από όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στη χώρα, καθώς πέραν της μείωσης της κατανάλωσης στην αγορά, άρχισαν να καταγράφονται και «πιστόλια» από επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν κρασιά που είχαν προμηθευτεί από την Τσάνταλης. Το κακό, όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Η πανδημία του Covid και κατόπιν η ενεργειακή κρίση, μείωσαν ακόμη περισσότερο την αναιμική, φθίνουσα ρευστότητα της επιχείρησης, η οποία ωστόσο, σχεδόν σβηστά, μέχρι και το 2021 κατάφερνε να διατηρεί έναν κύκλο εργασιών στη ζώνη των 20-22 εκατ. ευρώ, με πωλήσεις τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων.
Όσο, όμως, και αν προσπαθούσε η εταιρεία να «στρίψει το τιμόνι», η πορεία προς τα βράχια, αργά αλλά σταθερά, δεν άλλαζε και εμφανώς σε αυτό μερίδιο ευθύνης έφερε και η τότε διοίκηση με τις επιλογές της. Το σημείο καμπής, ωστόσο, που έδειξε πως έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για το τέλος της ιστορικής οινοποιητικής επιχείρησης, ήταν τον Ιούλιο του 2023. Το προσωπικό πήρε την καλοκαιρινή άδεια και έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ στα πόστα του. Η έλλειψη ρευστότητας, έστω και για τα στοιχειώδη, πολλώ δε μάλλον για την αγορά βοηθητικών πρώτων υλών και φιαλών, ώστε να προχωρήσει η εμφιάλωση, δεν επέτρεψε για πρώτη φορά στην υπερ-εκατονταετή λειτουργία της Τσάνταλη να κάνει τρύγο και τα αμπέλια της έμειναν να μαραζώνουν.
Η αλήθεια είναι πως τουλάχιστον για μια πενταετία, έγιναν επαφές και κρούσεις με δυνάμει στρατηγικούς επενδυτές, χωρίς όμως καμία από αυτές να τελεσφορήσει. Στο επίμαχο αυτό διάστημα κατά πληροφορίες, χτύπησαν την πόρτα της Τσάνταλης ενδιαφερόμενοι επενδυτές από τις ΗΠΑ, ένας Γάλλος, ορισμένα Fund και άλλοι δεν ήταν σοβαροί, άλλοι ήθελαν να πάρουν την επιχείρηση «μπιρ παρά», άλλοτε οι απαιτήσεις των επιγόνων του Ε. Τσάνταλη θεωρήθηκαν υπερβολικές, μέχρι που η υπόθεση πέρασε στα χέρια των πιστωτριών τραπεζών, οι οποίες, κατά μια πληροφορία, έχουν μεταφέρει την απαίτησή τους σε ένα Fund. Με το τελευταίο, όπως τονίστηκε στo Agronews έχει έρθει σε επαφή και η Ελληνικά Οινοποιεία, των αδελφών Ηλία και Θωμά Γεωργιάδη, κύριων μετόχων της Premia, οι οποίοι έχουν αποκτήσει και την Μπουτάρης Οινοποιητική. Η πρόταση που έχουν υποβάλλει, όπως έχει διαρρεύσει, δεν έχει γίνει αποδεκτή από το Fund και η υπόθεση είναι στον αέρα.
Πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει λεπτομέρειες από την υπόθεση της Τσάνταλη ανέφερε στο Agronews ότι τα αδέλφια Γεωργιάδη συνεχίζουν να ενδιαφέρονται για την ιστορική οινοποιητική επιχείρηση και μέχρι να εκδικαστεί η αίτηση πτώχευσης, πολλά θα μπορούσα να γίνουν. Το σενάριο αυτό αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί, είναι φανερό πως έχει πολύ μικρές πιθανότητες να υλοποιηθεί.
Ενδεικτικό, πάντως, του ενδιαφέροντος που υπάρχει από τα αδέλφια Γεωργιάδη, για το asset Τσάνταλη, είναι το γεγονός ότι έχουν συνάψει μακροχρόνια συμφωνία ενοικίασης των αμπελιών της Τσάνταλη στη Μακεδονία και τη Θράκη, με τη συνολική τους έκταση να υπολογίζεται σε περίπου 900 στρέμματα και φέτος θα είναι η πρώτη χρονιά που θα τρυγηθούν για λογαριασμό τους. Όταν βέβαια η αίτηση πτώχευσης εκδικαστεί, είναι ένα ερώτημα ποια θα είναι η τύχη αυτής της συνεργασίας για τα αμπέλια. Εκτός αν επιβεβαιωθεί το σενάριο…
Σε δύσκολη θέση, όμως, βρίσκονται και οι περίπου 150 εργαζόμενοι στην Τσάνταλης, οι οποίοι τελούν σε καθεστώς επίσχεσης εργασίας και μάλιστα προ περίπου 10 ημερών τους επιδόθηκε εξώδικη διαμαρτυρία από τη διοίκηση της αμπελοοινικής εταιρείας ότι είναι απολυώμενοι.
«Μα πώς μπορεί να μας χαρακτηρίζουν απολυώμενους όταν εμείς δεν έχουμε υπογράψει καμία απόλυση», ανέφερε στο Agronews ο Θανάσης Καλιγάς, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στην Τσάνταλης. Ο ίδιος επιβεβαίωσε την πληροφορία περί του αιτήματος πτώχευσης και αποφυγής πληρωμών, σημειώνοντας πως «δεν μας πτοεί, συνεχίζουμε τον αγώνα μας και ευελπιστούμε πως θα δικαιωθούμε».
Οι απαιτήσεις των εργαζομένων είναι για δεδουλευμένα επτά μηνών, συν δώρο Χριστουγένων, Πάσχα και επίδομα αδείας, όπως επίσης και των εφάπαξ όσων συνταξιοδοτήθηκαν. «Κατά μέσο όρο διεκδικούμε από 10.000-12.000 ευρώ ο καθένας», ανέφερε ο κ. Καλιγάς, τονίζοντας παράλληλα πως το Σάββατο 27 Ιουλίου έχει οριστεί γενική συνέλευση στην πύλη του οινοποιείου, παρουσία εργατολόγου, προκειμένου να γίνει αποτίμηση της κατάστασης και να ληφθούν αποφάσεις για τα βήματα που θα ακολουθηθούν εφεξής.
Στη συνέλευση αναμένεται επίσης να γνωστοποιηθούν στοιχεία και για το περιεχόμενο της αίτησης πτώχευσης, όπως και για το ακριβές ποσό των χρεών που έχει η Τσάνταλης και τους πιστωτές της.
Στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας και αποδίδονται στη Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού χρέους, αναφέρουν πως η Τσάνταλης οφείλει συνολικά πάνω από 11 εκατ. ευρώ στην τράπεζα Πειραιώς, ενώ στην Εθνική Τράπεζα η οφειλή υπερβαίνει τα 9,5 εκατ. ευρώ, στη Eurobank ξεπερνά τα 7,7 εκατ. ευρώ και στην Alpha Bank τα 11,6 εκατ. ευρώ. Επίσης, η εταιρεία έχει οφειλή 1,359 εκατ. ευρώ στην QQUANT Master Serviser, 2,088 εκατ. ευρώ στη ΔΟΥ Πολυγύρου -σ.σ. η ΔΟΥ έχει προβεί σε αναγκαστική κατάσχεση ακινήτων της εταιρείας-, 6,847 εκατ. ευρώ προς τον ΕΦΚΑ και 10,674 εκατ. ευρώ προς τους προμηθευτές της, ενώ σημαντικά είναι και τα ανοίγματα που έχει προς τα Τελωνεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Συνολικά, οι μη εξυπηρετούμενες υποχρεώσεις της προς πτώχευση Τσάνταλη υπερβαίνουν τα 66,157 εκατ. ευρώ.
Μια ιστορία 134 χρόνων στα αμπέλια
Η οικογένεια Τσάνταλη καλλιεργεί αμπέλια, οινοποιεί σταφύλια και αποστάζει τσίπουρα και ούζο από το 1890. Ήδη από τότε ο παππούς Γιωργάκης είχε τη φήμη ότι έβγαζε το καλύτερο σταφύλι.
Ο ιδρυτής της εταιρείας Ευάγγελος Τσάνταλης, γεννήθηκε στο Σιδηροχώρι της Ανατολικής Θράκης το 1913 και ήταν μόλις εννέα χρονών όταν η οικογένεια εγκαταστάθηκε στις Σέρρες. Το 1938 ανοίγει το πρώτο οινοποιείο στις Σέρρες.
Το 1945, εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη και ανοίγει εκεί το αποστακτήριο ούζου στο κέντρο της πόλης, ενώ το 1948 δημιουργείται το πρώτο οινοποιείο στη Νάουσα. Η πρώτη εξαγωγή κρασιών του Τσάνταλη έγινε το 1962 και 7 χρόνια αργότερα αρχίζει η αναβίωση Αγιορείτικου Αμπελώνα.
Tο 1971 η ατομική επιχείρηση του Ευάγγελου Τσάνταλη μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα τον Άγιο Παύλο Χαλκιδικής.
Η φήμη άρχισε να διαδίδεται από στόμα σε στόμα καθώς έμποροι από παντού έρχονταν να αγοράσουν το κρασί και το τσίπουρο της οικογενείας. Το 1975 έγινε το λανσάρισμα του κρασιού Agioritikos και το 1983 του κρασιού Μακεδονικός, που αποτέλεσε μια τεράστια εμπορική επιτυχία.
Το 1991 ο Τσάνταλης αναλαμβάνει το οινοποιείο Ραψάνη, το οποίο ως τότε ανήκε στο Υπουργείο Γεωργίας. Κάπως έτσι στο μυθικό βουνό του Ολύμπου άρχισε να γράφεται μια νέα σελίδα στην ιστορία του κρασιού στην Ελλάδα.
Έναν χρόνο μετά την αναβίωση του ιστορικού αμπελώνα στη Μαρώνεια της Θράκης, το 1995, ξεκινά η καλλιέργεια των αμπελώνων Τσάνταλη με «βιολογικές μεθόδους» κατά το πρότυπο της Ε.Ε.
Η οινοποιία Τσάνταλη κατατάσσεται στους μεγαλύτερους εξαγωγείς ελληνικών οίνων με παρουσία σε 50 χώρες παγκοσμίως.
«Η μοναδική δουλειά που γνώρισα από παιδί ήταν το κρασί, το τσίπουρο και το ούζο. Και όταν αγαπάς πολύ μια δουλειά καταλήγεις να γίνεις σκλάβος της. Ας είναι όμως, αν ο Θεός μου χάριζε κι άλλα χρόνια, πάλι αμπέλια θα φύτευα», είχε δηλώσει ο Ευάγγελος Τσάνταλης στην τελευταία συνέντευξή του, στο περιοδικό Γεύση, το 1996.
Με εκατοντάδες στρέμματα αμπελώνων σε Άγιο Όρος, Νάουσα, Ραψάνη, Χαλκιδική και Μαρώνεια Θράκης, φαίνεται ότι κλήρωσε στην τέταρτη γενιά της οικογένειας το δύσκολο στοίχημα να κρατήσει ζωντανό το όραμα του ιδρυτή.
