Έχοντας ξεπεράσει τα 70 χρόνια ύπαρξης, παραµένει ένα µνηµείο αναφοράς στην ανθρώπινη προσπάθεια να ξεπεράσει το ακατόρθωτο και να αγγίξει την υπέρβαση. Το ασύµµετρο λευκό που αγκαλιάζει τη Θηραϊκή γη της τελευταίας µεγάλης ηφαιστειακής έκρηξης των προϊστορικών χρόνων, έρχεται σε αντίθεση µε τη µαύρη σβησµένη λάβα που αποτελεί το βασικό δοµικό υλικό του κτιρίου που δείχνει να έχει σφηνώσει µέσα σε µία ακανόνιστη σχισµή του καµένου τοπίου.
Σαντορίνη – Κάιρο – Σαντορίνη
Ποιος όµως ήταν ο Βενετσάνος; Και ποια είναι η ιστορία της οικογένειας που βρέθηκε να επιχειρεί στο Κάιρο της Αιγύπτου στα τέλη του 19 αι.; Φαίνεται ότι η οικογένεια ασχολείται µε την παραγωγή και την εµπορία του κρασιού από τα τέλη του 19ου αι. όταν ο παππούς Ζάννος µε έδρα το Μεγαλοχώρι Σαντορίνης ασκεί παράλληλα και το επάγγελµα του ξυλουργού. Έχει τέσσερα παιδιά, τον Αντώνη, τον Τζώρτζη, τον Μάρκο και τη Μαρουσώ. Όταν ο Αντώνης τελειώνει το σχολαρχείο, αισθανόµενος το κάλεσµα των προγόνων, φεύγει από το νησί για να αναζητήσει την τύχη του στη µεγάλη ελληνική παροικία της Αιγύπτου.
Τα τρία παιδιά του Αντώνη Βενετσάνου και της Αικατερίνης Συγίρου, Ζάννος (Ιωάννης), Τζλωρτζης (Γιώργος) και Καλλιόπη (Μπέμπα)
Αν και ο πατέρας του προβάλλει αντιρρήσεις, πείθεται ύστερα από πολλές διαπραγµατεύσεις µέσα από τις οποίες προκύπτει και ο γάµος του γιου του µε την Αικατερίνη Συρίγου και µε την οποία ξεκινάει και το ταξίδι. Στο Κάιρο γεννιούνται τα τρία τους παιδιά, ο Ζάννος (Ιωάννης), ο Τζώρτζης (Γιώργος) και η Καλλιόπη (Μπέµπα). Το βασικό αντικείµενο εργασίας είναι η επιπλοποιία µε την εµπειρία από τη Σαντορίνη µέσω του πατέρα αλλά και της συζύγου, η οικογένεια της οποίας δραστηριοποιείται στο ίδιο επάγγελµα. Στα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 1900 έχει το δικό του εργοστάσιο και κατάστηµα εµπορίας επίπλων. Το 1921 µαζί µε τον αδερφό του Τζώρτζη ιδρύουν ετερόρρυθµη εταιρεία εργοστάσιο παραγωγής και εµπορίας επίπλων στην Αθήνα, ενώ παράλληλα φαίνεται να συµµετέχει και σε άλλες εταιρείες διαφορετικού αντικειµένου όπως είναι η εµπορία υφασµάτων αλλά και φαρµάκων στην Αίγυπτο.
Ξεφυλλίστε και κατεβάστε σε υψηλή ανάλυση το τεύχος 38 του Winetrails
Το 1922 µε την παραχώρηση ανεξαρτησίας εκ µέρους της Μ. Βρετανίας στην Αίγυπτο αλλά και τη Μικρασιατική καταστροφή άλλαξαν τα δεδοµένα για όλους σχεδόν τους Ευρωπαίους που είχαν συµφέροντα στη χώρα των Φαραώ. Ετσι ξεκίνησε η αντίστροφη µέτρηση για την επιστροφή των Βενετσάνων στη µικρή νησιωτική τους πατρίδα στην εποχή του
Μεσοπολέµου. Μένει πίσω στο Κάιρο ο µεγάλος γιος του Αντώνη, Ζάννος, µε σηµαντικό ρόλο την εκποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας. Το 1938 και δύο χρόνια πριν την εµπλοκή της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο επιστρέφει στη Σαντορίνη.
Περιουσία τα αµπέλια
Κάνοντας µία γρήγορη αποτίµηση της ακίνητης περιουσίας των Βενετσάνων στον Μεσοπόλεµο, φαίνεται ότι στην κατοχή τους εµφανίζονται κυρίως αµπελώνες, 22 διαφορετικά αµπελοχώραφα µε ονοµασίες που καλλιεργούνται ακόµη και σήµερα. Την ίδια εποχή στη Σαντορίνη τα οικονοµικά αποτελέσµατα από την παραγωγή και εµπορία θηραϊκών οίνων είναι πενιχρά. Η εµπορία έχει µειωθεί αισθητά, οι εξαγωγές στη Ρωσία έχουν σχεδόν µηδενιστεί και η φτώχεια οδηγεί στη µετανάστευση. Η αµπελοκαλλιέργεια περιορίζεται και σε πολλές περιοχές του νησιού αντικαθίσταται από άλλες µονοετής καλλιέργειες όπως το µικρόκαρπο τοµατάκι Σαντορίνης.
Το 1940 βρίσκει τον Αντώνιο Βενετσάνο µε τους δύο γιους του στη Σαντορίνη να ασχολούνται µε την οινοπαραγωγή, το εµπόριο οίνων και λοιπών τοπικών αγροτικών προιόντων και την εισαγωγή προϊόντων στο νησί. Ο µικρός γιος Γιώργος έχει αποφοιτήσει από το τµήµα Χηµείας του Πανεπιστηµίου Αθηνών και αφοσιώνεται στην Οινολογία.
Τα χρόνια της Κατοχής κυλούν αργά και δύσκολα καθώς υπάρχει ναυτικός αποκλεισµός ενώ µετά το τέλος της Κατοχής απαιτείται εκ του µηδενός ξεκίνηµα.
Το πρότυπο οινοποιείο
Το 1947 ξεκινάνε τα σχέδια για την κατασκευή ενός νέου πρότυπου οινοποιείου µε σύγχρονο µηχανολογικό εξοπλισµό που ολοκληρώνεται το 1949. Αποτελεί την πρώτη προσπάθεια στη Σαντορίνη να λειτουργήσει ένα οινοποιείο βιοµηχανικού τύπου το οποίο µάλιστα διέθετε δικό του αποκλειστικό οινολόγο. Η παντελής έλλειψη ηλεκτρικού δικτύου αντιµετωπιζόταν µε τη λειτουργία ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους, ενώ η διάρθρωση της κατασκευής καθώς και το σηµείο εγκατάστασης εκµεταλλευόταν τη βαρύτητα και τη φυσική δροσιά της υπόσκαφης κατασκευής και των καλοκαιρινών µελτεµιών.
Έχει ξεπεράσει τα 70 χρόνια ύπαρξης το Οινοποιείο Βενετσάνου, ένα μνημείο αναφοράς στην ανθρώπινη προσπάθεια για το ακατόρθωτο.
Για τα σχεδόν υπόλοιπα 30 χρόνια µοιράζονται τη δουλειά, ο Ζάννος ασχολείται κυρίως µε το εµπορικό µέρος και ο Γιώργος µε την παραγωγή και τη σχεδίαση των προϊόντων. Το 1988 η Ένωση Ελλήνων Χηµικών απένειµε τιµητικό δίπλωµα στο Γ. Βενετσάνο για την πολυετή προσφορά του στην ανάπτυξη της Οινολογίας και της Οινοβιοµηχανίας στην Ελλάδα. Η εταιρεία ΑΒΙΜ ΟΕ που ιδρύθηκε το 1949 κατάφερε να κλείσει έναν κύκλο εργασιών για τρεις συναπτές 10ετίες, δηµιούργησε µια σηµαντική εµπορική εξωστρέφεια και χάραξε τους πρώτους αξιόλογους δρόµους για ένα προϊόν το οποίο σήµερα συγκαταλέγεται στα κορυφαία κρασιά της χώρας µας.
