Το κρασί έχει βαθιά ριζωμένη σημασία στην Καθολική Εκκλησία. Από τον Μυστικό Δείπνο, όπου ο Ιησούς προσέφερε κρασί ως σύμβολο του αίματός του, μέχρι τη Θεία Ευχαριστία κάθε λειτουργίας, παραμένει ουσιώδες στοιχείο της λατρείας. Ο Κώδικας Κανονικού Δικαίου είναι σαφής: το κρασί πρέπει να είναι φυσικό, παραγόμενο αποκλειστικά από σταφύλια και απαλλαγμένο από οποιαδήποτε πρόσθετα. Η απαίτηση αυτή ενισχύει την πνευματική του σημασία, αλλά ταυτόχρονα προϋποθέτει υψηλά ποιοτικά και τεχνικά πρότυπα για όσους το παράγουν.
Παρόλο που το Βατικανό είναι ένα μικρό κράτος 44 εκταρίων, χωρίς δυνατότητα αμπελοκαλλιέργειας εντός των τειχών του, η παπική παράδοση στην παραγωγή κρασιού συνεχίζεται με συνέπεια στο Καστέλ Γκαντόλφο. Η αγροτική έπαυλη της Villa Barberini, που απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα από τη Ρώμη, φιλοξενεί αμπελώνες, ελαιώνες και οπωρώνες. Εκεί παράγεται κρασί σε περιορισμένες ποσότητες, αποκλειστικά για λειτουργική χρήση και τις ανάγκες της Αγίας Έδρας.
Ειδικότερα, το 2015 σηματοδότησε μια νέα εποχή για τη σχέση του Βατικανού με την οινοποιία, καθώς για πρώτη φορά επιτράπηκε η εμπορική διάθεση κρασιών από το Καστέλ Γκαντόλφο. Η απόφαση του Κυβερνείου του Βατικανού στόχευε στην ανάδειξη της αγροτικής και πολιτιστικής του κληρονομιάς. Τα κρασιά αυτά, φέροντας λατινικές επιγραφές και παπικά σύμβολα, κυκλοφόρησαν σε περιορισμένα σημεία πώλησης εντός Βατικανού, με τα έσοδα να διατίθενται για την υποστήριξη παπικών ακινήτων και φιλανθρωπικών σκοπών.
Πέρα από τη δική του παραγωγή, το Βατικανό προμηθεύεται κρασί από επιλεγμένους και πιστοποιημένους παραγωγούς στην Ιταλία και το εξωτερικό. Τα κρασιά αυτά πρέπει να πληρούν αυστηρά κριτήρια καθαρότητας και καταλληλότητας για λειτουργική χρήση. Φυλάσσονται στα ιστορικά κελάρια κάτω από το Αποστολικό Παλάτι, δίπλα σε έλαια, αποστάγματα και άλλα είδη που χρησιμοποιούνται στις τελετουργίες και τα καθημερινά γεύματα της Αγίας Έδρας. Συχνά, οινοποιεία δωρίζουν κρασί στο Βατικανό με την ελπίδα να ευλογηθεί ή να αποκτήσει ειδικό κύρος μέσα από τη σύνδεσή του με την Εκκλησία.
Η μοναστική παράδοση στην Ευρώπη συνεχίζει να αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της σύνδεσης πίστης και αμπελουργίας. Πολλά μοναστήρια εξακολουθούν να παράγουν κρασί χρησιμοποιώντας μεθόδους που διατηρούνται αναλλοίωτες εδώ και αιώνες. Τα μοναστηριακά αυτά κρασιά, πέρα από την πνευματική τους διάσταση, αποτελούν πηγή αυτοχρηματοδότησης για τις μοναστικές κοινότητες, ενώ κάποια έχουν αποκτήσει παγκόσμια φήμη για την ποιότητά τους.
Το κρασί διαδραματίζει και διπλωματικό ρόλο στο Βατικανό. Κατά τις επίσημες επισκέψεις και τελετές, προσφέρεται ως δώρο ή ανταλλάσσεται μεταξύ ηγετών. Οινοπαραγωγικές περιοχές ανά τον κόσμο συχνά επιδιώκουν την έγκριση του Βατικανού ώστε τα κρασιά τους να μπορούν να χρησιμοποιούνται στη Θεία Λειτουργία, μια αναγνώριση που απαιτεί πιστοποίηση από τη Σύγκλητο της Θείας Λατρείας και των Μυστηρίων.
Ο ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος δεν έκρυψε ποτέ την εκτίμησή του για το κρασί. Σε δημόσιες τοποθετήσεις του, αναφέρθηκε επανειλημμένα στη σημασία του ως σύμβολο χαράς, οικογενειακής ζωής και γιορτής. Κατά τη διάρκεια συνάντησης το 2022 με Ιταλούς οινοποιούς, τόνισε τη σύνδεση της αμπελουργίας με την πνευματικότητα και τη φροντίδα της γης, αναγνωρίζοντας το έργο των αγροτών ως μορφή σεβασμού προς τη δημιουργία.
Στην καθημερινότητα του Βατικανού, το κρασί παραμένει αναπόσπαστο μέρος των γευμάτων και των κοινωνικών εκδηλώσεων, καταναλώνεται με μέτρο στις παπικές κατοικίες και στις συναθροίσεις των κληρικών. Παρότι κυριαρχούν τα ιταλικά κρασιά, δεν λείπουν ετικέτες από τη Γαλλία, την Ισπανία, την Αργεντινή και τη Χιλή, αντικατοπτρίζοντας τη διεθνή φύση της Εκκλησίας.
Τέλος, το κρασί δεν είναι απλώς ένα στοιχείο της παράδοσης του Βατικανού· είναι ένας ζωντανός σύνδεσμος ανάμεσα στην πίστη, την ιστορία, τον πολιτισμό και τη γη. Καθώς η Εκκλησία γυρίζει σελίδα μετά την απώλεια του Πάπα Φραγκίσκου, οι οινικές της παραδόσεις συνεχίζουν να ωριμάζουν, όπως ένα εκλεκτό κρασί που αποκαλύπτει το βάθος και την πολυπλοκότητά του με το πέρασμα του χρόνου.
