Ένα από τα επόμενά του εγχειρήματα θα είναι να δημιουργήσει μία σαμπάνια στην Καμπανία σε συνεργασία με τον Γάλλο οινοποιό, Matthieu Deshautels, χωρίς πιέσεις στον καρπό (free run juice) όπου θα γίνει οξειδωτική οινοποίηση, μία διαδικασία που ακολουθεί και στα δικά του κρασιά. Η πρώτη ζύμωση θα πραγματοποιηθεί στο βαρέλι και η δεύτερη με μούστο και ωρίμανση στη φιάλη. Υπολογίζεται ότι για να δημιουργηθεί η συγκεκριμένη σαμπάνια απαιτούνται συνολικά περισσότερα από 4 χρόνια παλαίωσης σε βαρέλι και στη φιάλη. Οι μεγαλύτερες ποσότητες κρασιού που παράγει σήμερα το οινοποιείο Voi (Βοή) διατίθενται στη Γαλλία, στην Αυστραλία και συνολικά σε περισσότερες από 15 χώρες. Η παραγωγή του ετησίως δεν υπερβαίνει τις 15.000 φιάλες και η φιλοσοφία του επικεντρώνεται στην περμακουλτούρα με μηδενικές παρεμβάσεις στο αμπέλι και στην παραγωγή φυσικών κρασιών.
Ο Ιάσων Λίγας ξεκίνησε στα 16 του χρόνια, σπουδάζοντας αρχικά αμπελουργία στη Γαλλία σε σχολή της Καμπανίας με αντικείμενο την αμπελουργία και την οινολογία. «Ο πατέρας μου έβλεπε ότι ήθελα να ασχοληθώ με το κρασί γι’ αυτό και αποφάσισε να με στείλει εκεί. Σπούδασα για δυόμισι χρόνια και εκεί γνώρισα έναν από τους μεγαλύτερους μέντορες και οινοποιούς στη Γαλλία, τον Selosse, διακρίνοντας ευκρινέστερα τις πτυχές που σχετίζονταν με την βιολογική καλλιέργεια και την πελμακουλτούρα. Στη συνέχεια σπούδασα οινολογία στο Μονπελιέ και ήρθα σε επαφή με τις πρακτικές παραγωγής της Μεσογείου. Ταυτόχρονα δούλεψα με παλιά αυτόριζα αμπέλια φυτεμένα σε κύπελλα και εργάστηκα στο Domaine Gardies».
Αρχικά εργάστηκε ως σομελιέ για να μάθει τα μυστικά της γαστρονομίας, στη συνέχεια ως έμπορος και διανομέας κρασιού αλλά και ως σομελιέ στην κάβα του εμβληματικού εστιατορίου Le Chateaubriand στο Παρίσι. Λίγο μετά επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε στο οινοποιείο της οικογένειάς του, ενώ ανέλαβε και την αναβίωση παλαιών οινοποιείων που βρίσκονταν υπό εγκατάλειψη όπως το Domaine de Kalathas στην Τήνο, ταξίδεψε στη Νάουσα και πραγματοποίησε δύο σημαντικά project στη Σάμο σε συνεργασία με τον Συνεταιρισμό για τη διάσωση των αμπελώνων του νησιού.
Διασώζοντας τις γηγενείς ποικιλίες – Η ξεχωριστή περίπτωση της Ραψάνης
Επιθυμία του ήταν να συνεχίσει να ασχολείται με τη διάσωση ελληνικών αμπελώνων. Έτσι βρέθηκε στη Ραψάνη, την οποία αντίκρυσε να φυτοζωεί και να καταρρέει. «Η Ραψάνη είναι ζώνη ΠΟΠ και διαθέτει το Σταυρωτό και το Κρασάτο, δύο ποικιλίες που συνδυάζονται με το Ξινόμαυρο και δημιουργούν την ονομασία Ραψάνη και θέλησα να τις αξιοποιήσω. Επίσης τα παλιά αμπέλια της περιοχής δεν δουλεύονται με τρακτέρ, καθότι δεν προσεγγίζονται με μηχανικά μέσα».
Ο Ιάσων Λίγας δημιούργησε την ομάδα “Ορειβατική Αμπελουργία” που επισκέπτεται τα αμπέλια που δουλεύονται αποκλειστικά χειρωνακτικά και βρίσκονται σε δύσβατα σημεία, προκειμένου να συλλέξει τα σταφύλια από τις παραπάνω ποικιλίες. Σταφύλια που αποδίδουν μοναδικό αποτέλεσμα. «Ήθελα να δείξω πως όσοι φύτεψαν αυτά τα αμπέλια σε ορεινές περιοχές σε κυπελλοειδή μορφή, δεν το έκαναν τυχαία αλλά τα σταφύλια τους έχουν να παρουσιάσουν έναν εξέχοντα χαρακτήρα και μία ιδιαίτερη ορυκτότητα. Η ζώνη της Ραψάνης για παράδειγμα φτιάχτηκε στα ορεινά και όχι στα πεδινά. Κάποιοι μετέφεραν αρτότερα τη ζώνη στα πεδινά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πρόβλημα ως προς τη βιωσιμότητα των δύο ποικιλιών, Σταυρωτό και Κρασάτο, καθότι έγιναν πολύ ευάλωτες σε ασθένειες και στη συγκέντρωση του νερού από πλημμύρες», εξηγεί ο οινοποιός.
Αυτό που θέλησε ο ίδιος να αναδείξει πέρα από τη διάσωση των αμπελώνων ήταν η φιλοσοφία του οινοποιού-τεχνήτη. «Επιθυμία μου είναι να διασώσει τη ζώνη της Ραψάνης, η οποία τα τελευταία χρόνια καταρρέει, ενώ πολλοί οινοποιοί και αμπελουργοί έχουν εγκαταλείψει την περιοχή. Εδώ υπάρχουν σήμερα μόλις πέντε οινοποιεία μετά την διακοπή παραγωγής και από τον Τσάνταλη. Πρόσφατα καταθέσαμε πρόταση με τον πολιτιστικό σύλλογο Ραψάνης για να ενταχθεί ο υφιστάμενος αμπελώνας ως προστατευόμενος στη λίστα της Unesco λόγω της μοναδικότητας που παρουσιάζει η συγκεκριμένη οινική περιοχή».
Τα κρασιά και το τσίπουρο με την παραδοσιακή μέθοδο απόσταξης
Το οινοποιείο Voi παράγει σήμερα όλα του τα κρασιά συνδυάζοντας Σταυρωτό, Κρασάτο και Ξινόμαυρο. Πρόκειται για το ροζέ Nefos, το Oinos blanc de noir, το ερυθρό Απόι με 45 μέρες εκχύλιση, το Cuvee Έκτορας με 45 μέρες εκχύλιση, το οποίο προέρχεται από τους παλαιότερους αμπελώνες του οινοποιείου ηλικίας 80 ετών. Επίσης διαθέτει μία Solera πέντε ετών από το 2019 έως το 2023 και ένα blanc de noir με την ονομασία Cuvee Σελήνη. Ταυτόχρονα παράγει ένα απόσταγμα όπου πραγματοποιεί και απόσταξη σε φιάλη, χωρίς τη χρήση πιεστηρίου, κατά την παραδοσιακή μέθοδο της Μακεδονίας σε συνεργασία με τον αποσταγματοποιό, Δημήτρη Μελισσανίδη, αναζητώντας την καλύτερη έκφραση του τσίπουρου χωρίς γλυκάνισο με παλαίωση ενός έτου και την ονομασία «Μαζί».
