Ίσως κανένα ευρωπαϊκό έθνος με παράδοση στο κρασί δεν έχει πληγεί τόσο σκληρά από την κλιματική αλλαγή αυτή τη δεκαετία όσο η Ισπανία. Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2023 εμφάνισε την πιο ξηρή έναρξη χρονιάς στην Ιβηρική χερσόνησο από τη δεκαετία του 1960 και οι οινοπαραγωγοί σε όλη τη χώρα πάλεψαν για να σώσουν τον τρύγο. Η Καταλονία και η Ανδαλουσία επλήγησαν ιδιαίτερα. Τώρα, οι αμπελουργοί ελπίζουν για μια καλύτερη χρονιά, αλλά και προετοιμάζουν στρατηγικές για το πώς μπορούν να προστατεύσουν τις μελλοντικές σοδειές.
Πτώση στις συγκομιδές
Η περιοχή Penedès της Καταλονίας, η κορυφαία πηγή για Cava, έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από τις σύνθετες ξηρασίες. To Vins El Cep, ένα μεσαίο μεγέθους οινοποιείο Cava που ανήκει σε τέσσερις οικογένειες, έχει δει τις απώλειές του να αυξάνονται. Το 2021, το El Cep έχασε 5% έως 10% της μέσης σοδειάς του. Το 2022, έχασε 25% έως 50%. Το 2023, μαζί με την αναγκαστική του συγκομιδή τον Ιούλιο (αντί για τα τέλη Αυγούστου ή τις αρχές Σεπτεμβρίου), έχασε τουλάχιστον το 50% της συνολικής σοδειάς του και ορισμένοι από τους αμπελώνες του παρουσίασαν απώλεια 70%.
«Το 2020, είχαμε δύο φορές περισσότερες βροχές [σε σύγκριση με] μια κανονική χρονιά, την οποία ακολούθησαν τρία χρόνια ξηρασίας», δήλωσε ο Roger Canals Marlès, διευθυντής πωλήσεων του οινοποιείου. «Οπότε δεν είναι μόνο ότι κάθε χρόνο μπορεί να έχει ξηρασία. είναι επίσης ότι κάθε χρόνο είχε πολλή αστάθεια». Η Canals λέει ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν απίστευτα απρόβλεπτα για τα οινοποιεία της περιοχής.
Λόγω του πόσο επιζήμιες ήταν οι ξηρασίες για ορισμένες ποικιλίες σταφυλιού, η ομάδα του El Cep πειραματίστηκε με νέα μείγματα για να προσθέσει φρεσκάδα και οξύτητα. Σύμφωνα με το Canals, ποικιλία Parellada επηρεάστηκε λιγότερο από την ξηρασία σε σχέση με άλλα σταφύλια, επομένως η ομάδα οινοποίησης το χρησιμοποιεί πιο συχνά για να διατηρήσει την τραγανή ζωντάνια που περιμένουν οι πελάτες τους στα κρασιά τους.
Η ψυχολογικές επιπτώσεις της ξηρασίας για τους παραγωγούς
Ο καιρός έχει επίσης προκαλέσει άγχος. Η Maite Esteve, Διευθύνων Σύμβουλος και συνεργάτης του El Cep, εργάζεται στην εταιρεία για περισσότερα από 30 χρόνια. Αισθάνεται έντονη ευθύνη για την υγεία των αμπελουργών από τους οποίους αγοράζουν, καθώς και για τα ίδια τα αμπέλια.
Μερικά από τα αμπέλια του El Cep φυτεύτηκαν από τον παππού της, η απώλεια τους έχει υψηλό προσωπικό κόστος. Όταν ρωτήθηκε πώς διαχειριζόταν την επίθεση, είπε ότι αισθάνεται την ταλαιπωρία των φυτών. Νιώθει επίσης περήφανη για την ποιότητα του κρασιού που μπόρεσαν να επιτύχουν παρά τις προκλήσεις.
“Είμαι επίσης λίγο θυμωμένη”, είπε η Esteve. “Εμείς [στο Vins El Cep] φτάσαμε στην τέλεια στιγμή. Δουλέψαμε σκληρά για να φτάσουμε εδώ. Το όνειρό μου είναι να φτιάχνω καλό κρασί με μια καλή ομάδα και τα έχω όλα, αλλά τώρα αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα με το κλίμα».
Αμπελώνες που πεθαίνουν
Η Victoria Sánchez και ο Nahuel Ibarra είναι οι ιδιοκτήτες του Pequeños y Salvajes, ενός μικρού οικογενειακού οινοποιείου στο El Barraco στη La Sierra de Gredos, μια ορεινή περιοχή περίπου δύο ώρες έξω από τη Μαδρίτη, όπου κάνουν τα πάντα μόνοι τους, από το κλάδεμα των αμπελιών μέχρι την εμφιάλωση και το μάρκετινγκ. Η φετινή χρονιά έφερε ξηρασία και χαλάζι.
«Το 2019, θα τρυγούσαμε στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου, αλλά φέτος ξεκινήσαμε τη συγκομιδή μας στα τέλη Ιουλίου», είπε ο Σάντσεζ. «Η κλιματική αλλαγή έχει κάνει μεγάλη διαφορά για εμάς. Τρεις μήνες πριν τον τρύγο, είχαμε χαλαζόπτωση σε ένα από τα κτήματά μας που είναι 500 μέτρα ψηλότερα από τους άλλους μας αμπελώνες μας. Χάσαμε το 30% των σταφυλιών μας από αυτό το κτήμα».
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, η Victoria και ο Nahuel είναι περήφανοι για όσα μπόρεσαν να επιτύχουν το 2023, αν και ανησυχούν για τις επιπτώσεις της ξηρασίας στη συγκομιδή του 2024. «Νομίζω ότι τα προβλήματα έρχονται τώρα, τη νέα χρονιά. Θα δούμε αν κάποια από τα αμπέλια μας είναι ξερά ή νεκρά και αν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν. Συγκομίσαμε 25% λιγότερο φέτος λόγω της ξηρασίας. Ήταν φρικτό.”
Σκληρή δουλεία για την προσαρμογή στις νέες συνθήκες
Ο Isaac Muga Palacín, τεχνικός διευθυντής της Bodegas Muga στη Rioja, λέει ότι η πιο γνωστή αμπελοοινική περιοχή της Ισπανίας δεν έχει ξεφύγει από την επίθεση της ζέστης τα τελευταία χρόνια. «Στην ιστορία της Ριόχα, υπήρχαν πάντα χρονιές ξηρασίας, αλλά με την ένταση αυτή των δύο τελευταίων ετών, αυτό είναι κάτι που δεν έχει ξαναδεί», είπε ο Muga.
Η Ριόχα αντιμετώπισε όχι μόνο υπερβολική ζέστη τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, αλλά και ταραχώδεις βροχές αργότερα τον Σεπτέμβριο. Αυτά τα απανωτά χτυπήματα έκανε πολλούς από τους αμπελώνες που ήδη πάλευαν να συντηρήσουν τα σταφύλια τους να έρθουν αντιμέτωπα με τη μούχλα και έπειτα να σαπίσουν λόγω της απροσδόκητης υγρασίας.
Αν και η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει χάος στη βιομηχανία κρασιού στη Ριόχα, ο Muga και η ομάδα του βρήκαν μια λεπτή ασημένια επένδυση. Παρατήρησαν ότι οι αμπελώνες που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα της Rioja Alta μπορούσαν να συγκρατούν περισσότερο νερό, παράγοντας σταφύλια υψηλότερης ποιότητας.
Η Bodegas Muga συμμετέχει επίσης σε έργα I+D+I (γνωστά και ως RDI Network), ένα πολυεπίπεδο στρατηγικό δίκτυο που υποστηρίζει την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία σε όλη την Ισπανία. Το οινοποιείο συμβάλλει στην έρευνα σε τομείς όπως η επιλογή πιο ανθεκτικών στην ξηρασία αμπελώνων που μπορούν να διατηρήσουν την ποιότητα των σταφυλιών τους. Ωστόσο, αυτές οι συνεργασίες θα χρειαστούν χρόνο προτού αρχίσουν να παράγουν αποτελέσματα, και ο χρόνος είναι ένας πόρος που πολλά οινοποιεία δεν έχουν εάν οι συνθήκες συνεχίσουν να επιδεινώνονται γρήγορα.
Πηγή: Winespectator.com
