Τι γίνεται όμως με τις πιο πρόσφατες οινοπαραγωγικές περιοχές όπως η Καλιφόρνια ή η Αυστραλία, όπου οι αποφάσεις για τα σταφύλια, τις μεθόδους και τα στυλ κρασιού έχουν ληφθεί συχνά από μεμονωμένους επιχειρηματίες με κίνητρο την εμπορική σκοπιμότητα; Οι πολιτισμικοί πρόγονοι πολλών κρασιών του 20ού αιώνα, που παρασκευάστηκαν χωρίς συμμετοχή της κοινότητας, ήταν πιο δύσκολο να εντοπιστούν.
Ωστόσο, την τελευταία 20ετία περίπου, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συνδέσει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο όλο και πιο στενά μεταξύ τους, δημιουργώντας νέους οινικούς πολιτισμούς ανεξάρτητα από τη φυσική εγγύτητα. Οι καλλιεργητές και οι παραγωγοί που κάποτε μπορεί να ήταν απομονωμένοι μπορούν τώρα να ενταχτούν στην κοινότητα του κρασιού, κατανοώντας την έννοια του Terroir και την αίσθηση του τόπου.
Μέσω της κοινωνικής αυτής δικτύωσης, οι άνθρωποι μοιράζονται σκέψεις και ιδέες, κάνουν ερωτήσεις και συζητούν λύσεις ανεξάρτητα από το πόσο μακριά μπορεί να είναι οι έδρες τους. Οι παραγωγοί φυσικών κρασιών στους λόφους της Αδελαΐδας της Αυστραλίας, για παράδειγμα, έχουν άμεση πρόσβαση σε συναδέλφους τους στην κοιλάδα του Λίγηρα της Γαλλίας ή στην περιοχή Emilia-Romagna της Ιταλίας. Ένας παραγωγός Syrah στη Sonoma μπορεί να συναντιέται κάθε εβδομάδα για να ανταπεξέλθει ή να μιλήσει για δουλειά με φίλους στο Cornas.
Τι κερδίζει αυτή η ικανότητα επικοινωνίας; Απαντήσεις σε ερωτήσεις, ενθάρρυνση, καθοδήγηση, συζήτηση από την άκρη — πράγματα που προέρχονται από τη συμμετοχή σε μια κοινότητα σε πραγματικό χρόνο. Όλα αυτά τα στοιχεία βοηθούν στη βελτίωση όχι μόνο της γενικής ποιότητας των κρασιών αλλά και της ικανότητας παραγωγής διακριτικών κρασιών.
Με αυτόν τον τρόπο σχηματίζονται πολιτιστικές ομάδες ομοϊδεατών, επηρεάζοντας άμεσα τα είδη κρασιών που παράγονται.
Αυτό που συνιστά την αίσθηση του τόπου, ή terroir, έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Πριν από έναν αιώνα, το terroir αναφερόταν στα αμετάβλητα φυσικά χαρακτηριστικά ενός τόπου που διαμόρφωσαν την ταυτότητα ενός κρασιού. Αυτό περιελάβανε τη γεωλογία – το έδαφος και το υπέδαφος, το υψόμετρο και την κλίση προς τον ήλιο. Περιλάμβανε επίσης το κλίμα, την πηγή του νερού και την ικανότητα αποστράγγισης. Η χλωρίδα και η πανίδα ενός αμπελώνα συμπεριλαμβάνονταν στην έννοια του Terroir.
Καθώς η επιστήμη έχει αποκτήσει μεγαλύτερη κατανόηση του φυσικού κόσμου, αυτή η έννοια του terroir έχει επεκταθεί. Η χλωρίδα και η πανίδα περιλαμβάνουν πλέον τη μικροβιακή ζωή σε έναν αμπελώνα, τόσο τους μύκητες και άλλους οργανισμούς στον αέρα και στα σταφύλια, όσο και τους μικροοργανισμούς και άλλες ζωές στο έδαφος.
Ένα ακόμη στοιχείο έχει γίνει κατανοητό ως μέρος του terroir: οι άνθρωποι που καλλιεργούν τα σταφύλια και φτιάχνουν τα κρασιά. Και πιο συγκεκριμένα, οι άνθρωποι λαμβάνοντας υπόψιν και την κουλτούρα τους. Αυτή η κουλτούρα περιλαμβάνει τις παραδόσεις των κοινοτήτων που ορίζονται από τη γεωγραφική εγγύτητα, συμπεριλαμβανομένων των σταφυλιών που καλλιεργούνται στην περιοχή, των αμπελουργικών και οινοποιητικών τεχνικών, των εργαλείων και του εξοπλισμού καθώς και των στάσεων και των τρόπων σκέψης.
Αυτός είναι ο λόγος που μπορείτε να ταξιδέψετε από ένα μέρος της Ιταλίας, για παράδειγμα, σε ένα άλλο, ακόμη και σε μια κοιλάδα, και να βρείτε ένα διαφορετικό είδος κρασιού, φτιαγμένο με διαφορετικά σταφύλια με διαφορετικές μεθόδους.
Αυτός είναι επίσης ο λόγος που, σε μεγάλο μέρος του ιστορικού οινοπαραγωγικού κόσμου, τα κρασιά ταυτίστηκαν με γεωγραφικούς όρους και όχι με τα ονόματα των σταφυλιών.
Οι αρχαίοι Έλληνες και ιδιαίτερα οι Ρωμαίοι έφεραν τον τρόπο σκέψης τους για το κρασί σε όποια μακρινά μέρη περιπλανήθηκαν. Στο Μεσαίωνα, μοναστικές κοινότητες όπως οι Βενεδικτίνοι και οι Κιστερκιανοί διέδωσαν το ευαγγέλιο του κρασιού σε διάφορα μέρη της Ευρώπης.
Κανένα μέρος δεν έχει αγκαλιάσει τόσο πολύ τις περιπλοκές του terroir όσο η Βουργουνδία. Οι άνθρωποι εκεί δεν πιστεύουν απλώς ότι ένας Gevrey-Chambertin έχει διαφορετική γεύση από ένα Chambolle-Musigny, ξέρουν ότι το κάνει με κάθε ίνα της ύπαρξής τους.
Όλα αυτά έχουν νόημα σε οινοπαραγωγικές περιοχές με παραδόσεις αιώνων. Τι γίνεται όμως με τις νεότερες οινοπαραγωγικές περιοχές χωρίς τόσο μακριές ιστορίες που έχουν παραδοθεί από γενιά σε γενιά;
Οι ιεραπόστολοι άποικοι έφεραν αμπελώνες και κρασί στη Νότια Αμερική τον 16ο και 17ο αιώνα και στην Καλιφόρνια τον 18ο αιώνα. Πολλοί άλλοι αμπελώνες στην Καλιφόρνια φυτεύτηκαν τον 19ο αιώνα από μετανάστες που προσπαθούσαν να αναδημιουργήσουν όσο καλύτερα μπορούσαν τις παραδόσεις των χωρών γέννησής τους.
Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε πώς θα είχαν εξελιχθεί αυτοί οι αμπελώνες και οι οινοποιοί, αλλά η ανάπτυξή τους και η σύνδεσή τους με τη σύγχρονη εποχή ουσιαστικά τελείωσε κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης.
Η σύγχρονη αμερικανική βιομηχανία κρασιού που προέκυψε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει τις ρίζες της στο εμπόριο και την επιχειρηματικότητα παρά στην πολιτιστική παράδοση.
Το στοιχείο του πολιτισμού είναι η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ των οινοποιητικών περιοχών του Παλαιού και του Νέου Κόσμου. Ενώ η διάκριση Παλαιός Κόσμος-Νέος Κόσμος μπορεί να φαίνεται συγκαταβατική και ανούσια σε μερικούς σήμερα, νομίζω ότι αποκτά νόημα όταν μιλάμε για πολιτιστικές επιρροές.
Χάρη στο διαδίκτυο, οι καλλιεργητές και οι παραγωγοί δεν παραδίδονται πλέον σε απομονωμένες ομάδες, παρά μόνο από επιλογή. Αλλά η δημιουργία μακρινών κοινοτήτων κρασιού δεν είναι κάτι που συνέβη αποκλειστικά λόγω του Διαδικτύου. Απλώς επιτάχυνε μια διαδικασία ψυχικής και συναισθηματικής παγκοσμιοποίησης που συνεχίστηκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, οι νέοι που ασχολούνται με το κρασί, είτε ήταν η επόμενη γενιά μιας οινοποιητικής οικογένειας είτε ήταν νέοι στον κόσμο του κρασιού, ταξίδεψαν συχνά σε άλλες χώρες για πρακτική άσκηση και εργασία σε άλλες οινικές κουλτούρες. Έφεραν πίσω ό,τι έμαθαν και το ενσωμάτωσαν στα δικά τους μπουκάλια.
Με τα χρόνια, ίσως, κατάφεραν να διατηρήσουν σχέσεις και να συγκεντρωθούν σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο. Τώρα το Διαδίκτυο επέτρεψε αυτή την ενσωμάτωση να συνεχιστεί, με την πάροδο του χρόνου και στιγμιαία.
Κάποια στιγμή, η παγκοσμιοποίηση στον κόσμο του κρασιού προκάλεσε φόβο ότι η ομογενοποίηση ήταν πρωταρχικής σημασίας, ότι η μεγάλη ποικιλομορφία των σταφυλιών και των στυλ κρασιού θα μειωνόταν και ο κόσμος θα πνιγόταν σε μια απίστευτη θάλασσα από chardonnay και cabernet sauvignon.
Αντίθετα, συνέβη το αντίθετο. Ο κόσμος συνεχίζει να αγκαλιάζει και να εξερευνά τις δυνατότητες των σταφυλιών, τόσο νέων όσο και παλαιών, από μέρη που φημίζονταν από καιρό και περιοχές που απορρίφθηκαν για γενιές.
Η μεγαλύτερη κατανόηση της επιστήμης του κρασιού, η αυξημένη εμπιστοσύνη στα τοπικά σταφύλια και οι παραδόσεις, η μεγαλύτερη περιέργεια μεταξύ των καταναλωτών – όλα είναι υπεύθυνα για αυτόν τον τρέχοντα πλούτο διαφορετικών κρασιών. Και το ίδιο είναι και οι νέες κοινότητες που επέτρεψαν την άνθηση των νεότερων κρασιών.
ΠΗΓΗ: The New York Times.com
