Από τις πρώτες μέρες των κρασιών της Νότιας Αμερικής το 1500 έως τα μέσα του 1850, σχεδόν όλες οι ποικιλίες σταφυλιών που καλλιεργήθηκαν ήταν οι αυθεντικές ισπανικές ποικιλίες Mission των Listán Prieto και Moscatel de Alejandría, ή γηγενείς απόγονοί τους, επίσης γνωστοί ως Ποικιλίες σταφυλιού Criolla.
Ενώ αυτές οι ιστορικές ποικιλίες έχουν χάσει σταδιακά την κυριαρχία τους, οι ποικιλίες Criolla εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν πάνω από το ένα τρίτο της παραγωγής κρασιού της Αργεντινής και περίπου το 15% της παραγωγής της Χιλής, με τους οινοπαραγωγούς να αρχίζουν να τις περιτριγυρίζουν ξανά για παραγωγή εκλεκτού κρασιού.
Συγκεκριμένα, οι αρωματικές λευκές ποικιλίες Torrontés και Moscatel επιστρέφουν στον αναπτυσσόμενο κόσμο των orange κρασιών στην Αργεντινή, τη Χιλή, το Περού και τη Βολιβία, ενώ οι κόκκινες ποικιλίες σταφυλιού Criolla χρησιμοποιούνται για την παραγωγή φρέσκων κρασιών χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ.
Το País της Χιλής, το Listán Prieto στην Ισπανία ή Criolla Chica στην Αργεντινή, είναι οι κόκκινες ποικιλίες στην καρδιά αυτού του κινήματος. Άλλες κόκκινες ποικιλίες Criolla όπως η Criolla Grande, η Cereza και το San Francisco κάνουν επίσης θραύση στην οινοποιητική γκάμα της ηπείρου.
Το ιδιαίτερο με το País, ή το Criolla Chica όπως το λέμε στην Αργεντινή, είναι ότι έχει αυτή την πολύ ωραία δομή τανίνης όταν το οινοποιείς απαλά», λέει ο Αργεντινός οινοποιός Sebastián Zuccardi, ο οποίος χρησιμοποιεί αμπέλια οκταετίας στο Barreal του Σαν Χουάν για να φτιάξει κόκκινα κρασιά Criolla με την ετικέτα Cara Sur. «Οι άνθρωποι έλεγαν ότι τα κρασιά Criolla είναι ρουστίκ, αλλά όταν έχεις αμπέλια χαμηλής απόδοσης, καλής ποιότητας και γίνεται απαλή εκχύλιση και οινοποίηση, αποκτάς πραγματική φινέτσα».
Τα παλιά αμπέλια είναι το κλειδί για τα ποιοτικά κρασιά País και στη Χιλή. Τα περισσότερα αμπέλια País είναι άνω των 70 ετών, με μερικά από αυτά είναι άνω των 200 ετών, όπως συναντάμαι σε κρασιά του González Bástias στο Maule, του A los Viñateros Bravos στην Itata και των παλαιών κλημάτων Bío Bío που χρησιμοποίησε ο Roberto Henríquez και Μιγκέλ Τόρες.
Παλαιές μέθοδοι οινοποίησης, με το γύρισμα του τροχού ξαναέρχονται στην επιφάνεια
Στη Χιλή, έχει επανέλθει στη μόδα η χρήση του Zaranda, ενός χειροκίνητου σπαστήρα κατασκευασμένου από μπαμπού, όπως και η οινοποίηση σε παλιούς πήλινους tinajas (χιλιανοί αμφορείς), γηγενή ξύλινα βαρέλια raulí και μεγάλα foudres. Τα Zarandas και το raulí ήταν τα εργαλεία επιλογής στην αναγέννηση των παραδοσιακών κρασιών Pipeño στη νότια Χιλή.
«Το Pipeño είναι η πραγματική προσφορά στο κρασί της Χιλής — δεν μπορείτε να το βρείτε πουθενά αλλού στον κόσμο. Είναι ένα κρασί που ανήκει σε αυτή τη γη», λέει ο οινοποιός Leo Erazo, ο οποίος φτιάχνει σύγχρονα κρασιά Pipeño τόσο ως λευκά όσο και ως ανοιχτά κόκκινα κρασιά που έρχονται σε επαφή με τις φλούδες του σταφυλιού. «Είναι ένα αγροτικό κρασί, πραγματικά, και είναι μέρος της οινικής κουλτούρας εδώ.
Παλαίωση σε σκυρόδεμα αντί για δρυ
Η αποστροφή από την επαφή με τη βελανιδιά, επηρεάζει επίσης το στυλ του κρασιού της Νότιας Αμερικής σήμερα. Το De Martino ήταν ένα από τα πρώτα οινοποιεία που κυκλοφόρησε εκ νέου τα κρασιά παλαίωσης tinaja με τα κρασιά τους Viejas Tinajas, που παλαιώθηκαν για αρκετούς μήνες σε ανακαινισμένους πήλινους αμφορείς. Σήμερα, όμως, εκατοντάδες οινοποιοί στη Χιλή, το Περού, την Αργεντινή και την Ουρουγουάη αποκαθιστούν παλιά πήλινα αγγεία ή κατασκευάζουν νέα.
Υπάρχουν λίγα έργα τόσο εντυπωσιακά όσο το οινοποιείο Uco Valley του Zuccardi, το οποίο είναι εξοπλισμένο με τουλάχιστον 203 τσιμεντένια αυγά, κώνους και αμφορείς. Ούτε πολλοί μπορούν να συγκριθούν με το ακραίο έργο του Viñedos Alcohuaz, του αμπελώνα με το υψηλότερο υψόμετρο της Χιλής σε λίγο πάνω από 7.200 πόδια στο Elqui, όπου ένα οινοποιείο χαμηλής παρέμβασης χωρίς ηλεκτρική ενέργεια είναι χτισμένο στα τείχη του βουνού. Τα κρασιά πατιούνται σε γρανιτένιους λαγαράδες πριν παλαιωθούν σε τσιμεντένια αυγά, αμφορείς και φουντρέδες.
Οι οινοπαραγωγοί όχι μόνο αποφεύγουν τη νέα βελανιδιά για πιο ουδέτερο άργιλο και σκυρόδεμα, αλλά η παλιά δρυς επιστρέφει επίσης. Και με τη μακρά ιστορία οινοποίησης της Νότιας Αμερικής, υπάρχουν πολλές παλιές βελανιδιές για ανακύκλωση. Ο Alejandro Vigil, διευθυντής οινοποιίας της Catena Zapata, είναι απασχολημένος με την αποκατάσταση 100 ετών φούντ για τα κρασιά του Malbec στις πρόσφατες σοδειές.
Το Timing των γηγενών ποικιλιών με τη φυλλοξήρα
Το timing ήταν άψογο. Ακριβώς τη στιγμή που η φυλλοξήρα ξέσπασε στην Ευρώπη, η Νότια Αμερική έκρυβε έναν θησαυρό από διάφορα αμπέλια. Η εκ νέου ανακάλυψη του Carmenère στη Χιλή, το οποίο πιστεύεται ότι είχε εξαφανιστεί, είναι μια από τις σπουδαίες ιστορίες αυτού του γενετικού θησαυρού. Αλλά η Νότια Αμερική φιλοξενεί επίσης απολαυστικά ποικίλα παλιά αμπέλια, που κυμαίνονται από το Hondarribi Beltza έως το Bastardo και το Cinsault έως το Chasselas, τα οποία παράγουν αξιόλογα κρασιά σήμερα.
Το κίνημα Vigna αναγεννά τo αρχαίο Carignan
Το κίνημα που ίσως περισσότερο συμβάλλει στην αναγέννηση της παλιάς σχολής στη Νότια Αμερική είναι το «Vigno», μια ένωση που αναπτύχθηκε από οινοποιούς για την προώθηση της παλιάς ποικιλία Carignan. Τα κρασιά προέρχονται από θαμνώδη αμπέλια ξηρής καλλιέργειας στη νότια Χιλή και παλαιώνουν για τουλάχιστον δύο χρόνια. Στο επίκεντρο του Vigno δίνεται αξία στους καλλιεργητές που φροντίζουν αυτά τα αρχαία αμπέλια και, από την ίδρυσή του πριν από μια δεκαετία, οι τιμές σταφυλιών Carignan έχουν αυξηθεί.
πηγή: Wine Enthousiast. com
