Ειδικότερα, η κατανάλωση κόκκινου κρασιού παγκοσμίως έχει μειωθεί από το 2004, οδηγώντας το μερίδιό του από το 48% στο 43% της παγκόσμιας παραγωγής. Ωστόσο, η Rioja με το 84% των πωλήσεών της να βασίζεται σε ερυθρούς οίνους, έχει παραμείνει αξιοθαύρωτα σταθερή και μάλιστα αύξησε οριακά τον όγκο των πωλήσεών της την προηγούμενη χρονιά. Παρ’ όλα αυτά, η εσωτερική ανάλυση αποκαλύπτει ενδείξεις ανισορροπίας.
Η πρόκληση της υπερπροσφοράς
Ο José Luis Lapuente, γενικός διευθυντής του Consejo Regulador de la DOCa Rioja, εξηγεί πως το ζήτημα δεν είναι η ζήτηση, αλλά η προσφορά. Το Consejo Regulador είναι ο εποπτικός φορέας της ονομασίας προέλευσης Rioja, υπεύθυνος για τη διασφάλιση της ποιότητας, τη ρύθμιση της παραγωγής και την προστασία της φήμης της περιοχής τόσο στην Ισπανία όσο και διεθνώς.
Σύμφωνα με τον Lapuente, ο οργανισμός διατηρεί ένα «ιδανικό επίπεδο αποθεμάτων» ως δείκτη υγείας της αγοράς. Όταν ο δείκτης αυτός ξεπερνά συγκεκριμένα όρια, όπως συνέβη το 2023 με αναλογία 3,77 ετών σε σχέση με τις ετήσιες πωλήσεις κρίνεται απαραίτητη η παρέμβαση. Μέσα από μέτρα όπως η μείωση των στρεμματικών αποδόσεων (πράσινος τρύγος), η απόσταξη πλεονασματικών ποσοτήτων και η συνειδητή περιορισμένη συγκομιδή, η Rioja κατάφερε να μειώσει τα αποθέματά της κατά περίπου 90 εκατομμύρια λίτρα το 2024.
Το ενδεχόμενο αφαίρεσης αμπελώνων
Παρότι τα μέτρα αυτά αποδίδουν, κάποιοι παραγωγοί ζητούν πιο ριζικές λύσεις: την απομάκρυνση αμπελώνων. Στόχος είναι η επίτευξη μακροπρόθεσμης ισορροπίας και η αποφυγή των συνεπειών μιας διαρκούς υπερπροσφοράς. Το μέτρο αυτό δεν είναι χωρίς προηγούμενο: η περιοχή του Μπορντό εφαρμόζει ήδη αντίστοιχο σχέδιο με κοινοτική χρηματοδότηση.
Όσον αφορά την περίπτωση της Rioja, εξετάζεται η μείωση κατά 7.000 έως 9.000 εκτάρια, δηλαδή περίπου το 11–14% της συνολικής παραγωγικής έκτασης. Παράλληλα, οι αμπελουργοί της περιοχής ζητούν από την ΕΕ οικονομική στήριξη της τάξης των 6.000 ευρώ ανά εκτάριο.
Το σκεπτικό πίσω από τις αλλαγές είναι πολυπαραγοντικό. Από τη μία, η εγχώρια αγορά που καλύπτει σχεδόν το 60% των πωλήσεων της Rioja παρουσιάζει μείωση, καθώς οι Ισπανοί προτιμούν ολοένα και περισσότερο λευκά κρασιά ή αλλάζουν κατηγορία ποτού. Από την άλλη, η διεθνής αγορά παραμένει ασταθής, επηρεασμένη και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι εμπορικοί δασμοί των ΗΠΑ.
Την ίδια στιγμή, η αλματώδης επέκταση των τελευταίων δεκαετιών με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Rioja Oriental, όπου σημειώθηκαν πολλές νέες φυτεύσεις φανερώνει ότι ο κλάδος μεγάλωσε πιο γρήγορα απ’ όσο δικαιολογούσε η ζήτηση.
Εν κατακλείδι, η στρατηγική επανεκτίμηση δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά σημάδι ωριμότητας. Όπως τονίζει ο Lapuente: «Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και συντηρητικοί». Για τη Rioja, μια περιοχή που παραμένει συνώνυμο της ποιότητας και της παράδοσης, η ικανότητα προσαρμογής είναι αυτή που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του brand της στο μέλλον.
