του Λεωνίδα Λιάμη
Ο Άκης Παπαδόπουλος, χημικός και οινολόγος στο «Κτήμα Τέχνη Οίνου» από το Μικροχώρι Δράμας, υποδέχθηκε πριν από μερικές εβδομάδες το Winetrails, όσο ακόμα οι κλούβες πηγαινοέρχονταν στον αμπελώνα της Καλυβρύσης στη Δράμα που τρυγιόταν.
«Η κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ και πρέπει να βρούμε όπλα να την αντισταθμίσουμε», μας είπε ο κ. Παπαδόπουλος και αποκάλυψε πως έχει αποκτηθεί μια έκταση περίπου 40 στρέμματα στην περιοχή Καλλίπολη, στο όρος Μενοίκιο, σε υψόμετρο πάνω από 1.100 μέτρα, όπου θα γίνει πειραματισμός.
«Θέλουμε να δούμε τί αντίκτυπο έχει το ψυχρό κλίμα στα αρωματικά κυρίως χαρακτηριστικά του Sauvignon Blanc, με το οποίο θα γίνει η πειραματική φύτευση. Προσδοκούμε να πάρουμε μια μεγαλύτερη φρεσκάδα σε σύγκριση με το Sauvignon Blanc που καλλιεργείτε σε θερμότερο κλίμα. Παίρνουμε ένα ρίσκο, γιατί μιλάμε για πολύ μεγάλο υψόμετρο. Επομένως υπάρχει το ρίσκο του παγετού, ειδικά της άνοιξης, που κινδυνεύσεις να χάσεις την επένδυση που θα γίνει. Είμαστε όμως είμαστε διατεθειμένοι να το πάρουμε για να δούμε αν μπορούμε να πάρουμε κάτι εξαιρετικό σε ό,τι αφορά στο επίπεδο της ποιότητας».
Κάτι ανάλογο γίνεται και στην περιοχή Λευκόγια, στο Λεκανοπέδιο του Νευροκοπίου, όπου έχει φυτευτεί και πάλι Sauvignon Blanc σε έκταση 10 στρεμμάτων. Το σημείο εκτός από μεγάλο υψόμετρο, περιλαμβάνει και μια λίμνη, με αποτέλεσμα το περιβάλλον να είναι πολύ δροσερό. Ο στόχος είναι να μελετηθεί τί επίδραση θα έχει στο σταφύλι και το κρασί.
Η ετήσια παραγωγή του Κτήματος, που έχει πιάσει, πλέον, «ταβάνι», σε σχέση με τη δυναμικότητά του, ανέρχεται σε 350.000 φιάλες και το 60% απορροφάται από την ελληνική αγορά, ενώ το υπόλοιπο εξάγεται σε μια σειρά από χώρες, με πιο βασικές τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Βέλγιο και την Ολλανδία, ενώ αυτή την περίοδο ανοίγουν οι αγορές της Σιγκαπούρης και του Παναμά και παράλληλα γίνονται συζητήσεις για το Ισραήλ και το Πουέρτο Ρίκο.
Από τα κρασιά που παράγονται, το 50% να αντιπροσωπεύει το λευκό της σειράς «Τέχνη Αλυπίας», η οποία έχει και έναν ροζέ (σ.σ. από φέτος είναι μόνο από Syrah και σε νέα φιάλη) κι έναν ερυθρό οίνο. Υπάρχουν, επίσης, η σειρά «Ήδυσμα Δρυός», με τα μονοποικιλιακά κρασιά του Κτήματος -τα ερυθρά Merlot και Ξινόμαυρο και τα λευκά Chardonnay και Ασύρτικο- που περνάνε από βαρέλι, η σειρά «Πλάνο» με δύο λευκά δεξαμενής, από Μαλαγουζιά και Ασύρτικο και κάποια πιο ιδιαίτερα κρασιά, όπως είναι το «Nebbio» από την ιταλική ποικιλία Nebbiolo, το οποίο ωριμάζει σε παλιά δρύινα βαρέλια και κυκλοφορεί σε κάτω από 1.000 φιάλες και μόνο από χρονιές που έχουν εξαιρετική σοδειά, καθώς και το ερυθρό «Touriga Nacional» σε περίπου 2.000 φιάλες, από την ομώνυμη πορτογαλική ποικιλία, το οποίο χρησιμοποιείται και για το Pink Bang, ένα μοντέρνο ανοικτόχρωμο τύπου Προβηγκίας ροζέ κρασί.
«Αυτές τις ημέρες κυκλοφορούμε για πρώτη φορά, σε λιγότερες από 1.000 φιάλες, ένα μονοποικιλιακό Ξινόμαυρο στη σειρά Ήδυσμα Δρυός, εσοδείας του 2016. Πρόκειται για ένα κρασί με πολύ συμπυκνωμένο άρωμα, πολύ πλούσια μύτη και αρκετά στρογγυλό στο στόμα. Έχει μεν την τανική δομή ενός τυπικού ξινόμαυρου, αλλά έχει πολύ ωραία ροή, χωρίς γωνίες και η οξύτητά του είναι τόσο, όσο να υπάρχει μια σωστή ισορροπία», μας είπε ο κ. Παπαδόπουλος, προσθέτοντας πως «είναι ένα κρασί που κάλλιστα κάποιος μπορεί να το απολαύσει τώρα, αλλά και να το κρατήσει, να το παλαιώσει και να το πιει αργότερα».
Στα σχέδια του Κτήματος «Τέχνη Οίνου» ωστόσο είναι να κυκλοφορήσει έναν μονοποικιλιακό ερυθρό ξηρό οίνο από ποικιλία «Λημνιώνα», έναν επιδόρπιο γλυκό οίνο από «Μαλαγουζιά» (σ. σ. κάθε χρόνο θα είναι διαφορετική η ποικιλία) και ένα απόσταγμα κρασιού παλαιωμένο σε βαρέλι, τύπου μπράντυ. «Ευελπιστούμε να βγουν στην αγορά προς το τέλος του 2021 ή το 2022», ανέφερε ο ίδιος.
Η επιμονή των ανθρώπων του Κτήματος στην ποιότητα (σ. σ. μεταξύ άλλων στην οινοποίηση παίρνουν πρόρογο με πολύ χαμηλές πιέσεις, με συνέπεια να χάνουν έως και 30% του χυμού σταφυλιού), έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα σε επίπεδο διακρίσεων διεθνώς. «Είχαμε δύο πλατινένια μετάλλια. Το ένα πρόσφατα, για το ερυθρό Τέχνη Αλυπίας, το οποίο έπιασε την υψηλότερη βαθμολογία, 97%, στο Decanter, ενώ το άλλο ήταν για το Ήδυσμα Δρυός το Ασύρτικο σε έναν διαγωνισμό στο Τέξας», σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος, προσθέτοντας πως μια ακόμη σημαντική διάκριση προήλθε από το Mundus Vini στη Γερμανία, όπου χάριν της συνολικής συγκομιδής που είχαν τα κρασιά «Τέχνη Οίνου», το Κτήμα βραβεύτηκε ως ο καλύτερος παραγωγός από την Ελλάδα.
Οδοιπορικό στον φετινό τρύγο
Ο ήλιος είχε αρχίσει να ανεβαίνει ψηλά και μαζί του και η θερμοκρασία στο περιβάλλον. Η ζέστη ωστόσο ήταν υποφερτή ακόμη και εκτός σκιάς. Το δροσιστικό αεράκι από το Μενοίκιο όρος, που έστεκε απέναντί μας με τον επιβλητικό του όγκο, ήταν «βάλσαμο». Όχι μόνο για εμάς, που είχαμε οδηγήσει για σχεδόν δύο ώρες μέσα στη ζέστη, αλλά προφανώς και για τις μεγάλες εκτάσεις με αμπέλια που απλωνόταν μπροστά μας.
Είχαμε μόλις φτάσει στην Καληβρύση Δράμας, με περιοχή φημισμένη για το μικροκλίμα και τα αργιλώδη εδάφη της, την οποία αξιοποιούν σχεδόν όλοι οι οινοποιοί του νομού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι εκεί η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στην επιφάνεια και ένα Ιερό του Θεού Διονύσου. Δείγμα πως η αμπελουργία στη Δράμα ήκμαζε και στο παρελθόν, έχοντας βαθιές ρίζες στην ιστορία της.
«Εδώ έχουμε μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ ημέρας και νύχτας, κάτι που ευνοεί την ανάπτυξη αρωματικών συστατικών στα σταφύλια και μαζί με τα αργιλώδη χώματα, δίνει την ιδιαιτερότητα στο terroir της Καληβρύσης», μας εξήγησε ο Άκης Παπαδόπουλος, χημικός και οινολόγος στο «Κτήμα Τέχνη Οίνου» από το Μικροχώρι Δράμας, ο οποίος και μας υποδέχθηκε για να μας μιλήσει για τον εν εξελίξει τρύγο. Το ραντεβού μας ήταν σε ένα αμπελοτεμάχιο του Κτήματος, φυτεμένο με την ποικιλία Chardonnay, σε υψόμετρο περίπου 300 μέτρων, όπου εκείνη την ημέρα, 1η Σεπτεμβρίου, δεκάδες εργάτες ήταν… επί τω έργω και έκοβαν τα τσαμπιά με τα σταφύλια, σειρά με τη σειρά στο αμπέλι.
«Για τον βιολογικό εδώ κι ένα χρόνο αμπελώνα μας, ο οποίος εκτείνεται σε διάφορες περιοχές της Δράμας, σε περίπου 600 στρέμματα, εκ των οποίων 350 είναι ιδιόκτητα και τα άλλα συνεργαζόμενων παραγωγών, η χρονιά εξελίχθηκε καλά. Δεν είχαμε καθόλου προσβολές από ασθένειες, επομένως η υγιεινή των σταφυλιών είναι πολύ καλή, ενώ και σε όγκους είμαστε στα επίπεδα που υπολογίζαμε», μας ανέφερε ο οικοδεσπότης μας, την ώρα που περιεργαζόταν μερικά τσαμπιά σε ένα κλήμα.
Ο παρατεταμένος καύσωνας στο τέλος Ιουλίου και τις αρχές Αυγούστου ωστόσο, άφησε το «αποτύπωμά» του, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες «μπλόκαραν» τα αμπέλια και καθυστέρησαν να φτάσουν στο επίπεδο σακχάρων που έπρεπε. «Φέτος ξεκινήσαμε στις 24 Αυγούστου με τις πρώιμες λευκές ποικιλίες και είμαστε λίγο όψιμοι, λόγω της επίδρασης του καύσωνα. Τελειώνουμε το Sauvignon Blank, που αποτελεί τον κύριο όγκο στις λευκές ποικιλίες και μετά μπαίνουν στο παιχνίδι η Μαλαγουζιά και το Chardonnay, με εμβόλιμες κάποιες ερυθρές, όπως το Syrah και θα ακολουθήσει στα μέσα Σεπτέμβρη το Ασύρτικο, αυτή η ποικιλία «μπαλαντέρ», η οποία μπορεί να σταθεί μόνη και σε διάφορα χαρμάνια με εξαιρετικά αποτελέσματα. Κατόπιν, θα έρθουν το Merlot, το Αγιωργίτικο, το Cabernet Sauvignon και προς το τέλος Σεπτεμβρίου το Ξινόμαυρο, ενώ κάποιες άλλες πιο όψιμες ποικιλίες που έχουμε θα πατήσουν ίσως και τον Οκτώβριο», ανέφερε και πρόσθεσε: «Συνολικά αυτός ο πόλεμος του τρύγου κρατά περίπου 1,5 με 2 μήνες κάθε χρόνο για το Κτήμα και για εμάς η περίοδος αυτή είναι η στιγμή της αλήθειας. Οι κόποι της χρονιάς σε μεγάλο βαθμό θα κριθούν τώρα. Επομένως το προσωπικό είμαστε όλοι on alert και προσπαθούμε για το καλύτερο. Οι ώρες δουλειάς είναι πολλές, αλλά είναι κάτι που το απολαμβάνουμε».
Λίγο αργότερα και αφού πλέον είχαμε κατέβει στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου, όπου τα τελάρα με τα σταφύλια ξεφορτωνόταν από τα φορτηγά και ξεκινούσε η διαδικασία της οινοποίησης, ο οινολόγος του Κτήματος, που σπούδασε την επιστήμη στο Μπορντό, με ένα ποτήρι χυμό σταφυλιού στο χέρι μας εξήγησε πως οι πρώτες αναλύσεις στις πρώιμες λευκές ποικιλίες είναι ενθαρρυντικές.
«Σε επίπεδο οξύτητας είμαστε αρκετά ψηλά, αν και παρατηρείται μια μικρή μείωση στη συγκέντρωση του μηλικού οξέος, πράγμα που είναι αρκετά φυσιολογικό γιατί είχαμε αρκετές μέρες με θερμοκρασίες πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου, ενώ σε ό,τι αφορά στο ποιοτικό αποτέλεσμα η επιρροή του είναι ανεπαίσθητη» τονίζει και μας δίνει να δοκιμάσουμε λίγο από το προϊόν.
Όσον αφορά στις ερυθρές ποικιλίες, οι οποίες επίσης φαίνεται ότι είναι πιο όψιμες σε σχέση με άλλες χρονιές, εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει συγχρονισμός μεταξύ ωριμότητας των σακχάρων με τη φαινολική, ώστε να πιαστούν τα ποιοτικά επίπεδα που επιδιώκει το Κτήμα. «Φαίνεται ότι θα είναι μια καλή χρονιά, μένει όμως να τελειώσουν οι ζυμώσεις, εκεί γύρω στον Οκτώβριο και να το δούμε και στην πράξη αυτό» τόνισε.
