Όσο κι αν θέλουν πολλοί να συνδέσουν το όλο θέμα με τις ιδιαίτερα δύσκολες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος και τη λεγόμενη κλιματική αλλαγή, είναι σαφές ότι η φετινή χρονιά έδωσε την αφορμή να φανούν πολλές από τις ανισορροπίες του κλάδου, οι οποίες συνδέονται τόσο με το αδύναμο θεσμικό πλαίσιο όσο και με τις καταστρατηγήσεις σε επίπεδο αγοράς.
Το χάος με τις άδειες φύτευσης παλιότερων εποχών, οι ασάφειες στην ταξινόμηση των ποικιλιών (που επιτρέπεται να καλλιεργηθούν), ακόμη και τα ανοιχτά θέματα με τις ζώνες ΠΟΠ, είναι στοιχεία που αφήνουν «ανοιχτά παράθυρα» για περίεργες συναλλαγές και στρέβλωση της αγοράς.
Σε κάποιες από τις αθεράπευτες, εδώ και χρόνια, πληγές της εγχώριας αγοράς κρασιού αναφέρεται σε μια από τις τελευταίες ανακοινώσεις της και η ΚΕΟΣΟΕ, προβάλλοντας ως καίριο ζήτημα την είσοδο στη γραμμή παραγωγής οίνου ακόμη και απαγορευμένων ποικιλιών οι οποίες διατίθενται σε εξευτελιστικές τιμές, νοθεύοντας σε βάθος τους κανόνες του υγειούς ανταγωνισμού και υπονομεύοντας τις προσπάθειες ενίσχυσης της ταυτότητας του ελληνικού οίνου.
Βεβαίως, η ΚΕΟΣΟΕ θέτει θέμα ειδικής ενίσχυσης των αμπελουργών προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που δημιουργεί η εξέλιξη των συνθηκών καλλιέργειας και η λειτουργία της αγοράς φέτος.
Τρόποι στήριξης της ελληνικής οινοπαραγωγής, εξετάσθηκαν πάντως και στη συνάντηση της πολιτικής ηγεσίας, υπό τον υπουργό Λευτέρη Αυγενάκη, με αντιπροσωπεία του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνπου και της Ένωσης Οινοποιών Βορείου Ελλάδος.Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις ενισχύσεις μέσω του ΠΑΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ συζητήθηκαν επίση η επικαιροποίηση και ο επανασχεδιασμός του στρατηγικού σχεδίου προώθησης του ελληνικού οίνου στις διεθνείς αγορές.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, στη συνάντηση με τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου και την Ένωση Οινοποιών Βορείου Ελλάδας, επισημάνθηκε ότι το ελληνικό κρασί αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πρεσβευτές της ελληνικής παραγωγής.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές οικογενειακές οινοποιητικές επιχειρήσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του οινο-τουρισμού, ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες στην ελληνική περιφέρεια. Σήμερα ενεργά είναι περίπου 1.400 οινοποιεία. Ο ελληνικός αμπελώνας είναι περίπου 600.000 στρέμματα και επικεντρώνεται στην ποιοτική και όχι στην εντατική παραγωγή. Με την καλλιέργεια αμπελώνων ασχολούνται περίπου 160.000 οικογένειες. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του ελληνικού οίνου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Γιάννη Βογιατζή, είναι οι γηγενείς ποικιλίες. Η ελληνική παραγωγή οίνου ανέρχεται στους 212.000 τόνους, η οποία εφέτος αναμένεται να μειωθεί κατά 30% λόγω μειωμένης παραγωγής εξ αιτίας του περονόσπορου.
Στη συνάντηση εξετάσθηκαν τρόποι στήριξης της ελληνικής οινοπαραγωγής, μέσω του ΠΑΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και συζητήθηκε η επικαιροποίηση και επανασχεδιασμός του στρατηγικού σχεδίου προώθησης του ελληνικού οίνου στις διεθνείς αγορές.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο Κτήμα Γεροβασιλείου, όπου οι Λευτέρης Αυγενάκης και Διονύσης Σταμενίτης και οι Γενικοί Γραμματείς, ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου.
Στην ανακοίνωση της ΚΕΟΣΟΕ αναφέρεται
Σε έντονα αρνητικό περιβάλλον έχει εισέλθει φέτος προ του τρύγου ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας, εξαιτίας του δυσανάλογου βάρους των συσσωρευμένων προβλημάτων, αλλά και των φετινών σοβαρών ζημιών που προκλήθηκαν από τις επιπτώσεις κυρίως του περονόσπορου, (που παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί) και των διαδοχικών καυσώνων, του περασμένου Ιουλίου.
Τα αθεράπευτα προβλήματα που δημιούργησαν οι αλληλοδιάδοχες κρίσεις (δημοσιονομική – ΕΦΚ, πανδημία COVID-19, κρίση ακριβείας) τα οποία οδήγησαν τα οινοποιεία, αλλά κυρίως τις αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις σε συνεχείς περιόδους μη βιώσιμης δραστηριότητας αφενός, και αφετέρου οι δραματικά μειωμένες αποδόσεις των αμπελώνων πριν τον επερχόμενο τρυγητό, απειλούν να δώσουν χαρακτήρα συνολικής κατάρρευσης στον τομέα.
Και ενώ σε μεμονωμένες, αλλά και μη αντιπροσωπευτικές περιοχές η μείωση της παραγωγής οινοσταφύλων, ενεργοποιεί τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης, προκαλώντας μερική άνοδο των τιμών, παραδοσιακή σιγή για τις τιμές παρατηρείται στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας (Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, κλπ.), περιοχές οι οποίες γίνονται αποδέκτες της παράνομης σταφυλικής παραγωγής επιτραπέζιων σταφυλιών και ποικιλιών σταφιδοποιίας, που έχουν εξίσου πληγεί από τον περονόσπορο και τους καύσωνες.
Η επανάληψη του φαινομένου, της εισόδου στον οινικό τομέα απαγορευμένων για οινοποίηση ποικιλιών, ήδη υλοποιείται σε πρώτο στάδιο, αφού ποσότητες από τις ποικιλίες αυτές εξαγοράζονται στο επίπεδο των 0,10 €/kg με 0,12 €/kg και οδεύουν, είτε για χυμοποίηση, είτε χωρίς παραστατικά απευθείας σε οινοποιεία. Κάθε χρόνο η πρακτική αυτή βάζει φρένο σε κάθε υγιή αντίδραση ανόδου των τιμών στην αγορά των οινοσταφύλων, τη στιγμή που παρατηρείται έκρηξη του κόστους καλλιέργειας.
Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία (Bordeaux), οι αμπελουργοί ζητούν να γίνει δεκτό το μέτρο της οριστικής εγκατάλειψης αμπελώνων, οι οποίοι ζητούν να φύγουν από το επάγγελμα με αξιοπρέπεια, μέσω ενός προγράμματος με κοινωνικά κριτήρια.
Μια τέτοια προοπτική δεν είναι μακριά και για τους Έλληνες αμπελουργούς, εάν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο κρατικός μηχανισμός δεν παρέμβει φέτος, ώστε να κατασταλούν τα γνωστά φαινόμενα παραοικονομίας και εάν δεν ενισχυθούν βραχυπρόθεσμα, είτε με εθνικούς, είτε με ευρωπαϊκούς πόρους, οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας, ώστε με όρους βιωσιμότητας να συνεχίσουν να καλλιεργούν και τα επόμενα χρόνια.
Είναι κατά συνέπεια άμεσα αναγκαίο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λ. Αυγενάκης, να θέσει το θέμα της ενίσχυσης του τομέα στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών (μαζί με τους ομολόγους του των άλλων Κρατών Μελών της ΕΕ που έχουν ανάλογα πληγεί), με στόχο να ενισχυθεί εκτάκτως λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών ο αμπελουργικός τομέας οινοποιήσιμων ποικιλιών.
Η συνάντηση με τον Συνεταιρισμό Ραψάνης
Το μέλλον της αμπελοκαλλιέργειας στη Ραψάνη βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Διονύση Σταμενίτη και του προεδρείου του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Ραψάνης, μετά από πρωτοβουλία του βουλευτή Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου.
Ο Θεσσαλός πολιτικός μετά τη σύσκεψη αγροτικών φορέων και συνεταιρισμών στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, την προηγούμενη εβδομάδα, με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, κατά την οποία έγινε κοινωνός της αγωνίας για τη διάθεση της φετινής σοδειάς οινοποιήσιμων σταφυλιών εξαιτίας της αφερεγγυότητας στην απορρόφηση από τη μεταποίηση, επικοινώνησε με τον αρμόδιο υφυπουργό, ο οποίος και ανταποκρίθηκε άμεσα.
Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχε και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. Κώστας Μπαγινέτας, παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Ραψάνης κ. Μιχάλη Κούρα και τους συνεργάτες του το χρονικό της ασυνεπούς καταβολής οφειλών για προηγούμενες χρονιές από μεγάλη μεταποιητική επιχείρηση στην περιοχή και, κατ’ επέκταση, το μέγεθος του προβλήματος για τους αμπελοκαλλιεργητές για τη φετινή χρονιά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τη μειωμένη παραγωγή φέτος – εξαιτίας του περονόσπορου και του καύσωνα στους αμπελώνες της χώρας-, η παραγωγή και η ποιότητα στη Ραψάνη με το ξακουστό ΠΟΠ ξινόμαυρο αναμένεται ιδιαίτερα καλή.
Κατά την σύσκεψη διερευνήθηκε κάθε δυνατότητα για τη διασφάλιση της διάθεσης της φετινής παραγωγής.
