του Γιώργου Λαμπίρη
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
Ο Σύνδεσμος Μικρών Οινοποιών Ελλάδος συμπυκνώνει υπό την σκέπη του πολλές διαφορετικές οινικές εκφράσεις, οι οποίες ξεδιπλώθηκαν κατά την μεγαλύτερή τους έκταση μέσα από την έκθεση «Μικρά Οινοποιεία, Μεγάλα Κρασιά 2023». Όπως λέει ο πρόεδρος του ΣΜΟΕ, Θάνος Ντούγκος, «η καινοτομία ξεδιπλώνεται κυρίως μέσα από μικρές και πιο ευέλικτες προσπάθειες. Οι μικροί οινοποιοί βρίσκονται εξάλλου σε διαρκή αναζήτηση. Όντας ταυτόχρονα και αμπελουργοί, πειραματίζονται κυρίως στο αμπέλι, όπου υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης, καθότι στις οινοποιήσεις έχουμε εξελιχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια».
«Αυτό που βλέπουμε μεταξύ άλλων είναι φυσικά, βιοδυναμικά κρασιά αλλά και αφρώδη με την εφαρμογή τόσο της μεθόδου του pet nat, όσο και με την παραδοσιακή μέθοδο οινοποίησης που εφαρμόζεται για την σαμπάνια. Υπάρχει επομένως ένας θετικός αναβρασμός στον κλάδο, κάτι που φέρνει ταυτόχρονα και την εξέλιξή του».
Ο ΣΜΟΕ που ξεκίνησε κατά την ίδρυσή του με 21 μέλη πριν από πέντε χρόνια, πλέον αριθμεί 61 μέλη που προέρχονται από όλη την επικράτεια.
Παραμένει στόχευση η ένταξη στην ΕΔΟΑΟ
Κύριο ζήτημα που καλούνται αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίσουν σε θεσμικό επίπεδο οι μικροί οινοποιοί, είναι η ένταξη του ΣΜΟΕ στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ). Όπως λέει ο κύριος Ντούγκος, «παρά το γεγονός ότι έχουμε κάνει αίτηση ένταξης στην ΕΔΟΑΟ πριν από τέσσερα χρόνια, διαρκώς εμφανίζονται στο προσκήνιο κωλύματα που δεν επιτρέπουν την ένταξή μας στην Διεπαγγελματική. Οι συνάδελφοί μας στον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), επιδιώκουν να μας πείσουν να ενταχθούμε στην ΕΔΟΑΟ υπό την δική τους ομπρέλα, ωστόσο δική μας επιθυμία είναι να παραμείνουμε μία αυτόνομη οντότητα».
Στο πλαίσιο ενίσχυσης της σχέσης των μικρών οινοποιείων με την αγορά και τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας, το 2020 ο ΣΜΟΕ συνήψε αποκλειστική συνεργασία με την ΑΒ Βασιλόπουλος για την φιλοξενία των κρασιών που παράγουν τα μέλη του σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην κάβα των καταστημάτων της αλυσίδας. Στις σκέψεις του Συνδέσμου είναι να υπάρξουν ανάλογες συνεργασίες και με κάβες ή την εστίαση μέσω κάποιου διακριτικού σήματος που θα υφίσταται σε διαφορετικά σημεία της χώρας.
Anatolikos Vineyards: Πρεμιέρα σε pet nat οινοποίηση
Από πλευράς συμμετεχόντων στην έκθεση «Μικρά Οινοποιεία, Μεγάλα Κρασιά», το στίγμα των οινοποιήσεων που ταυτίζεται με τη ζήτηση που υφίσταται στο εξωτερικό, έδωσε μεταξύ άλλων ο Ανατολικός Aμπελώνας (Anatolikos Vineyards), που εδρεύει στα Άβδηρα της Ξάνθης. Παρουσίασε μία καινούργια pet nat οινοποίηση, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αγορών όπως είναι η Αμερική και η Ασία, όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος του οινοποιείου, Μάριος Νικολαΐδης. «Στην προκειμένη περίπτωση οινοποιήσαμε δύο χαρακτηριστικές ελληνικές ποικιλίες το Ασύρτικο και τη Μαλαγουζιά, με τη μέθοδο της κρυοεκχύλισης, ζύμωσαν σε αμφορέα και πριν ολοκληρωθεί η ζύμωση, έγινε η εμφιάλωση. Η ζύμωση συνεχίστηκε και μέσα στη φιάλη, όπου τοποθετείται ένα ειδικό πώμα φελλού που αντέχει στην πίεση».
Συνολικά παρήχθησαν 1.500 φιάλες, εκ των οποίων οι 300 θα διατεθούν στην ελληνική αγορά και οι υπόλοιπες στην Αμερική και στην Σιγκαπούρη. «Είμαστε ένα οινοποιείο που παράγουμε μόνο φυσικά κρασιά χωρίς προσθήκη θειωδών ή άλλων ουσιών», εξηγεί αναφερόμενος στην φιλοσοφία που εφαρμόζει το Anatolikos Vineyards, του οποίου το σύνολο της παραγωγής είναι βιολογικό. Σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις στο σύνολο του αμπελώνα δεν υπερβαίνουν τα 500 κιλά ανά στρέμμα.
Oenops: Με έδρα τη Δράμα συλλέγει σταφύλι από όλη την Ελλάδα
Mε βασική κατεύθυνση την αξιοποίηση των ελληνικών ποικιλιών, το οινοποιείο Oenops της Δράμας, έχει επιλέξει ένα πρωτόγνωρο για τα εγχώρια δεδομένα μοντέλο, καθώς παραλαμβάνει ποικιλίες σταφυλιού από πολλές και διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας εκτός της Δράμας όπου εδρεύει. Έτσι, ενώ η κύρια κατεύθυνση για αρκετά από τα οινοποιεία της Δράμας βασίζεται τα τελευταία χρόνια στην αξιοποίηση των ξενικών ποικιλιών, η φιλοσοφία της Oenops εντοπίζεται στην αξιοποίηση των γηγενών ποικιλιών. Οινολόγος και εμπνευστής του οινοποιείου της Δράμας είναι ο Νίκος Καρατζάς.
Το μοντέλο που συστάθηκε είναι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα, καθώς στην προκειμένη περίπτωση η ίδια ποικιλία προέρχεται από διαφορετικές περιοχές, διαφορετικά εδάφη, διαφορετική φιλοσοφία αμπελουργού. Η κουλτούρα του οινοποιείου επικεντρώνεται στη φράση: “παλιές ρίζες, νέοι δρόμοι”. Δουλεύει με αμπελώνες που κυμαίνονται ηλικιακά από 40 έως και 100 έτη. Τα σταφύλια που επεξεργάζεται συλλέγονται από το Σουφλί Έβρου, τη Ροδόπη, την Ξάνθη, την Καβάλα, τις Σέρρες, τη Δράμα, το Κιλκίς. Φτάνει έως το Αμύνταιο, συνεχίζει προς τη Θεσσαλία και την Καρδίτσα απ’ όπου παίρνει τον Λημιώνα και καταλήγει στο Ορεινό Ηράκλειο για το Βιδιανό.
Κτήμα Florian: Ετοιμάζει δύο νέα μονοποικιλιακά από Ασύρτικο και Μαλαγουζιά
Το Κτήμα Florian που δημιούργησε η οικογένεια Schneider, με παράδοση στην οινοποιία και χώρα καταγωγής της στην Γερμανία, επιμένει στην παραγωγή κρασιών αποκλειστικά από ελληνικές ποικιλίες. Οι φιλέλληνες ιδιοκτήτες της, τρίτης γενιάς οινοποιοί, έλαβαν άδεια κατασκευής οινοποιείου το 2012 και καλλιεργούν λευκές ποικιλίες στην περιοχή της Επανομής καθώς και ερυθρές στον Τρίλοφο της Νάουσας. Νεότερο βήμα της οικογένειας Schneider ήταν να προχωρήσει στον διαχωρισμό του μείγματος Ασύρτικου – Μαλαγουζιάς που συνυπήρχαν μέχρι πρότινος υπό κοινή ετικέτα. Σύμφωνα με τα όσα λέει ο Γιάννης Βότσκαρης, εκπρόσωπος του οινοποιείου, θα δημιουργηθεί μία μικροοινοποίηση της Μαλαγουζιάς και θα προκύψει μία μονοποικιλιακή ετικέτα που θα προέρχεται από αμπελώνες έκτασης 6 στρεμμάτων με αποδόσεις περί τα 400 κιλά ανά στρέμμα. Σε ό,τι αφορά το Ασύρτικο θα προσφέρει και αυτό μία μονοποικιλιακή ετικέτα μετά την παραμονή του κρασιού σε γαλλικό βαρέλι πρώτης τοποθέτησης για περίπου τέσσερις μήνες.
Οινοποιείο Τικρικώνη: Τέσσερις πειραματικές οινοποιήσεις για το τοπικό Ροζακί
Στο επίκεντρο της οινοποιητικής δραστηριότητας θα βρεθεί για το Οινοποιείο Τσικρικώνη από το Μυρτόφυτο της Καβάλας, η τοπική ποικιλία, Ροζακί. «Αυτή τη στιγμή έχουμε ήδη δύο ετικέτες από το Ροζακί με δύο κρασιά ήπιας παρέμβασης ,τα οποία παραμένουν σε βαρέλι. Είμαστε το μοναδικό οινοποιείο της περιοχής που ασχολείται με το Ροζακί», λέει ο οινολόγος Θεόδωρος Τσικρικώνης. Σε εξέλιξη βρίσκονται όμως και τέσσερις πειραματικές οινοποιήσεις σε αμφορέα, σε τσιμεντένια αυγά, σε δεξαμενή καθώς και μία ακόμα οινοποίηση pet nat, με στόχο να διερευνηθούν όλες οι δυνατότητες της συγκεκριμένης ποικιλίας.
Το Οινοποιείο Τσικρικώνη συλλέγει τα κρασιά του από τον ιδιόκτητο αμπελώνα 100 στρεμμάτων, με τη συνολική παραγωγή σε φιάλες να μην υπερβαίνει τις 60.000. Μεταξύ αυτών που παράγει είναι το ερυθρό Ξινόμαυρο, ένα κρασί ήπιας παρέμβασης που συνυπάρχει με άγριες ζύμες και στη συνέχεια βγαίνει αφιλτράριστο στην αγορά. Με το Ξινόμαυρο το Οινοποιείο έχει δημιουργήσει και έναν πορτοκαλή οίνο, ο οποίος προτείνεται ως γαστρονομικό κρασί που συνοδεύει φαγητό.
