Κείμενο: Γιώργος Λαμπίρης και Πέτρος Γκόγκος
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
Η νέα ώρα της Νεµέας, που ξεκίνησε εδώ και λίγο καιρό, περιλαµβάνει πολλά κεφάλαια: Τα «λιοντάρια» της Νεµέας που θα ξεκινήσουν το ταξίδι ωρίµανσης µετά τον τρύγο του 2023 για να βγουν στην αγορά από το 2026, τα καινούργια οινοποιεία και τις επενδύσεις σε αυτά από ανερχόµενα-φρέσκα πρόσωπα, αναζητήσεις και πειραµατισµούς έξω από τα όρια του ΠΟΠ, κοινά γαστρονοµικά εγχειρήµατα αλλά και επενδύσεις σε δοµές φιλοξενίας που λείπουν πολύ από την περιοχή. Από όλα αυτά πηγάζει η θετική αύρα που αποτύπωσε το Wine Trails όταν βρέθηκε στην περιοχή για τις Μεγάλες Μέρες της Νεµέας στις αρχές Σεπτεµβρίου. ∆ικαιολογούν και την κοινή «ετυµηγορία» επισκεπτών και διοργανωτών, ότι οι φετινές Μεγάλες Μέρες της Νεµέας ήταν διαφορετικές.
«Μπροστάρηδες», η επόµενη γενιά των οινοποιείων αλλά και οι πρόσφατες προσθήκες που έκαναν το άλµα από την παλιά ασχολία του χύµα, στις φροντισµένες δουλειές µε ετικέτες, όπως είναι ο Λευτέρης Καραµήτσος που προερχόµενος από οικογένεια αµπελουργών µε ρίζες 75 ετών στην περιοχή, είδε το Aγιωργίτικο από χύµα να αποκτά ταυτότητα και τη Νεµέα να αλλάζει ταχύτητα.
«Βρήκα χύµα κρασί και ασκό»
«Παλαιότερα το χύµα και ο µούστος χρηµατοδοτούσαν το σύνολο της δραστηριότητας. Θυµάµαι για παράδειγµα ότι ερχόταν µία ταβέρνα από τον Πόρο και αγόραζε δύο τόνους µούστου για όλο το χρόνο. Επίσης οι ταβέρνες είχαν κάποτε βαρέλια που έβαζαν µέσα το χύµα κρασί. Αυτό προσπαθήσαµε να αλλάξουµε σιγά σιγά. Η αγορά στη συνέχεια µεταφέρθηκε στην συσκευασία µέσα σε ασκό. Επιθυµία δική µου ήταν να δώσουµε ταυτότητα στον κόπο µας» σηµειώνει ο κ. Καραµήτσος.
Στο πέρασµα των ετών η Νεµέα άλλαξε ριζικά, παρατηρεί ο ίδιος. «Κι αν δεν υπήρχε ο Θανάσης ο Παπαϊωάννου, που ξεκίνησε να βάζει το κρασί στο µπουκάλι και να του δίνει ταυτότητα, σε µία εποχή που κανείς δεν είχε ασχοληθεί µε αυτόν τον τοµέα, τα πράγµατα ίσως να µην οδηγούνταν στο σηµείο που βρίσκονται σήµερα» συµπληρώνει. Η εξέλιξη του οινικού τοπίου στη ζώνη της Νεµέας ήταν ταχεία τα τελευταία χρόνια. Και από το µεταβατικό στάδιο προ 15 – 20 ετών η αγορά ξεκίνησε να τρέχει ταχύτερα. «Είναι σαν να φύγαµε από την παλαιά εθνική οδό και να µπήκαµε στη νέα εθνική και να ταξιδεύουµε µε άλλη ταχύτητα. Το κρασί της Νεµέας πλέον ταξιδεύει στον κόσµο. Και ο κόσµος από την πλευρά του έρχεται εδώ να το γνωρίσει επειδή έτυχε να το πιει στη Νέα Υόρκη ή αλλού».
Νέοι άνθρωποι, νέες προσπάθειες
«Η έλευση νέων προσπαθειών στην περιοχή βοήθησαν τη Νεµέα να γίνει περισσότερο ορατή προς τα έξω κυρίως διότι έγιναν αρκετές οργανωµένες προσπάθειες. Αναλογιστείτε κάποτε ότι τα νέα βαρέλια προς παλαίωση του κρασιού ήταν πολυτέλεια καθότι οι περισσότεροι χρησιµοποιούσαν παλιά βαρέλια. Πλέον σε διάστηµα τριών ετών το πολύ τα βαρέλια αντικαθίστανται µε νέα» σηµειώνει ο ιδρυτής του Κτήµατος Νικολάου, Γιάννης Νικολάου που σπούδασε τη δεκαετία του 1970 στο Μπορντό µαζί µε την πρώτη γενιά Ελλήνων οινολόγων. «Ένας ακόµα παράγοντας που άλλαξε τα δεδοµένα ήταν το γεγονός ότι παλαιότερα τα σταφύλια φορτώνονταν µαζικά στα φορτηγά, ενώ πλέον τοποθετούνται σε µικρά καφάσια και οινοποιούνται το συντοµότερο δυνατόν µετά τον τρύγο. Η συγκεκριµένη πρακτική άλλαξε δραστικά την ποιότητα του παραγόµενου κρασιού στην περιοχή» συµπληρώνει.
«Όχι µόνο Αγιωργίτικο, γιατί όχι και Ρετσίνα»
Ο σηµερινός οινολόγος και επικεφαλής του Κτήµατος που βρίσκεται στην περιοχή Ντουραµάνι της Νεµέας, ∆ηµήτρης Νικολάου, αποκαλύπτει στο Wine Τrails την επιθυµία του να µπει στο χώρο της ρετσίνας. «Αυτό που µου αρέσει είναι µία ισορροπηµένη γευστικά ρετσίνα, µε µέση οξύτητα και τη µείξη Σαββατιανού από παλιά κλήµατα µικρής παραγωγής, µε το Ασύρτικο. Στη συνέχεια θα την περάσουµε και για σύντοµο χρονικό διάστηµα από βαρέλι». Φέτος θα είναι ουσιαστικά η πρώτη δοκιµαστική χρονιά στην αγορά, σηµειώνει ο ίδιος.
Η αναζήτηση του Μεγάλου Λευκού
«Ο ανταγωνισµός αυτή τη στιγµή στο Αγιωργίτικο είναι µεγάλος» θα πει η Νάνσυ Ράπτη, εκπρόσωπος της δεύτερης γενιάς του Κτήµατος Ράπτη, στο Λεόντιο της Νεµέας. «Η δική µας φιλοσοφία εντοπίζεται στο ότι πρέπει να κατανείµουµε τις δυνάµεις µας και σε άλλες ποικιλίες όπως κάνουµε στην περίπτωση του Ασύρτικου». Το Ασύρτικο έχει ταυτιστεί µε την διαδροµή του Κτήµατος τα τελευταία χρόνια, ενώ η πρώτη παρτίδα κυκλοφόρησε το 2016. Το οινοποιείο στο Λεόντιο δηµιουργήθηκε το 2008, ενώ η πρώτη ετικέτα κυκλοφόρησε το 1998 µε την οινοποίηση να γίνεται σε υπερσύγχρονη σήµερα µονάδα.
Νέα οινοποιεία από Τσέλεπο και Αϊβαλή
Την δική του ξεχωριστή φιλοσοφία επιδιώκει να φέρει στη Νεµέα ο οινοποιός Χρήστος Αϊβαλής, δηµιουργώντας νέο οινοποιείο στο Πετρί Νεµέας. «Το νέο οινοποιείο θα µας βοηθήσει να αναδείξουµε ακόµα περισσότερο την ποιοτική πλευρά της Νεµέας. Μέληµά µας αποτελεί να προβάλουµε την κουλτούρα της περιοχής, εάν υποθέσουµε ότι ο αµπελώνας της Νεµέας καλύπτει ένα πολύ µεγάλο φάσµα οινικής περιοχής για τα δεδοµένα της Ελλάδας, όπου στα µάτια µου φαντάζει ως µία µικρογραφία της ευρύτερης οινικής ζώνης της Μεσογείου», εξηγεί ο κύριος Αϊβαλής. Την ίδια στιγµή και τιο Κτήµα Τσέλεπου έχει στο πλάνο του τη δηµιουργία ενός σύγχρονου βιοκλιµατικού οινοποιείου στη Νεµέα αλλά και την επένδυση στην επισκεψιµότητα.
Ωρα για υποδοµές φιλοξενίας
Σηµειώνεται ότι αυτές είναι µερικές µόνο αναφορές από τις κινήσεις που γίνονται στα 17 χωριά της Νεµέας που ήδη δείχνουν ότι η µεθοδική δουλειά που έκαναν οι µπροστάρηδες της περιοχής, από τον Παπαϊωάννου ως τον Σκούρα, τον Λαφαζάνη και τον Τσέλεπο, έχουν βρει φιλόδοξους συνεχιστές που πλέον δηµιουργούν τη νέα εποχή της Νεµέας σε πεδία που ξεφεύγουν από τις κλασικές διαδικασίες της αµπελουργίας και της οινοποίησης.
Στον τοµέα του οινοτουρισµού φαίνεται ότι η ευρύτερη περιοχή θα χρειαστεί να διανύσει ακόµα βήµατα. Είναι κοινά παραδεκτό από αρκετούς ντόπιους επιχειρηµατίες, το γεγονός ότι η περιοχή στερείται µονάδων φιλοξενίας που θα µπορούσαν να προσφέρουν διαµονή αλλά και κατ’ επέκταση να πληροφορούν και να εκπαιδεύουν τους επισκέπτες της Νεµέας για τον οινικό πλούτο και παράδοση της περιοχής. Το αποτέλεσµα έως αυτή τη στιγµή είναι ότι αρκετοί οινόφιλοι ή ενδιαφερόµενοι για τα πεπραγµένα του κρασιού, ελλείψει καταλυµάτων συντοµεύουν το χρόνο παραµονής τους στην περιοχή, όντας αναγκασµένοι είτε να επιστρέφουν στην Αθήνα, είτε σπεύδουν να διαµείνουν σε κάποια από τις γύρω περιοχές µε περισσότερες ή και αρτιότερες υποδοµές φιλοξενίας, όπως το Ναύπλιο, οι Μυκήνες, η παράκτια ζώνη του Νοµού Κορινθίας (Βραχάτι, Κοκκώνι). Στα οινοποιεία που έχουν εντάξει στα πλάνα τους αντίστοιχες επενδύσεις ανήκει και το Κτήµα Σελλά που σχεδιάζει εκτός των άλλων την ένταξή του σε προγράµµατα ενίσχυσης επενδύσεων προκειµένου να δηµιουργήσει επισκέψιµες εγκαταστάσεις, όπου σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η δηµιουργία εστιατορίου και σε δεύτερο πλάνο η ανάπτυξη του οινοτουρισµού µε ιδιόκτητους χώρους φιλοξενίας.
Όταν οι οινοποιοί επενδύουν στην εστίαση
Αξιόλογο βήµα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης της φιλοξενίας και του οινοτουρισµού, αλλά και ενδεικτικό του πνεύµατος συνεργασίας που διέπει τους ανθρώπους της Νεµέας, είναι τα «17 χωριά». Πρόκειται για το πρόσφατο οινικό και γαστρονοµικό εγχείρηµα της περιοχής, έµπνευση των Γιάννη Τσέλεπου, Γιώργου Σκούρα, Ντίνου Στεργίδη και του σεφ Μένιου Τουρλώτου, που αντλεί την ονοµασία του από τα 17 χωριά που εντάσσονται στην αµπελουργική ζώνη των οίνων ΠΟΠ Νεµέας. Στην κάβα του φιλοξενούνται κρασιά από τα οινοποιεία της ευρύτερης ζώνης, συνδυαζόµενα µε την γαστρονοµική κληρονοµιά της περιοχής. «∆εν αρκεί να λέµε ότι µία περιοχή αποτελεί οινοτουριστικό προορισµό. Για να γίνει οινοτουριστικός προορισµός η Νεµέα πρέπει να υπάρχουν εστιατόρια και ξενώνες, οι υποδοµές εκείνες που θα προσελκύσουν και θα κρατήσουν τον κόσµο στην περιοχή. Σκέψη µας είναι να φέρουµε προσεχώς στο εστιατόριο µία πολύ µεγάλη γκάµα κρασιών που προέρχονται από παλιές χρονιές όλων των οινοποιείων της Νεµέας. Η φιλοσοφία µας ήταν ότι χρειάζονται υποδοµές εκτός από τα οινοποιεία. Γι’ αυτό και δηµιουργήσαµε το συγκεκριµένο εστιατόριο» αναφέρει ο Γιάννης Τσέλεπος.
